coor title dms|38|07|05|N|23|58|42|E|
Maraton Savaşı Pers imparatoru 1. Darius`un son kalan Yunan topraklarını fethedip batı sınırlarını güvene almak için yaptığı ilk büyük savaştır. İ.Ö 490 yılının Eylül ayında Yunanistan`ın Maraton platosunda olmuştur. Savaş Yunanistan`ın zaferiyle sonuçlanmış ve savaş gecesi tanrı Pan Persleri korkuttuğu için, Yunanlılar ona Akropolis eteğinde bir tapınak yapmışlardır.
Yunan zaferini Atina`ya haber vermek için Maraton`dan yola çıkan Pheidippides isimli ulağın, yaklaşık 40 kilometrelik mesafeyi hiç durmadan koştuktan sonra zafer haberini verdiği ve yere yığıldığı rivayet edilir. Bu olay, modern zamanlarının Olimpiyat Oyunları kurucusu Pierre de Coubertin ve arkadaşlarına 42195 metrelik maraton koşusunu oyunlar kapsamına almaları için ilham kaynağı olmuştur.
Tarihsel kaynaklar
Savaşın ana tarihsel kaynağı Heredot dan gelir;olayı kitap VI. paragraf 108-117 de tanımlar.Mamafih kendisi savaştan birkaç yıl sonra doğar.Ve kitabını Peace of Callias (Kalyos Barışı) dan sonra yazdığına inanılır (İ.Ö.449-448).Onun karakteristik stilinde o hikayeleri olağan üstü bir şekilde güzelleştirir.Sanki kendisi savaşta kesin bir şekilde yer almış gibi. Tanrı Pan , Pheidippides (antik çağda kahraman) yardım istemek için Sparta`ya giderken ona yolda gözükür.Hippas (Peisistratus`un oğullarından biri İ.Ö.altıncı yüzyılda Atina`nın Tiranı idi) Pers felaketini önceden haber veren bir rüya görmüştü ve Atinalı Epizelus savaşta bir hayalet tarafından gözleri kör ediliyordu. Günümüze dek gelen (hala mevcut olan) diğer bütün tarihsel kaynaklar geçmiş zamanlardan gelir.Pausanius (Antik Yunan coğrafyacısı) savaşın final bölümü hakkında önemli bilgi verir.10.yüzyıl Bizans Suda (Antik Ege dünyası Bizans yunan tarihsel ansiklopedisi) sözlüğü bilgileri şimdi kaybolmuş kaynaklara dayandırır.Ephorus gibi (Antik Yunanistan`da İ.Ö.400-330) Aeolis de ,Anadolu da Yunan tarihcisi idi.Onun hayatta kalan fregmanları önemli hikaye sağlar.left|thumb|150px|Antik çağda Aeolis
Özgeçmiş
İ.Ö.511 de Sparta kralı Cleomenes`in yardımı ile Atina halkı Atina`nın tiran hükümdarı Hippias`ı kovdular.Hippias`ın babası Pesistratus ile önceki 50 yılın dışında aile 30 yıldır yönetiyordu.Ve Hippias`ın hükümdarlığını devam ettirmeyi düşünüyorlardı.Hippias Sardes`e kaçtı.Artophrenes (Darius Hystaspis`in kardeşi) eğer kendisini eski yerine iade ederlerse,Atinalı`ların Perslere karşı egemenliğine söz verdi.Atinalı`lar onun kovulmasını talep ettiklerinde o ,Atinalı`ların kendisini eski gücüne iade etmelerini öneriyodu.Bu cevap Atina`yı harekete geçirdi.Kendilerini Persler`le savaşta olmaya addettiler.Ve 20 gemi şeklinde yardım verdiler.İyonya ayaklanmasında(İ.Ö.499-İ.Ö.494)karmakarışık olan İyonya şehirlerine.Happias ayaklanma sırasında muhtemelen kral Darius`un bölgesine kaçmıştı.Eretria şehri de İyonlar`a yardım etmişti. Bu iki şhir tarafından göderilen yardım her nekadar etkili olmamasına rağmen bu Darius`u alarma geçirdi.Bu iki şehri cezalandırmayı istiyordu. thumb|right|150px|Athos Dağı haritası İ.Ö.492 de üvey oğlu Mardanius komutası altında bir orduyu Yunanistan için tamamladı.Mardanius Trakya`yı ele geçirdi.Bundan dolayı Makedon kralı Alexandar I`i (İ.Ö.498-İ.Ö.454 Makedonya hükümdarı:Amyntas`ın(Makedonya kralı oğludur) krallığını Pres`lere tekrar bırakmaya zorluyordu.Mamafih,Pers donanması Yunanistan şehir devletlerine doğru yolda iken fırtınadan dolayı Cape Athos`da(Makedonya`da dağ ve yarım ada) 380 gemi battı,20000 insan yok oldu.Mardonius Asya`ya çekilmeye zorlanıyordu.Trakya kabilelerinin atakları çekilen orduda kayıplar meydana getiriyordu. Darius,belki Hippias dan dolayı,Alemaeonidia Atina`nın güçlü ailesi,Genç Miltiades`e karşı çıkıldığını öğrendi.Ki o zaman Genç Miltiades Atina`da en önemli sivrilmiş politikacı idi.Onlar Hippias`ı eski günlerine iade etmeye yardım etmek için hazır değilken(onlar onu devirmek için yardım etmişlerdi).Onlar muhtemelen bir Pers zaferinin kaçınılmaz olduğuna inanıyorlardı.Ve Perslerin Atina`yı istilasında yeni politik rejimde kendilerine iyi bir pozisyon güvencesi istiyorlardı.Darius ,Atina`nın zapt edilmesinde bu durumdan kendisi için bir avantaj almayı istiyordu.Sparta izole edilecekti.Ve İyonya üzerindeki kontrolünü sağlamlaştıracaktı.Atinalı`ları ayaklandırmak için iki şeyin olması gerekecekti.Halkın isyana teşvik edilmeye ihtiyacı olacaktı,ve Atina ordusu Atina`yı terk etmek zorunda kalacaktı. Darius,amaca uygun kusursuzca bir deniz filosunu göndermeye karar verdi.
Direnen güçlerin büyüklüğü
right|thumb|150px|Falanks düzeninin modern çizimi ile tasviri Heredotos`a göre Darius tarafınadan göderilen filo 600 trireme (savaş sınıfı gemi) yi içeriyordu.Cornelius Nepos`a göre sadec 500.Tarihsel kaynaklar kaç tane nakliye gemisinin (savaşacak erleri taşıyan gemi)onlar eşlik ettiğini açıklamıyor.Heredotos`a göre 3000 nakliye gemisi 1207 gemiye eşlik ediyordu Xerxe`in İ.Ö.480deki istilasında.Stecchini tüm filonun 600 gemiyi kapsadığını 300 savaş gemisi 300 nakliye gemisi olmak üzere tahmin etmektedir.Geter Green ise 200 savaş gemisi 400 nakliye gemisi şeklinde ifade etmektedir.On sene öncesinde 200 savaş gemisi Naxos`u zaptetmeyi başaramıyordu.Bu nedenle 200 veya 300 savaş gemilik filo belki bütün üç amaç için uygundur.
savaş-taslak
Bitka kod Maratona Orrustan vií° Maraí¾on Schluecht vu Marathon Maratonska bitka