Türkçe Bilgi: Mehmed Celaleddin Saygun

Mehmed Celaleddin Saygın”, “Celal Hoca” (d. 1872, Nevşehir – ö. 21 Mart 1954, İstanbul) , matematik öğretmeni, kütüphaneci, yazar. İzmir Milli Kütüphanesi’nin kurucusudur. Basılmış, çok yönlü kitapları vardır. Ünlü besteci Adnan Saygun’un babasıdır. Yaşamı 1872 yılında Nevşehir’de dünyaya geldi. Babası, orduya cephane sağladığı için “Fişekçizadeler” olarak bilinen aileden idi. Öğrenimine Nevşehir’deki İbrahimpaşa Medresesi’nde başladı; ailesinin İzmir’e taşınması üzerine medrese öğrenimini İzmir’de tamamladı; ardından İzmir Muallim Mektebi’ne kaydoldu. İzmir'in ünlü matematik bilgini Kurmay Selahattin Saip Bey’den özel matematik dersleri aldı ve bir matematik öğretmeni oldu. 1893’te başladığı öğretmenlik yaşamını İzmir’de Mekteb-i Sanayi’de Erkek ve Kız Sultanilerinde sürdürdü. 1929 yılında emekli oldu. Bu evlilikten Nebile (1905-1968) ve Ahmet Adnan (1907-1991) adlı çocukları dünyaya geldi. İzmir’de bir kütüphane kurmak için ilk girişimi, II. Abdülhamit döneminde kitap bağışlarıyla İkiçeşmelik Kıraathanesi’nde kitap toplama çalışması idi. Kıraathanede birkaç yüz ciltlik bir kitaplık oluşturdu. Mehmet Celal Bey, başından beri bu girişimin yönetimini üstlendi. İttihat ve Terakki Cemiyet’inin kütüphaneyi kendi organı haline getirme girişimine karşı çıktı. Yunan işgali sırasında, işgal güçlerinin Kütüphanedeki “milli” sıfatını kaldırması yönündeki baskılarını kabul etmediği için tutuklandı. Kütüphanenin kapatılması tehdidi karşısında işgalin sonuna kadar kütüphanenin adını "Şehir Kütüphanesi" olarak değiştirmek zorunda kaldı. Celal Bey, Cumhuriyet devrinde yap-işlet devret sistemi ile İpekçi film şirketine bir sinema binası inşa ettirdi; sinema, “Elhamra Sineması” adını aldı. 1930 yılında milli kütüphane binası inşa edildi. 1934’de Soyadı Kanunu çıkınca aile lakabı olan “Fişekçi” soyadını almak istediyse de bu isteği “meslekle ilgili soyadı olmaz” gerekçesi ile reddedildi. Matematik öğretmeni olduğu için seçtiği ve bir süre kullandığı “Saygın” soyadı ise bu soyadının başkaları tarafından alınmış olması sebebiyle bir süre sonra “Saygun” olarak değiştirildi. 1944 yılında İzmir Milli Kütüphanesi’ndeki görevinden ayrıldıktan sonra inzivaya çekildi; matematik ve din alanında çalışmaları ile ilgilendi İnziva yıllarında gerçekleşen bazı mutaasıp olaylar üzerine “Diyanet cephesinden Atatürk inkılapları" adlı bir eser yazdı ve yayınladı. 21 Mart 1954 günü İstanbul’da hayatını yitirdi.

Kaynaklar

Vikipedi

Mehmed Celaleddin Saygun

Mehmed Celaleddin Saygun Hakkında Detaylı Bilgi

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar