Türkçe Bilgi: Osmanlıda sosyal hayat

Osmanlilarda sinifsiz toplum hayati vardi. Köle vardi, fakat; Osmanli ülkesinden alinmazdi. Kölelik devamli degildi; azad edilip, hürriyete kavusarak, devlet kademesinde vazife alabilirdi. Kölelikten yetisme ve köle çocugu pekçok devlet adami yüksek memuriyetlerde bulunurdu. Kölelikten yetisme sadr-i azamlar da vardi. Bunlardan Koca Yusuf Pasa, Yusuf Ziyaeddin Pasa, Ibrahim Edhem Pasa, Resid Mehmed Pasa, Hursid Ahmed Pasa, Sahin Ali Pasa, Silahtar Süleyman Pasa, Siyavus Pasa gibi sadr-i azamlar kölelikten yetiserek devlet kademesinde yükselen sahsiyetlerdir. Köylü hür olup, serflik yoktu. Köylüler ve kasabada oturan halk üretici durumundaydi. Sehirlerde esnaf, imalatçi, sanatkar, idareci ve ilmiye teskilati mensuplari otururlardi. Askerligi Müslüman halk yapardi. Bütün ülke halki Osmanlilik suuru tasirdi. Milliyet ayirimi yapilmayip, ümmet esasi aranirdi. Gayr-i müslimler askerlik yapmayip, erkekleri cizye vermekle mükellefti. Müslümanlar çogunlukta olup, dört hak mezhep (Hanefi, Safii, Hanbeli, Maliki) ve bimezhep firka mensuplari da olmasina ragmen resmi mezhep Hanefiliktir. Müslümanlarin temsilcisi Halife olup, 1516 tarihinden itibaren Osmanli padisahlari bu manevi makamin da temsilcileridir. Hiristiyanlardan Ortodoks mezhebinin merkezi Istanbul'dadir. Ermeni patrikligi de Istanbul'da olup, merkezleri de Osmanli hakimiyetindeki Revan'di. Osmanli topraklarinda Katolikler de bulunmasina ragmen merkezleri Vatikan'di. Yahudilerde olan Filistin, Osmanli tebeasindandi. Museviligin dogus yeri ve merkezi Osmanli topragi idi. Avrupalilarin zulmünden kaçan Yahudileri de Osmanlilar himaye ediyordu. Osmanli vatandasi olan Müslüman ve gayri müslim topluluklar Rum, Ermeni, Yahudi, Gürcü, Sirp, Bulgar, Macar, Rumen, kendi din ve dillerinde mabet, okul açip, ibadetlerini yapabilme hürriyetine sahiptiler. Bu hosgörü, günümüzün hiçbir liberal, kapitalist, komünist ve dikta rejiminin imkan tanimadigi ölçüde serbestti. Gayri Türk Müslümanlar devlet kadrosunda ve orduda vazife alirdi, fakat gayri müslimler, Tanzimatin ilanina kadar bu hakka sahip degildi. Gayri müslimler, Tanzimat ve Mesrutiyet ile devlet memuru ve orduya girme hakki kazanmislarsa da, askerlik yapmak istemediklerinden silah altina alinmamislardir. Serbest meslekle ugrasirlardi. Gayri müslimler tarafindan islenen hirsizlik, yol kesme, gasp, soygun, adam öldürme, devlet makamina zarar verme, Islam dinine karsi hareketler, devlet tarafindan yasaklara uymama, casusluk ve bunlara benzer suçlar devletçe ve disindakiler de, kendi kilise ve havralarinda bakilirdi. Padisahin, ülkedeki gayri müslim ve Türkler üzerinde tavizsiz hakimiyeti olup, din adamlari ve kavmi liderleri, Avrupalilarin ve Prusya'nin tahrikine kapilmadan önce merkeze hürmetkardilar. Osmanli tebeasi olup da, propaganda ve tahriklerine kapilarak Osmanliya ihanet eden kavimlerin hiçbiri bugüne kadar huzur yüzü görmemislerdir.

Osmanlıda Sosyal Hayat

Hayat Tarih Mecmuası

Anadolu Hayat Emeklilik

Osmanlı Ermenileri

Osmanlı İmparatorluğu

Osmanlı Cumhuriyeti

Osmanlı Padişahları Listesi

Nâbi

Osmanlı Donanması