Coğrafya
Mazıdağı, Güneydoğu Anadolu Bölgesi`nin Dicle Bölümünde Mardin ilinin 47 Km kuzeybatısında ,1030-1090 metre yükseklikte ve adını aldığı dairesel dağlar serisinin orta yerindeki düzlükte kurulmuştur. Daha önceleri Savur ve Derik ilçelerine bağlı bir bucak iken 9 Haziran 1937 tarihinde ilçe olmuştur. İlçe yüzölçümü 869 km2`dir.Şamrah eski adıyla bilinen Mazıdağı ilçesi, geçmişte Diyarbakır-Şam güzergahında canlı bir merkez oldu hep. Mazıdağı ilçesi, 9 Haziran 1937`de kurulmuştur. Şamrah, bu tarihe değin Derik ilçesine bağlı bir bucak merkezi idi. İlçenin tarihi Sümerlere kadar gerilere gitmektedir. 150 metrelik bir tepenin üstünde bulunan Dermetinan Kalesi, Sultan Şeyhmus, Pir Hattap türbeleri ilçenin önemli ziyaret yerleridir.
Taş Devrinden günümüze kadar gelebilen Zambırhan ve Avrihan mağaraları bulunmaktadır. Kervanların bu mağaraları daha sonraları konaklama amacıyla kullandıkları anlaşılmıştır. İlçenin batısında Şamrah Kalesi namıyla anılan kalenin yanısıra Gümüşyuva Köyünde Bizanslılar tarafından bulunup işletilen gümüş madeni ve bu madenin muhafazası için yapılan kale ve müstahkem yerler, aynı yerde bulunan kilise kalıntıları, tarihi bir nitelik taşımaktadır.
2000 yılı Genel Nüfus Sayımına göre ilçenin nüfusu 13.452`dir. İlçeye bağlı kasaba belediyeleri ve köylerin nüfusu 16.202`dir. Mevcut nüfusun %45`i şehir merkezinde geriye kalan %55`i ise kırsal kesimde yaşamaktadır. Merkez ilçe dışında ilçeye bağlı belde belediyesi bulunmamaktadır. Kurak mevsim şartlarının hüküm sürdüğü Mazıdağı`nda Karaçay hayati bir önem taşımaktadır. Fosfat tesisleri yörenin can damarlarından biridir.
Eskiden beri el sanatlarının önemli bir ekonomik değer olduğu ilçede, bu faaliyetlerin yeniden canlandırılması amacı ile çalışmalar devam etmektedir. Tütüncülük, arıcılık, bağcılık, kümes hayvancılığı ilçenin başlıca geçim kaynaklarıdır mardin mazıdağı ilçesi sizan mezrasında sasanilere ait olduğu tahmin edilen bira kilise ve yerleşim yeri tespip edilmiştir.şamrah eski adı ile biline mazıdağı gerçekte adını kral şmrah tan alır.Kral Şamrah a ait olduğu düşünülen tepe mazıdağı nın 2 km güneydoğusuna düşmektedir.Kral Şamrah ın mekanı olarak bilinir.
Ekonomi
İlçede genel olarak halkın geçim kaynağı tarım ve hayvancılık faaliyetleridir. Ancak ilçe merkezinin 17 Km kuzeybatısındaki fosfat yataklarının 1976 yılından sonra işletilmeye başlanması ile önemli bir istihdam alanı potansiyeline kavuşmuştur.Fakat 1993 yılında kapatılan ve enson sümer hoding e devredilen işletme şuanda atıl durumdadır.Ulaşım
İlçe, ulaşım koşulları bakımından uygun bir konuma sahiptir; Derik ilçesine 24 km ,Mardin iline 47 km ve Diyarbakır iline ise 72 km`lik asfalt yollarla bağlanmıştır. İlçeyi köylerine bağlayan yollar mevcuttur ve Hükümetimizin uygulama koyduğu KÖY-DES programı kapsamında kötü olan yolların standardını yükseltme çalışmalarına son yıllarda hız verilmiş bulunmaktadır.Diğer Bazı Bilgiler
- İlçe merkezi nüfusu: 13.102
- Köyler nüfusu:14.341
- Köy sayısı: 51
- Mezra sayısı: 20
- Yolu olan köy sayısı: 51
- Elektriği olan köy sayısı: 51
- Suyu yeterli olan köy sayısı: 34
- Suyu yetersiz olan köy sayısı: 15
- Suyu olmayan köy sayısı: -
- Dernek sayısı:6
- Kooperatif saysı:5
