Türkçe Bilgi: Metropolis (antik kent)

Metropolis |label_size=100 |lat=38.073032 |long=27.192584 |marksize=9 |position=right |width=280 |float=right |caption=Metropolis Antik Kenti }} Metropolis, kuruluşu günümüzden yaklaşık 5000 yıl öncesine dayanan, İzmir'in Torbalı ilçesinin 5 km güneybatısında bulunan bir antik kenttir. Konumu Metropolis Antik Kenti, İzmir ili, Torbalı ilçesi sınırlarında Yeniköy ve Özbey köyleri arasında bir tepenin üzerinde yer almaktadır. Antik Ionia Bölgesi'ne dahil kent, Efes’e 30 km, İzmir'e ise 40 km uzaklıkta olup, Küçük Menderes (Kaystros) havzasına hakim konumdadır. Adının Kökeni Metropolis, “ana tanrıça kenti” anlamına gelmektedir. Μετηρ Δαλλησια (Meter Gallesia) isimli Ana Tanrıça’ya (daha bilinen adıyla Kybele) ait bir kült yeri işlevi gören kutsal mağara, kentin 5 km. kadar kuzeyindeki Uyuzdere Mevkii’nde bulunmaktadır. Mağarada yapılan arkeolojik kazılarda çok sayıda pişmiş toprak Ana Tanrıça heykelciği bulunmuştur. Bunun yanı sıra kent sikkeleri üzerinde rastlanılan Ana Tanrıça betimleri de bu görüşü doğrulamaktadır. Bilimsel Çalışmalar Metropolis Antik Kenti'nde ilk araştırmalar 1970li yıllarda Prof. Dr. Recep Meriç tarafından yürütülmüştür. Araştırmaların ardından 1989 yılında başlayan arkeolojik kazı çalışmaları 2007 yılından bu yana Yrd. Doç. Dr. Serdar Aybek tarafından yürütülmektedir. Metropolis Antik Kenti'nde gerçekleştirlen kazı ve araştırma çalışmaları T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Trakya Üniversitesi, Torbalı Belediyesi, Sabancı Vakfı, MESEDER (Metropolis Sevenler Derneği) ve INSTAP (The Institute for Aegean Prehistory) tarafından desteklenmektedir. Kentin Tarihçesi Erken Tunç Çağı’ndan itibaren yerleşim gördüğü saptanan Metropolis Antik Kenti’nde 1989 yılından beri devam etmekte olan arkeolojik kazılar sonucu tiyatro, bouleuterion (meclis yapısı), stoa (üstü kapalı gezinti yolu), latrina (genel tuvalet), hamam-gymnasium kompleksi, atrium’lu ve peristylli evler (ortasında sütunlu bir avlu ve havuz bulunan konut tipi), hamam-palaestra (güreş alanı) ortaya çıkarılmış ve bu yapıların bir kısmında restorasyon çalışmaları tamamlanmıştır. Kentin akropolisinde yürütülen arkeolojik kazı çalışmaları sırasında burada Erken Tunç Çağı ve Orta Tunç Çağı’na ait bazı seramik parçaları ile taş baltalar ve Hitit Dönemi ile çağdaş bir mühür ele geçmiştir. Hellenler'e ait yerleşim ise MÖ 9. yüzyıldan sonra akropolis üzerinde kurulmuştur fakat kent asıl gelişimi MÖ 3. yüzyılda göstermiştir. Özellikle MÖ 2. yüzyılda kent Pergamon Krallığı’nın himayesinde büyük gelişme kaydetmiş, tiyatro, bouleuterion ve stoa gibi anıtsal yapılar bu dönemde inşa edilmiştir. Yoğun bir kentleşme etkinliğinin gözlendiği bu dönemi de Roma İmparatorluğu Dönemi izlemiştir. Tarih sahnesinde Metropolis ismi yine bu dönemde Aristonikos isyanına karşı Romalıların yanında yer almasıyla anılmaya başlar. Bu dönemde Roma İmparatorluğu geleneğinde zengin evleri de yapılmaya başlanmıştır. Geç Antik Çağ'da Metropolis bir piskoposluk merkezi haline gelmiş, ancak savaşlar ve ekonomik nedenlerden dolayı küçülmeye başlayan kentte savunma amaçlı bir kale inşa edilmiştir. 14. yüzyıldan itibaren bölgenin Aydınoğulları Beyliği’nın eline geçmesiyle beraber Metropolis kenti de Aydınoğulları Beyliği idaresi altına girmiş ancak kent eski konumunda daha fazla yaşayamamış ve Torbalı’ya taşınmıştır. Torbalı adı, Metropolis adının yüzyıllar içinde söylenip değişerek günümüze gelmiş biçimidir. Osmanlı Dönemi'nde de bölge “Kızılhisar” olarak adlandırılmıştır. Kitaplar * Aybek, S., Metropolis İonia I: Heykel, Metropolis'de Hellenistik ve Roma Dönemi Heykeltıraşlığı, İstanbul, 2009. * Aybek, S., Ekin Meriç, A., Öz, A. K., Metropolis: A Mother Goddess City in Ionia, İstanbul, 2009. * Aybek, S., Ekin Meriç, A., Öz, A. K., Metropolis: İonia'da Bir Ana Tanrıça Kenti, İstanbul, 2009. * Meriç, R., Metropolis, City of the Mother Goddess, İstanbul, 2003. * Meriç, R., Metropolis, Ana Tanrıça Kenti, İstanbul, 2003. * Meriç, R., Späthellenistisch-römische Keramik und Kleinfunde aus einem Scachtbrunnen am Staatsmarkt in Ephesos, Wien, 2002. * Meriç, R., Metropolis Kazıları’nın İlk 5 Yılı, İstanbul, 1996. * Meriç, R., Metropolis, İstanbul, 1992. * Meriç, R., Metropolis in Ionien: Ergebnisse einer Survey-Unternehmung in den Jahren 1972-1975, Königstein, 1982. Makaleler * Herling, L., Kasper, K., Lichter, C., Meriç, R., Im Westen nichts Neues? Ergebnisse der Grabungen 2003-2004 in Dedecik-Heybelitepe, Istanbuler Mitteilungen, 58, s. 13-65, 2008. * Meriç, R., “Metropolis”, W. Radt ed. içinde, Byzas 3; Stadtgrabungen und Stadtforschung im westlichen Kleinasien, 2006, s. 227-240. * Meriç, R., “Excavation at Bademgeiği Tepe (Puranda) 1999-2002: A Preliminary Report, Istanbuler Mitteilungen, 2003, s. 79-98. * Meriç, R., Mountjoy, P., “Three Mycenaean Vases from Ionia”, Istanbuler Mitteilungen, 51, 2001, s. 133-137. * Meriç, R., Schachner, A., “Ein Stempelsiegel des spaeten 2. Jahrtausends v. Chr. aus Metropolis in Ionien”, Studi Micenei ed Egeo-Anatolici, XLII/1-2000, s. 85-102.

Dış bağlantılar

* Metropolis Kazıları Resmi Websitesi * Uzay'dan Metropolis * Oslo Universitesi Metropolis Çalışmaları Sayfası * Metropolis Kazıları Facebook Sayfası

Kaynaklar

Vikipedi

Metropolis (Antik Kent)

Dış bağlantılar

Kaynaklar

Alabanda (antik kent)

Karkamış (antik kent)

Efes

Mohenco-daro

Anavarza

Side

Laodikeia

Sardis

Metropolis (Antik Kent)

Metropolis (Antik Kent) Hakkında Detaylı Bilgi

Dış bağlantılar

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

Alabanda (antik kent)

Karkamış (antik kent)

Efes

Mohenco-daro

Anavarza

Side

Laodikeia

Sardis