parşömen
Türkçe parşömen kelimesinin İngilizce karşılığı.n. parchment, sheepskin, vellum
Parşömen
Kısaca: Parşömen Üzerine yazı yazmak ve resim yapmak için kullanılmak üzere, özel olarak hazırlanmış hayvan derisi. Parşömenin M.Ö. 2. yüzyılda Pergamus (Bergama) şehrinde keşfedildiği söylenir. Bundan önceki devirlerde, papirus kağıdına yazı yazılırken, bu maksatla hayvan derileri de kullanılırdı. Bu deriler sadece kurutulurdu. Bu bakımdan papirus kadar iyi değildi. ...devamı ☟
Perganon Kralı II. Eumenes, Bergama'da bir kütüphane kurmak istiyordu. Fakat Mısır Hükümdarı Epiphane (M.Ö. 205-181) papirus ihracını yasakladığından, Bergamalılar papirus yerine kullanılabilecek parşömen yapım metodunu M.Ö. 190'da geliştirdiler ve sözkonusu kütüphane keçi derisine yazılmış kitaplarla kuruldu. Parşömen yapım tekniğinin geliştirilmesi ile en kıymetli kitaplar bu tür kağıtlar üzerine yazıldı. Fakat bununla beraber, papirüs gerek tedarikinin kolay oluşu, gerekse daha az maliyetli oluşu sebebiyle, bundan sonra uzun yıllar kullanıldı.
Parşömen, önceleri, kirli sarı renk tonundaydı. Çünkü o yıllarda henüz beyazlatma işlemi bilinmiyordu. Ancak çok kıymetli el yazmalarında altın ve gümüş harflerle yazılan yazının daha güzel görünmesi için eflatuni kırmızı renge boyanırdı. Bu boyama işlemi, Hıristiyanlık döneminde mukaddes kitaplar için yapıldı ve asrımıza kadar devam etti. Dua kitapları için siyaha boyama da yapıldı.
Parşömen üzerine en eski el yazmaları 3. asra kadar gitmektedir. Yedinci yüzyılın sonundan itibaren parşömen her yerde papirusun yerini almıştır. Beşinci yüzyıldan 15. yüzyıla kadar hemen hemen bütün el yazması eserler parşömen üzerine yazıldı. Bu şekilde artan talep, parşömen üretimi konusunda önemli bir sanayinin gelişmesine sebep oldu. Bu sanayide çalışan işçilere “pergaminari” denilmekteydi. Artan tüketim, üretimi yetersiz hale getirdi ve tabii ki fiyatlar yükseldi. Bu durumda ekonomikliği sağlamak bakımından daha az önemli ve tarihi değeri daha az olan belgeler, silinmek suretiyle veya önceki yazılar yıkanılarak, yeniden kullanıldı.
Parşömenin esası olan, hayvan derisinin normal işlenme metodu şöyledir. Derinin tüyleri kırkılır; kıl dipleri alınır; kazınır, parlatılır, kireçle muamele edilir; gerilir ve kurutulur. Bazan sünger taşı ile oğulur. Tüyleri kesilen deri kireçlendikten sonra yarım silindirik bir ağaç üzerine serilerek bıçakla kazınabilir. Bol su ile yıkanır. Bu şekilde temizlenen deri bir tahta üzerine gerilerek tebeşir tozu serpilir ve yukarıda bahsedildiği gibi gayet düzgün bir sünger taşı ile oğalanır. Bu işlemler sırasında derinin yüzeyinin çizilmemesine dikkat edilir. Bu şekilde hazırlanan deri, bir çerçeveye gerilerek kurutulur. Böylece imal edilen parşömenin, üretim metodları zamanla daha da gelişmiştir.
Parşömen en çok genç dana, koyun ve keçi derisinden yapılırdı. Kuzu derisi daha beyaz ve daha ince olduğundan tercih edilirdi. Bütün bu deriler, parşömen yapılmadan önce hertürlü yağdan temizlenirdi.
Ortaçağda parşömenin hazırlanması ve kullanılması zaman ve yer bakımından çok değişiklik göstermektedir. Onuncu yüzyıla kadar el yazmalarında kullanılan parşömen, genellikle yüksek parlaklıkta, çok ince ve beyazdı. Daha sonra kalite bozularak, ekseriya sert, kalın, yağı iyi alınmamış ve şeffaf özellikler gösteren parşömenin kullanıldığı görülmektedir. Sonra kağıt kullanılmaya başlandı ve parşömenin yerini aldı ve matbaanın keşfi hat sanatını (kısmen) öldürdü. Parşömene yazılan kıymetli kitaplar az veya çok sayıda dört yapraklı formalardan meydana gelirdi.
Bugün parşömenin kullanılışı oldukça azalmakla beraber, çok uzun ömürlü olup, resim yapmaya ve yazı yazmaya çok uygun olduğundan bazı lüks kitaplar ve önemli vesikalar için kullanıldığı görülmektedir.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
n. parchment, sheepskin, vellum
parşömen
yazı yazmak, resim yapmak için özel olarak hazırlanan deri, tirşe.parşömen
Türkçe parşömen kelimesinin Fransızca karşılığı.parchemin [le], vélin [le]
parşömen
Türkçe parşömen kelimesinin Almanca karşılığı.n. Pergament
Bu konuda henüz görüş yok.
Parşömen
3 yıl önceParşömen, üzerine yazı yazmak veya resim yapmak için kullanılan özel hazırlanmış hayvan derisidir. Parşömen ismi Bergama'dan gelmektedir ve Bergama Kağıdı...
Parşömen, Alet, Almanca, Büyük İskender, Deri, Fransızca, Mısır, Rusça, Taslak, Özhan Öztürk, İngilizceTopkapı Parşömeni
6 yıl önceParşömeni, Timur İmparatorluğundan kalma, Topkapı Sarayı Müzesi'nde bulunan, mimarî süsleme desenleri içeren parşömen bir tomardır. Topkapı parşömeni...
Fernão Vaz Dourado
6 yıl önceMadrid) 1570 - 20 parşömen üzerine el yazması yaprak (Huntington Library, San Marino, USA) (Huntington Kütüphanesi) 1571 - 20 parşömen üzerine el yazması...
Kodeks
3 yıl önceKodeks (Latince: codex, çoğul codices ) bir dizi kağıt, parşömen ya da papirüs gibi yazılabilir materyallerin bir araya getirilmesiyle oluşturulan kitap...
Kodeks, İlaçXare
6 yıl önceraketinin aksine gevşek tellere sahiptir. Kullanılan top çok serttir ve dışı parşömen kaplıdır.[kaynak belirtilmeli] Spor kapalı bir alanda yapılmakta ve sporcular...
Tekboynuzun Esrarı
7 yıl öncegörülecektir). Maksim'i soyan yan kesici bulunur. Üçüncü parşömen Tenten'e verilir. Üç parşömen üst üste getirilip, ışığa tutulunca bir enlem ve boylam...
Mezuza
3 yıl önceveya metal benzeri maddeden yapılmış bir muhafazaya yerleştirilmiş olan parşömendir. Tevrat'ın Tesniye (6:4-9 ve 11:13-21) bölümlerindeki Şema Yisrael metinleri...
Mezuza, 9 Av, Alaha, Aramice, Arba Turim, Asara BaTevet, Eski Antlaşma, Hamursuz Bayramı, Hanuka, Hevron, HumaşKleio
3 yıl önceMitolojideki bazı kaynaklara göre Hymenaios'un da annesidir. Çoğunlukla bir parşömen tomarı veya tabletlerle resmedilmiştir. Kliodinamik Erhat, Ezra (2004 )...
Kleio, Erato, Euterpe, Kalliope, Makedonya, Melpomene, Mitoloji, Müzler, Polymnia, Taslak, Terpsikhore