Türkçe Bilgi: Peştemal

PEŞTEMAL veya PEŞTAMAL i. (fars. püşt-mal, sırt sileceği’nden). Hamamda örtünmek ve kurulanmak için kullanılan ince dokuma. Hamamda belden aşağısını örtmek için kuşanılan veya çalışırken elbiselerin kirlenmemesi için belden itibaren sarılan dokuma bezdir. İpekli olanlarına Futa denir.

Peştemal kuşanmak, bağlı esnaf kollarında çıraklıktan ustalığa geçen kimse için ustalık belirtisi olmak üzere özel törenle beline peştemal sarmak.

Loncalarda bir zanaatı öğrenen kimse çıraklık ve kalfalık dönemlerini geçtikten sonra usta olacağı zaman peştemal kuşanma töreni düzenlenirdi. Ustanın ve o zanaatın tanınmış temsilcilerinin bulunduğu törende çırak imtihan edilir; başarı kazanırsa beline peştemal kuşanırdı. Bu törenden soma lonca mensupları eğlenceler yapardı.

Yapısı

Peştemal renkli çubuklu desenli olur. keten ya da pamuk ipliğinden dokunur. Boyu bir metreden uzun eni 75-80cm kadardır. Eskiden peştemallarıniki ucuna enlemesine işlemeler yapılırdı. Tümüyle sırma işlemeli peştemallar de vardır. Bazı peştemallar ise, üstlerine beyitler yazılarak süslenirdi. Farklı şekillerde kullanılır. Anadolu peştemalının birinci kullanılış biçimi hamam peştemalıdır. Kadın erkek olarak ayrılır. Erkekler belden aşağı, kadınlar koltuk altlarından itibaren kullanırlar. Enleri daha geniş, kenarları püsküllüdür. Diğer kullanılış şekli ise giysilik peştemallardır. Çeşitli yörelerde dolay peştemal olarak adlandırılan bu tür, genellikle çizgili, desenli, pamuklu dokumalardır. Tarlada, bahçede, evde, pazarda önlük olarak kullanılır. Renk ve ölçüleri yöreye göre değişir.

Tarihi

Dikdörtgen şeklinde dokuma bir bez olan peştemal en ilkel giysilerdendir. Örneğin Mısır Medeniyetlerinden günümüze kalan rölyeflerde giyim biçimi, kalçaların etrafına sarılan dört köşe peştemaldır. İnsanlığın başlıca giyim eşyası olarak doğan peştemal giderek hem şekil değiştirmiş hem de çeşitlenmiştir. Osmanlı döneminde esnaf localarında bir zanaatı öğrenenler çıraklık ve kalfalığa geçtikten sonra usta olacakları zaman bir peştemal kışanma töreni düzenlenirdi. Peştemal kuşandıktan sonra atrı dükkan açmak isteyen usta tutacağı yerin durumuna göre mal sahibine peştemallık denen bir para öderdi. düzenle|Şubat 2008

Kaynaklar

Vikipedi

Peştemal

Yapısı

Tarihi

Kaynaklar

İlgili konular

Peştamal

Sarong

Ali Rıza Gündoğdu

Ahmedî

Rize

Keşap

Volkan Arslan (müzisyen)

Peştemal

Peştemal Hakkında Detaylı Bilgi

Yapısı

Tarihi

Kaynaklar

İlgili konular

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

Peştamal

Sarong

Ali Rıza Gündoğdu

Ahmedî

Rize

Keşap

Volkan Arslan (müzisyen)