MTA, işletmeye uygun maden ve taşocağı alanları araştırmak, işletilen maden ocaklarının daha verimli çalışması için araştırmaları yürütmek, jeolojik ve jeofizik etüt ve laboratuvar incelemeleri yapmak, madencilik sektörü için uzman ve teknik personel ve nitelikli işçi yetiştirmek gayesiyle kuruldu.
MTA Ankara`daki merkezinde bulunan genel müdür ve üç genel yardımcısı tarafından yönetilir. MTA`nın ana hizmet birimleri; Jeoloji Etüdleri, Jeofizik Etüdleri, Enerji Hammaddeleri Etüd ve Arama, Maden ve Etüd Arama, Sondaj, Fizibilite Etüdleri, Maden Analizleri ve Teknolojisi Daire Başkanlıklarıdır. Kuruluşun taşra örgütü, 12 bölge müdürlüğünden meydana gelmiştir.