Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Mirza Fetali Ahundov

Kısaca: Mirza Fetali Ahundov (Azeri: Mirzə Fətəli Axundov, میرزا فتحعلی آخوندزاده / ''Mirzə Fətəli Axundzadə''), yazar, filozof. Modern Azerbaycan edebiyatının kurucusu. ...devamı ☟

Mirza Fetali Ahundov (Azeri: Mirzə Fətəli Axundov, میرزا فتحعلی آخوندزاده / Mirzə Fətəli Axundzadə), yazar, filozof. Modern Azerbaycan edebiyatının kurucusu. 1814'te babası Mirza Mehemmedtağı ve annesi Nane Hanımla Tebriz yakınlarındaki Hamene kasabasına göçtü. 1825'te annesi ile Nuha'ya döndü. Burada annesinin amcası Ahund Hacı Alesker Fetali'yi evlatlığa kabul ederek onun talim ve terbiyesi ile kendisi meşgul olur. 1832'de Gence medresesinde, 1833'te Nuha Rus okulunda tahsil alır. 1834 yılından Tiflis'te Kafkas başkomutanlığında Şark dilleri tercümanı görevine atanır ve ömrünün sonuna kadar bu görevde çalışır. Sanat hayatına "Sebuhi" takma adı ile yazdığı şiirlerle başladı. 1850-1855 yıllan arasında "Hekayeti-Molla İbrahimhelil Kimyager" (1950), "Hekayeti-Müsyö Jordan Hekimi-Nebatat ve Derviş Mesteli Şah Cadügüni-Meşhur" (1850), "Sergüzeşti-Veziri-Hani-Lenkeran" (1850), "Hekayeti-Xırs Quldurbasan" (1851), " Sergüzeşti-Merdi Hesis" (ikinci adı "Hacı Kara", 1852), "Mürafie Vekillerinin Hekayeti" (1855) adındaki 6 komedisini yazdı ve Azerbaycan'da ve İslam dünyasında modern dramatürjinin temelini attı ve Türkçe tiyatroyu ilk yazan kişi oldu. Yazarın dram yaratıcılığı; Kafkasya, Orta Asya ve Yakın Doğu ülkelerinin edebiyatları için de bir örnek teşkil etti. İlk Osmanlı ve İran tiyatro eserleri Ahundov'un komedilerinden sonra ortaya çıktı. Nihayet, bu komediler Azerbaycan Devlet Akademik Milli Dram Tiyatrosu'nun teşekkülü, Azeri halkı arasında çağdaş tiyatro sanatının yayılması için edebi malzeme rolünü oynadı. 1857'de tamamladığı "Aklanmış Kevakib" (ikinci adı “Hekayeti-Yusif Şah”) eseri ile modern Azerbaycan edebiyatının kurucusu oldu. Komedileri ve "Aldanmış Kevakib" adlı eseri 1859 yılında "Temsilat" adı ile Tiflis'te basıldı ve kısa süre içinde Ahundov'a büyük şöhret kazandırdı. 1857'den önce Arap alfabesinin sadeleştirilmesi ve daha sonra ise Arap alfabesinden tamamen vazgeçerek Türk dilleri için Latin alfabesi kullanılması fikrini ileri sürerek birkaç projesi hazırladı ve hayatının son yıllarına kadar onu meşgul eden bu projeler başta Osmanlı Devleti olmak üzere, hiçbir yerden destek görmedi. 1863 yılında İstanbul'a gitti ve buradaki Rus elçisinin vasıtasıyla Sadarzam Fuat Paşa'ya Farsça yazdığı kitabını, Azerbaycanca kaleme aldığı “Yusif şahın hekayeti” ile birlikte takdim etti. Türkiye de ona “Mecidiye” nişanı ve birtakım hediyeler veriidi. Bu dönemlerde Arap alfabesinden Latin alfabesine geçiş teşebbüsleri başlatsa da, yaşamı sırasında bu mümkün olmamıştır. 1873'te Rus ordusunda albay rütbesi alan Ahundov, Azerbaycan milli tiyatrosunun tarihi ve onun dram eserlerinin tiyatro tarihi ile başladı. 1873′te “Hacı Kara” komedisi manevi şakirtleri olarak adlandırılabilecek Hasanbey Zerdabi, Necefbey Vezirov ve Esgerağa Gorani tarafından Bakü'de gösterildi. Bu, aynı zamanda Azerbaycan milli tiyatrosunun doğuş günü sayılmaktadır. 10 Mart 1878'de Tiflis'te vefat etti ve burada Müslüman mezarlığında defnedildi. Eserleri * Temsilah.Tiflis, 1859 * Kemalüddövle Mektubları, Bakı, 1926 * Hekayet-i Hırs Kuldurbasan, Bakı, 1938 * Hekayet-i Molla İbrahimhelil Kimyager, Bakı, 1938 * Seçilmiş

Eserleri

, Bakı, 1938;

Eserleri

, 3 cildde, I-III. cildler, Bakı, 1938 * Aldanmiş Kevakib, Bakı, 1962, 1975, 1982 * Kemalüddövle Mektubları, Bakı, 1959,1969, 1986 * Komediyalar, Bakı, 1962, 1975, 1982 *

Eserleri

, 3 cildde, I-III cildler, Bakı, 1958-1962 *

Eserleri

, 3 cildde, I-III cildler, Bakı, 1955 * Piyesler, Bakı, 1968 * Mürafie Vekillerinin Hekayeti, Bakı, 1969 * Aldanmış Kevakib, Kemalüddövle Mektubları, Bakı, 1985 * Bedii ve Felsefi

Eserleri

, Bakı, 1987 * Puşkin'in Ölümüne Şark Poeması, Bakı, 1987 *

Eserleri

, 3 cildde, I-III cildler, Bakı, 1987-1988 * Komedileri, İzmir, 1989 *

Eserleri

(Rus dilinde) Tbilisi, 1938 * Seçilmiş

Eserleri

(Rus dilinde), Bakı, 1987 * Seçilmiş Felsefi

Eserleri

(Rus dilinde), Bakı, 1951, 1963,1987, Moskva, 1962.

Not

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Puşkin'in Ölümüne Şark Poeması
7 yıl önce

“Puşkin'in Ölümüne Şark Poeması” — Mirza Fetali Ahundov tarafından 1837 yılında yazılmış poema. 25 yaşındaki Mirza Fetali kendi eserinde Puşkin'in katillerine...
Mirza
3 yıl önce

Mirza Şefi Vazeh, Azeri şair Mirza Rıza Kirmani, İran'da Nasıreddin Şah'ı öldüren suikastçi Mirza Delibašić, Boşnak basketbolcu Mirza Fetali Ahundov,...
Ekinci (gazete)
3 yıl önce

günler yaşadı. Azerbaycan'da eğitimci harekâtının önderlerinden Mirza Fetali Ahundov Tiflis'ten, Seyid Ezim Şirvani Şamahı'dan, Necef Bey Vezirov ise...
Azerbaycan tiyatrosu
3 yıl önce

Azerbaycan edebiyatının ve Azerbaycan millî tiyatrosunun kurucusu sayılan Mirza Fetali Ahundov, 1850-1855 yıllan arasında "Hekayeti-Molla İbrahimhelil Kimyager"...
Azerbaycan Devlet Akademik Millî Dram Tiyatrosu
7 yıl önce

dünya yazarların klasik eserleri yer alır. Tiyatroda Cafer Cebbarlı, Mirza Fetali Ahundov, Ali Bey Hüseyinzade, Necef Bey Vazirov, Hüseyin Cavid, Sabit Rahman...
Azerbaycan Millî Kütüphanesi
7 yıl önce

yılında kütüphaneye ek olarak ünlü Azeri düşünür, yazar ve eğtimci Mirza Fetali Ahundov'un adı verildi. Azerbaycan Millî Kütüphanesini barındıran bina 1961...
Azeri Alfabesi
3 yıl önce

alfabesini kullanmaktadırlar. 19. yüzyılda Azeri aydınlarından olan Mirza Fetali Ahundov (Az: Mirzə Fətəli Axundov), Arap alfabesini değiştirip, yerine yeni...

Azeri Alfabesi, 1991, Azerbaycan Cumhuriyeti, Kiril alfabesi, Latin alfabesi, İran, ,
Azerbaycan edebiyatı
3 yıl önce

19. yüzyıl ortaları Azerbaycan için bir nevi rönesans olmuştur. Mirza Fetali Ahundov’un modern altı piyesi bir taraftan çağdaş Azerbaycan dram edebiyatını...