Mansi Dili

Kısaca: Mansi dili, veya eski adıyla Vogul, Rusya'nın Hantıy-Mansi Özerk Okrugu'nda ve Sverdlovsk Oblastı'nda yaşayan Mansilerce konuşulan bir dildir. Ob Nehri çevresi, Mansi dilini konuşulduğu yer olarak gösterilmektedir. 1990 sayımlarına bakıldığında Rusya'da 3,184 kişinin ana dili Mansi dili idi. Ancak bu sayı 2002'de 2,746'ya kadar düştü. ...devamı ☟

Mansi dili, veya eski adıyla Vogul, Rusya'nın Hantıy-Mansi Özerk Okrugu'nda ve Sverdlovsk Oblastı'nda yaşayan Mansilerce konuşulan bir dildir. Ob Nehri çevresi, Mansi dilini konuşulduğu yer olarak gösterilmektedir. 1990 sayımlarına bakıldığında Rusya'da 3,184 kişinin ana dili Mansi dili idi. Ancak bu sayı 2002'de 2,746'ya kadar düştü. Mansi dili, Fin-Ugor fillerinin Ob-Ugor alt ailesine mensup bir dildir. Dilin kuzey, güney, doğu ve batı olmak üzere dört ana lehçesi bulunmaktadır. Bu lehçeler birbirlerine çok yakındır. Ancak dilin güney ve batı lehçeleri bugün ölü dil konumundadır ve konuşan kimse bulunmamaktadır. Mansi dilinin yazı dili Sosva lehçesi üzerine kuruludur. Mansi dilinin en önemli üzelliği sabit sözcük sırasına sahip oluşudur. Zarf tümleçleri ve ortaçlar tümce kuruluşunda çok önemli bir yer edinirler. Dil için geliştirilen yazı dili 1868 yılında tanıtıldı. Bu sistem, 1937 yılında Kiril alfabesi üzerinden devam etti. Dilbilgisi Mansi dili, sondan eklemeli bir dil olup birçok durum ekine sahiptir. Bunun yanında dil, artikel barındırmaz.

İsimler

İsimler

de herhangi bir cinsiyet ayrımı yoktur. Dilde tekil, ikilik ve çoğul olmak üzere üç farklı isim eki vardır. Ayrıca altı tane de durum eki barındırır. Aitlik belirmek için, ismin sonuna iyelik ekleri eklenir. Bu durum Türkçe ile oldukça benzeşmektedir. Örneğin -зм eki eklenerek isme "benim" anlamı katılabilir.

Eylemler

Mansi dilindeki eylem çekimi üç şahıs, üç sayı, iki zaman ve dört kip eki barındırır. Ayrıca dilin etken ve edilgen çatıları bulunmaktadır. Geçişsiz ve geçişli eylem çekimleri ayrıdır. Öyle ki, dilde eylem çekiminin iki farklı yolu vardır.

Zamanlar

Mansi dilinde zamanları açıklamak adına ekler yer almaktadır. Bu zaman ekleri şahıs eklerinden önce gelir. Dilde gelecek zaman yoktur. Bu anlam başka yollarla kazandırılır.

Kipler

Mansi dilinde dört kip eki vardır: bildirme kipi, şart kipi, emir kipi ve okşayıcı kip. Bildirme kipinin eki yoktur. Emir kipi de sadece ikinci kişilerde uygulanır.

Şahıs ekleri

Şahıs ekleri

aşağıdaki gibidir:

Etken/Edilgen çatı

Eylemler

in hem etken, hem de edilgen çatıları bulunur. Etken çatıda bir ek kullanılmaz ancak -ве- eki edilgen çatılarda kullanılır.

Fiil önekleri

Fiil önekleri

, fiillerin soyut veya somut anlamını değiştirmek adına kullanılır. Sayılar Alfabe Mansi dili ile verilen ilk yazılı eser Matta İncili olup 1868 yılında Londra'da basılmıştır. 1937 yılında bu kitap Kiril ile değiştirilmiştir. }||}|Ğ‘
}||Ğ’
}||Ğ“
}||}|Ğ”
}||Ğ•
}||Ё
}||}|Ğ–
}||}|Ğ—
}||И
}||Ğ™
}||Ğš
}||Ğ›
}||М
}||Н
}||Ó‡
}||О
}||ĞŸ
} |- |Ğ 
}||Ğ¡
}||Ğ¢
}||Ğ£
}||Ў
}||}|Ф
}||Ğ¥
}||Ц
}||}|Ч
}||Ш
}||}|Ğé
}||Ъ
}||Ğ«
}||Ь
}||Ğ­
}||Ó˜
}||Ğ®
}||Я
} |} Örnek ам хул алысьлаңкве минасум. - Balık tutmaya gittim (tam sıralı çevirisi "Ben balık tutmaya gittim")

Macarca ile karşılaştırma

Aşağıda Latin alfabesiyle yazılan Mansi dili cümle ve Macarca çevirisine yer verilmektedir.Note: The transcription is written with Hungarian orthography to provide a clearer comparison; if you do not know the correct pronunciation, see Hungarian alphabet. Notlar } Kaynakça *Nyelvrokonaink. Teleki Lí¡szló Alapí­tví¡ny, Budapest, 2000. *A vilí¡g nyelvei. Akadíémiai Kiadó, Budapest * Riese, Timothy. Vogul: Languages of the World/Materials 158. Lincom Europa, 2001. ISBN 3895862312

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Mansice
6 yıl önce

anadili Mansi dili idi. Ancak bu sayı 2002'de 2.746'ya kadar düştü. Mansi dili, Fin-Ugor fillerinin Ob-Ugor alt ailesine mensup bir dildir. Dilin kuzey...

Hantıca
6 yıl önce

Hantı dili veya Ostyak dili, Rusya'nın Hanti-Mansi ve Yamalo-Nenets özerk bölgelerinde yaşayan ve Hantılar tarafından konuşulan bir Ural dildir. 1994...

Hantı-Mansi Özerk Okrugu
3 yıl önce

Hantı-Mansi Özerk Okrugu — Yugra (Rusça: Ханты-Мансийский автономный округ — Югра, Hantı-Mansiyskiy avtonomnıy okrug – Yugra) ya da Yugra, Tümen Oblastı'nda...

Mansiler
3 yıl önce

Mansiler (eski adı Vogul)Rusça: Манси), Rusya'nın Batı Sibirya, Hantı-Mansi Özerk Okrugunda yaşayan Ural dilleri ailesine mensup, bir dil olan Mansice...

Ural dilleri
3 yıl önce

(Ostyak-Samoyed) Fin-Ugor Ugor Macarca Macarca Ob Ugor Hantıy dili (Ostyak) Mansi dili (Vogul) Fin-Perm Perm Komi Komi-Perm Udmurtça (Votyak) Fin-Volga...

Ural Dil Ailesi, Dil, Fince, Japonca, Macarca, Samoyet dilleri, Taslak, Uluslararası Fonetik Alfabe, Ugor dilleri, Yukaghir dilleri, Fin dilleri
Fin-Ugor kavimleri
3 yıl önce

Bugünkü Macaristan ve Rusya'ya bağlı ülkenin orta kesiminde bulunan Hantı-Mansi Özerk Okrugu'nun halkları Ugor halkları içerisindedir. Yaklaşık 20 milyon...

Fin-Ugor kavimleri, Estonya, Finlandiya, Karelya, Macaristan, Macarlar, Mari, Mari El, Mordovya, Sami, Udmurtya
Nyagan
3 yıl önce

Nyagan (Rusça: Нягань), Rusya'nın Hantı-Mansi Özerk Okrugu'nda bulunan bir şehirdir. Şehir Ob Nehri'nin kıyısında okrugun idari merkezi Hantı-Mansiysk'in...

Fince
3 yıl önce

sadece bir konuşma diliydi. O sıralarda uluslararası ticaret dili Orta Aşağı Almanca, yönetim dili İsveççe ve dini törenlerin dili Latince'ydi. Bu, Finlerin...

Fince, Almanca, Avrupa Birliği, Danca, Dil, Dil aileleri, Estonca, Estonya, Finlandiya, Finnmark, Fransızca