Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Mars Bilim Laboratuvarı

Kısaca: Mars Bilim Laboratuvarı (İng. Mars Science Laboratory), NASA'nın ''Curiosity'' (''Merak'') isimli kâşif robotu (İng. ''rover'') Mars'a indirme ve yönetme misyonu. 26 Kasım 2011'de fırlatılan robot Mars'ta Sharp dağı yakınındaki Gale kraterine 6 Ağustos 2012 tarihinde iniş yapmıştır. Robot Mars'a daha önceki denemelerden farklı bir şekilde iniş yaptı ve Mars'ın yüzeyini incelemeye başladı. ...devamı ☟

Mars Bilim Laboratuvarı (İng. Mars Science Laboratory), NASA'nın Curiosity (Merak) isimli kaşif robotu (İng. rover) Mars'a indirme ve yönetme misyonu. 26 Kasım 2011'de fırlatılan robot Mars'ta Sharp dağı yakınındaki Gale kraterine 6 Ağustos 2012 tarihinde iniş yapmıştır. Robot Mars'a daha önceki denemelerden farklı bir şekilde iniş yaptı ve Mars'ın yüzeyini incelemeye başladı. Curiosity, Mars'a daha önce gönderilen Spirit ve Opportunity robotlarından beş kat daha büyük ve on kat daha fazla bilimsel ekipman taşıyabiliyor. Atlas V 541 roketi ile fırlatıldı ve Mars'a indikten sonra 5–20km alanda en az 687 dünya günü (1 Mars yılı) keşif yapacak. Mars Bilim Laboratuvarı Mars'ın uzun bir süre robotlarla incelenmesi için başlatılan Mars keşif programının bir parçası. Proje daha sonra Jet Propulsion Laboratory tarafından yönetilmeye başlandı. Mars Bilim Laboratuvarı projesinin bütçesi yaklaşık 2.5 milyar dolardır. Tarihçe Nisan 2004'te, NASA "Fırsat Anonsu" adı altında Mars Bilim Laboratuvarı'nda kullanılabilecek bilimsel ekipmanlarla ilgili bir duyuru yaptı. 2004'ün sonunda Aerojet bu laboratuvarı Mars yüzeyine gönderebilmek için yeni roket motorunun denemesini yaptı. Testte kullanılan roket motoru ilk olarak 1973 yılında Viking programında kullanılmak üzere tasarlanmıştı. JPL'ye teknoloji desteği verme amaçlı bu testler 2005'e kadar devam etti. Tek yakıt kaynaklı bu motorun en büyük özelliği itiş gücündeki artıştı. 14 Aralık 2004'te NASA aracın geliştirilmesi için sunulan sekiz teklifi seçip değerlendirmeye başladı. Hedefler MSL uzay yolculuğunun dört bilimsel hedefi vardır: # Mars'ın geçmişte hayatı destekleyen bir ortam olup olmadığını anlamak # Mars iklimini incelemek # Mars'ın yapısını incelemek # İnsanlı bir uçuş için bilgi toplamak Bu hedeflere ulaşmak için MSL'in altı ana bilimsel hedefler: # Mars yüzeyinin ve yüzeye yakın jeolojik malzemelerin mineralojik bileşimini tespit etmek, # Hayatın yapı taşlarını keşfetmeye teşebbüs etmek, # Kayaların ve toprağını oluşum ve değişim sürecini yorumlamak, # Uzun süreli (milyarlarca yıl) Mars atmosferi oluşumunu anlamak, # Su ve karbon dioksitin şimdiki durumu, dağılımı ve döngüsüü kavramak, # Geniş spektrumlu yüzey radyasyonları galaktik kozmik radyasyon, kozmik radyasyon, Güneş proton olayı ve ikincil nötronlar dahil anlamak. Bu keşfin bir parçası olarak ilk defa bir uzay aracının içindeki radyasyon, Mars yolculuğuna başlar başlamaz ölçümeye başladı. Bu veriler bundan sonrası için planlanan Mars yolculuklarına yarayacak. == Şartlar Uzay aracı

Uzay aracı

nın tamamı kalkışta 3.893kg kütlesi olup bunun 899kg'ını kaşif robot; 2.401kg giriş, inişe geçme ve konuş sistemi (aeroshell + aşağı iniş kademesi + 390kg inişe geçme yakıtı); ve 539kg yakıtlı seyir kademesi.

Kaşif robot (İng. rover)

Curiosity adlı kaşif robotun kütlesi Mars'a inişe geçtiğinde sadece 900kg olup bunun 80kg'ı bilimsel aletlerdir. * Sürat: Yüzeye inince Curiosity, 75cm yüksekliğine kadar olan engelleri aşabilecek yapıdadır. Erişebileceği en yüksek sürat, otomatik navigasyonda takriben saatte 90 m'dir (25cm/s); ortalama süratin güç seviyesi, arazi zorluğu, kayma ve görüş uzaklığı gibi parametreleri de göz önünde bulundurarak saatte 30 m olması beklenmektedir. MBL'nın bir Mars yılı sürmesi planlanan yolculuğu sırasında en az 19km yol kat edeceği sanılıyor. * Güç kaynağı: Curiosity, enerji kaynağı olarak 1976'da başarılı olmuş Viking 1 ve Viking 2 Mars iniş araçları gibi bir adet radyoizotop termoelektrik üreteci (RTJ) kullanmaktadır. :Radyoizotop güç sistemleri (RGSleri), bozunmayan (İng. non-fissile) plutonyum 238'in tabii radyoaktif bozunumundan elektrik üreten jeneratörlerdir. İzotobun tabii bozunumdan ortaya çıkan ısı elektriğe dönüştürülerek bütün saat ve mevsimlerde sabit güç sağlar. Artık ısı borular yardımıyla sistemleri ısıtmak için kullanılır. Bu şekilde elektrik güç ortaya çıkar ve aracın kendisi ve aletlerini çalıştırır. packed in 32 pellets each about the size of a marshmallow. Klasik RTJ teknolojisine dayanan güç kaynağı, daha uyumlu ve kompakt teknolojik adımdır MBL, günde 2,5 kilowatt saatlık enerji üretir. Bu da günde 0,6 kWh üreten Mars Exploration Roverlerden çok daha fazladır. * Isı red sistemi: Curiosity'nin inişe geçebileceği muhtemel alanlarda sıcaklık -127 ila +30 *C arasında olabilir. Bu yüzden ısı red sistemi (IRS; İng. heat rejection system (HRS)), MBL'nın bünyesinde bulunan ve hassas sistemleri optimal sıcaklıkta tutmaya yarayan, 60 m uzunluğunda olup içinden sıvı pompalanan bir boru sistemine sahiptir. Dahili parçaları ısıtmak için kullanılan bir başka metot da aracın içinde diğer üniteler ve ÇYRTJ biriminden ortaya çıkan artık ısıyı kullanmaktır. IRS'nin bir başka özelliği de gerektiğinde üniteleri soğutmaktır. 3 MB EEPROM, 128 MB DRAM ve 256 MB flash belleği olan Mars Exploration Rover'lerden daha güçlüdür. :KİB bilgisayarları, Mars Exploration Rover'lerin kullandığı RAD6000 merkezi işlem biriminin gelişmişi RAD750 MİB'yi (CPU) kullanmaktadır. RAD750 MİB'si 400milyon işlem/s'ye kadar hesaplayabilirken RAD6000 MİB'si ancak 35MİPS'e erişir. İki yerleşik bilgisayardan biri yedekte olup ana bilgisayar arızalandığında kontrolü devralır. :İnişe geçerken telemetri Mars Odyssey, Mars Reconnaissance Orbiter ve ESA'nın Mars Express uydularınca izlenecek. Odyssey, UHF frekanslarında Dünya'ya gerçek zamanlı telemetri yapabilecek kapasitededir ve bu yayın 13:46 dakika sürer. * Hareketlilik sistemleri: () Önceki kaşif robotlarında olduğu gibi (Mars Exploration Rover’leri, Mars Pathfinder) Curiosity’nin altı tekerleği, bir kamyon-askı sistemiyle araca bağlanmıştır. Diğer kaşif robotların hilafına amortisör sistemi, bu sefer inişe geçme takımı olarak da kullanıldı. Curiosity'nin tekerlerleri, önceden Mars’a inen iki robot çeşitinden önemli ölçüde daha büyüktür. Her tekerleğin sırtı (profili) trıksiyonu sağlayacak şekildedir. Ancak Mars’ın kumla yüzeyinde izler bırakırlar. Bu izler, kaşif robotun kameraları tarafından gidilmiş yolun uzunluğunu tahmin etmede kullanılır. İz, "JPL" için Mors kodudur (•--- •--• •-••). == Modüller ==

Seyir Aşaması Modülü

Dört metre çapında 400 kg ağırlığındaki bu modül, Mars Bilim Laboratuvarı'nın Dünya'dan Mars'a uçuşu sırasında yönetilmesi sağlanıyor.Seyir aşaması modülünde ayrıca iletişim ve sıcaklık ayarlayıcı ve sürücüler var.MSL'in Mars atmosferi'ne girişi sırasında Merak'ı Mars'a taşıyacak diğer modüller ile iletişimin gerçekleştirilmesini sağlamak da bu modülün başlıca görevleri arasında.MSL'in uzaydaki seri sırasında tam olarak hangi konumda bulunduğunun tespit edilmesini sağlayar yılduz algılayıcı ve iki güneş algılayıcı bulunuyor.

Kapsül modülü

Lockheed Martin tarafından üretilen 731 kg lik kapsül modülü Merak'ı İniş aşaması modülü ile Mars atmosfer'ine girerken olası tehlikelerden koruyacak.Mars'taki Gale kraterine inerken erişilecek olan yüksek hızı frenlemek için üst bölümünde paraşüt vardır.Paraşüt açıldığında 16 m çapına 50 m yüksekliğe erişecektir.Kapsülde seyir aşaması modülü gibi Mars atmosferine girdiği zaman küçük manevralar yapacak 8 adet küçük motor ve dengeleyici bulunuyor.Alt bölüm ise Isı kalkanı modülünden oluşuyor. Dosya:Mars Science Laboratory wheels.jpg|Curiosity, 2010’da test edilip birleştirilmektedir. Dosya:PIA14309 fig1.jpg|
Mayıs 2011’da Curiosity
Dosya:Curiosity wheel pattern morse code.png|Tekerleklerin sırt deseni, uzaklık tahmininde kullanılmaktadır. Desen, MBL üzerinde çalışan merkezlerden biri olan "JPL" için Morse kodu niteliğindedir. Dosya:MSL-SDST.jpg|Küçük uzay verici-alıcısı ()

Videolar

Kaynakça

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.