Nakşibendi tarikatı diğer İslami tarikatlara göre İslami bilimlere daha fazla önem vermiştir. Zamanla İslam dünyasındaki Medreseli, Tekkeli ayrımının uzlaşmasına sebep olmuştur.
Nakşibendi tarikatında sessiz zikir uygulanır.
Abdulhalik-ıl Güjdevani'nin tespit ettiği on bir tarikat prensibi
1- Vukuf-ı Zamani: Müridin zamanı çok iyi değerlendirmesidir.2- Vukuf-ı Adedi: Dersin adedi ve gerçek manası düşünülmelidir.
3- Vukuf-ı Kalbi: Kalbi uyanık tutmak gerekir.
4- Huş der-dem: Nefes alıp verirken, gaflette olmamak.
5- Nazar ber-kadem: Başkasına değil, kendine bakmalıdır.
6- Sefer der-vatan: Halktan ayrılıp Hakk'a gitmesidir.
7- Halvet der-encümen: Halk içinde de olsa, halvet hali olmalıdır.
8- Yad kerd: Şeyhin verdiği zikri, kalb ve dil ile daima tekrarlamak.
9- Baz geşt: Zikirle Allah'a dönüş, vuslat düşünülmelidir.
10- Nigah-daşt: Kalbi zararlı düşüncelerden korumak.
11- Yad-daşt: Masivayı bırakarak, sadece Allah'ı düşünmektir
Tarikat silsilesi
Nakşibendi Tarikatı silsilesi, üç koldan Hz. Peygamber'e kadar ulaştırılır. Tarikatlarda silsilenin varlığı o tarikatın doğruluğunu göstermede önemli bir kaynaktır.Ebu Bekir-i Sıddık'dan Beyazıd-ı Bestami'ye kadar Sıddıkiyye, Ondan Abdulhalık-il Gücdevani'ye kadar Beyazıd-ı Bestami'nin lakabına uygun olarak Tayfuriyye, Şah-ı Nakşibend'e kadar Haceganiyye Şah-ı Nakşibend'den sonra da Nakşıbendiyye denmiştir. Bundan sonra Nakşibendiyye ismi korunarak yanına zamanın büyük mürşitleri'nin de lakabı eklenmiştir. Şöyle ki ; Ahmed Faruk zamanında Nakşıbendiyye Ahrariye, Dehlevi'den Halidi Bağdadi'ye kadar Nakşıbendiyyi Müceddiye ve sonra da Nakşıbendiyye Halidiyye olarak anılmıştır.
Hz. Muhammed 'den başlayan ilk kol:
Hz. Ali .......... (ö. 40/660)İmam Hüseyin . (ö. 60/680)
Zeynel-Abidin ....... (ö. 75/694)
İmam Muhammed Bakır .......... (ö. 114/732-33)
Diğer bir kol:
Hz. Ebubekir .. (ö. 13/634)
Selman Farisi .. (ö. 35/655)
Kasım b. Muhammed ....... (ö. 102/720-21)
Her iki kol da İmam Cafer Sadık'da birleşir ............... (ö. 148/765)
Ebu Yezid Bistami (ö. 261/875)
Ebu Hasan Harkani ................ (ö. 419/1028-29)
Üçüncü kol:
Hz. Ali .......... (ö. 40/660)
Hasan Basri (ö.110/728-29)
Habib A'cemi ....... (ö. 150/767)
Davud Tai ...... (ö. 184/800-801)
Ma'ruf el-Kerhi ..... (ö. 200/815)
Sırriyü's-Sakati .. .. (ö. 253/367)
Cüneyd-i Bağdadi .. (ö. 298/910)
Ebu Ali Rudbari ... ........... .....
Ebu Ali Katib .... .. (ö. 321/933)
Ebu Osman Mağribi (ö. 373/983)
Ebu Kasım Kürkani (ö. 450/1058)
Her iki kol da Ebu Ali Feramedi'de birleşir (ö. 477/1084-85).
Bundan sonra silsile şöyle devam eder:
Yusuf Hemedani (ö. 535/1140-41)
Abdulhalik Gücduvani ........ (ö. 617/1220-21)
Hoca Ârif Rivgeri (ö. 649/1251)
Mahmud İncir Faşnevi ........ (ö. 670/1271)
Ali Ramiteni (Azizan) ....... . (ö. 705/1305, 715/1315)
Muhammed Baba Semmasi .. (ö. 740/1339)
Seyyid Emir Külal (ö. 777/1375)
Bahaeddin Nakşibend .......... (ö. 791/1389)
Muhammed Alaeddin Attar. (ö. 802/1399)
Mevlana Ya'kub Çerhi ........ (ö. 847/1443)
Ubeydullah Taşkendi .......... (ö. 895/1490)
Muhammed Parsa ..... ........ (ö. 922/1516-17)
Derviş Muhammed (ö. 970/1562)
Hacegi Emkenegi (ö. 1008/1599)
Muhammed Baki Billah ...... (ö. 1014/1605)
İmam Rabbani ... (ö. 1034/1625)
Muhammed Ma'sum ........... (ö. 1098/1687)
M. Seyfeddin Faruki ............ (ö.1100/ 1689)
Muhammed Bedvani ........... (ö. 1135/1723)
Şemseddin Habibullah ........ (ö. 1195/1781)
Abdullah Dehlevi ..... ......... (ö. 1240/1824-25)
Mevlana Halid Bağdadi ....... (ö. 1242/1826)
Türkiye'de Mevlana Halid Bağdadi'den sonraki Halidiye kolu yayılmıştır.
Türkiye'de Nakşibendilik
Gümüşhanevi şubesi
Ahmed ibn-i Süleyman el-Hàlidi el-Haseni eş-Şami Ahmed Ziyaüddin-i GümüşhàneviHasan Hilmi el-Kastamoni
İsmail Necati ez-Zağferanboli
Ömer Ziyaüddin-i Dağıstani
Mustafa Feyzi et-Tekfurdaği
Hasib es-Serezi Abdül'aziz el-Kazani
Muhammed Zahid-i Bursevi
Prof. Dr. M. Es'ad Coşan
Muharrem Nureddin Coşan
Menzil Şubesi
Seyyid TahaSıbğatullah Arvasi
Abdurrahman Taği
Fethullah Verkanisi
Muhammed Diyauddin
Ahmet el-Haznevi
Abdulhakim el-Hüseyni
Muhammed Raşid Erol
Şeyh Seyda Yahya El Abbasi
Ünlü Nakşibendiler
*İmam ŞamilPolitikada Nakşibendilik
*Sağduyu PartisiEk ibadetler
*Rabıta : Mürşid düşünerek yapılan belirli süre sonunda onun gibi olmayı hedefleyen sevgi tabanlı ibadet.- Hatme : Hz. Muhammed'e salavat getirilerek yapılan ve Peygamber ruhunun indiği ve hatme yapanlarla iletişime geçtiği inanılan ibadet.
- Vird : Belirli sayıda Allah denilerek nefs durulmasını hedefleyen ibadet.
- Sohbet
- Mürşit Ziyareti
- Teveccüh
Bağlantılar
*http://www.kasriarifan.com Seyyid İhsan Erol'un sitesi- http://www.semerkanddergisi.com/default.htm Semerkand Dergisi
- http://www.dervisan.com Dervişan Dergisi
- http://www.zikrullah.com Zikrullah Dergisi
misafir - 9 yıl önce