Atatürk'ün kendi kaleminden çıkan bu eser, yine Atatürk tarafından, Cumhuriyet Halk Partisi'nin 15 -20 Ekim 1927 tarihleri arasında Ankara'da toplanan İkinci Kurultayı'nda 36,5 saat süren ve altı günde okunan tarihi bir hitabeye dayandığı için Nutuk adını almıştır. Eserin sonunda Gençliğe Hitabe yer almaktadır.
Kitapta Osmanlı İmparatorluğunun çöküş süreci, Mondros, Kongreler, Misak-ı Milli, TBMM, isyanlar, muhalifler, Sakarya Zaferi, saltanat, Lozan, cumhuriyet, hilafet, CHF, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın hazırladığı komplo, İzmir suikasti anlatılmaktadır.