Derinlik ve hareket algılama
İllüzyonlar temel olarak üç boyutlu nesneleri ikinci boyutta algılamaya çalışma ile ilgilidir. Ponzo illüzyonunda beyin ikinci boyuttan üçüncü boyutu kavramaya çalışırken derinlik hissi algısı bir yanılsamaya yol açar. Burada her iki sarı çizgide aynı boyda olmasına rağmen beyin perspektif algısı nedeniyle üstteki çizgiyi daha uzun algılama eğilimindedir. Derinlik algısı ve hareket algılanması bir dizi duyusal illüzyondan sorumludur. Örneğin animasyon filmleri beynin hızla arka arkaya üretilen biraz değişik görüntülerin bir hareket olarak algıladığı yanılsamaya dayanmaktadır. Bir diğer örnek; bir uçak gibi büyük bir nesneyi yavaş hareket ediyormuş gibi bir araba gibi uçağa göre küçük bir nesneyi ise daha hızlı hareket ediyormuş gibi algılamamızdır. Aslında bir uçak bir otomobile göre çok daha hızlıdır.Renk ve parlaklık sabitliği
Burada algısal sabitlik yanılsamanın temel kaynağıdır. Renk sabitliği ve parlaklık sabitliği tanıdık bir nesneyi ondan yansıyan ışığın miktarı veya rengi ne olursa olsun aynı renkte görünür olmasından sorumludur. Bilinmedik bir nesneyi çevreleyen bölgenin parlaklğı veya rengi değiştiğinde nesnede algılanan renk veya kontrast değişimi bir yanılsama oluşturulabilir.Nesne sabitliği
Renk ve parlaklık sabitliği
algısında olduğu gibi, beynin tutarlı bir şekil veya boyuta sahip tanıdık nesneleri anlama yeteneği vardır. Örneğin bir kapının açık ve kapalı olarak görüntüsünün retina üzerinde nasıl değişebileceğine bakılmaksızın dikdörtgen olarak algılanır. Alışılmadık nesneler her zaman şekil sabitliği kurallarına uymaz ve bakış açısı değiştiğinde değişebilirler. Shepard değişen masa illüzyonu şekil sabitliği bozulmasına dayalı illüzyona bir örnektir.Gelecek algısı
New York'ta Rensselaer Polytechnic Institute'de araştırmacı olan ve optik illüzyonlarla ilgilenen Mark Changizi, görsel yanılsamalara neden olarak en fazla insanların uyanıkken deneyimlediği bir nöral gecikmeden bahsetmektedir. Işık retinaya çarptığında, saniyenin onda birinde beyin sinyallerine çevirerek dünyanın görsel bir algısını oluşturur. Bilim insanları gecikmeyi bilmektedirler ancak hala insanların bunu nasıl telafi ettikleri tartışılmaktadır. Bir öneriye göre insan motor sistemi her nasılsa gecikmeyi telafi etmek için hareketlerimiz değiştirmektedir. Changizi insan görme sisteminin nöral gecikmeleri telafi etmek için geleceğe yönelik bir saniyenin onda biri sürede meydana gelecek görüntüler oluşturma kapasitesinde evrimleşmiş olduğunu iddia etmektedir. Beynimizle geleceği algılamak istediğimizde ve bu algıların gerçeklikle uyuşmaması durumunda illüzyon olşur. Örneğin, Hering illüzyonu isimli yanılsamada merkezi bir nokta etrafında bisiklet tekeri telleri varmış gibi görünmektedir. Bunun yanında merkez noktaya paralel iki dikey çizgi görünmektedir. İllüzyon burada bizim gelecek görüşü kabiliyetimizi harekete geçirmekte ve hareket ediyormuşuz izlenimi vermektedir. Biz aslında hareket etmediğimizden ve şekil sabit olduğundan düz çizgilerde eğimli olanlar gibi görünmektedir. ==Sanatçılar== Optik illüzyonlar üzerinde çalışan sanatçılar: M. C. Escher, Bridget Riley, Salvador Dalí, Giuseppe Arcimboldo, Marcel Duchamp, Oscar Reutersvärd, Victor Vasarely and Charles Allan Gilbert. İllüzyonlar üzerinde çalışan çağdaş sanatçılar: Octavio Ocampo, Dick Termes, Shigeo Fukuda, Patrick Hughes, István Orosz, Rob Gonsalves, Gianni A. Sarcone, Ben Heine ve Akiyoshi Kitaoka. Optik illüzyonlar ayrıca filmlerde zorlu perspektif tekniği olarak kullanılır. == Bilişsel süreçler hipotezi == ==Galeri== Image:Mond-vergleich.svg|Ebbinghaus illüzyonu Image:Café wall.svg|
Kafe duvarı illüzyonu Image:Lilac-Chaser.gif|
Eflatun takipçisi Image:Motion_illusion_in_star_arrangement.png|
Hareket illüzyonu Image:Straightlines.svg|
Düz çizgiler Image:Wahrnehmung gesetzt Kontext.jpg|
Aynı boyutlarda mavi daireler Image:Nocube.svg|
Algısal olarak oluşturulan küp Image:8-cell.gif|
illüzyon animasyonu Image:Penrose triangle.svg|
Penrose üçgeni [1] == Ayrıca bakınız == ==Referanslar== * Changizi, Mark A. et al. (2008): Perceiving the Present and a Systematization of Illusions. Cognitive Science 32,3 : 459-503. (pdf) * Eagleman, D.M. (2001) Visual Illusions and Neurobiology. Nature Reviews Neuroscience. 2(12): 920-6. (pdf) * Gregory Richard (1997) Knowledge in perception and illusion. Phil. Trans. R. Soc. Lond. B 352:1121-1128. (pdf) * Purves D, Lotto B (2002) Why We See What We Do: An Empirical Theory of Vision. Sunderland, MA: Sinauer Associates. * Purves D, Lotto RB, Nundy S (2002) Why We See What We Do. American Scientist 90 (3): 236-242. * Purves D, Williams MS, Nundy S, Lotto RB (2004) Perceiving the intensity of light. Psychological Rev. Vol. 111: 142-158. * Renier, L., Laloyaux, C., Collignon, O., Tranduy, D., Vanlierde, A., Bruyer, R., De Volder, A.G. (2005). The Ponzo illusion using auditory substitution of vision in sighted and early blind subjects. Perception, 34, 857–867. * Renier, L., Bruyer, R., & De Volder, A. G. (2006). Vertical-horizontal illusion present for sighted but not early blind humans using auditory substitution of vision. Perception & Psychophysics, 68, 535–542. * Yang Z, Purves D (2003) A statistical explanation of visual space. Nature Neurosci 6: 632-640. ==Kaynakça==
WCMT Insert - 1 hafta önce