Asıl ismi Ataullah olan Nev`izade Atayi, Nev`i Yahya Efendi`nin oğlu olduğu ve şiirlerinde Atayi mahlasını kullandığı için böyle anılmıştır.
Öncelikle babasından daha sonra dönemin bazı önemli isimlerinden ders aldı. Eğitimi sonunda müderris oldu. Daha sonraları çeşitli beldelerde kadılık yaptı ve sonunda 1635`te İstanbul`da vefat etti.
En önemli manzum eseri Hamse-i Atayi`dir. Bu eser beş uzun manzumeden oluşmuştur. Birçok önemli divan şairinden övgü almıştır. Bunun dışında Heft-han ve Nefhatü`l-Ezhar isimli iki manzumesi vardır.
Eserlerinden Örnek
``Habda göz, kalb ise bidar idi`` ``Şevki ile dilde veleh var idi````Gafil olunca beden-i haksar`` ``Perdeyi ref`itdi dil-i perde-dar``
``Kıldı bizi kafile-bend-i hayal`` ``Dahil-i ma`mure-i şehr-i misal``
- Hamse-i Atayi Mukaddimesi`nden.
Kaynakça
- Muallim Naci, Osmanlı Şairleri, s. 81-86. (1890)
- Muallim Naci, Esami, s. 410-11 (1891)