Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Maddeci Feminizm

Kısaca: Maddeci feminizm toplumsal cinsiyetle emek süreçleri ve üretim ilişkileri arasındaki bağlantıları açıklamayı amaçlayan, kadının toplumdaki ikincil konumunu yalnızca kapitalist ilişkilerin bir sonucu olarak değil; fakat kapitalizmden önce de var olmayı sürdüren patriyarkal ilişkilerin bir sonucu olarak gören feminist akımdır. ...devamı ☟

Feminizm Maddeci feminizm toplumsal cinsiyetle emek süreçleri ve üretim ilişkileri arasındaki bağlantıları açıklamayı amaçlayan, kadının toplumdaki ikincil konumunu yalnızca kapitalist ilişkilerin bir sonucu olarak değil; fakat kapitalizmden önce de var olmayı sürdüren patriyarkal ilişkilerin bir sonucu olarak gören feminist akımdır.

Ev İçi Emek Sorunu

Maddeci feministler, kadının ezilmesi sonucunu doğuran üretim ilişkilerini açıklarken kadının ev içindeki "karşılıksız" emeğini sorunsallaştırırlar. Maddeci feminizmin en önemli yazarlarından biri olan Christine Delphy, kadının hane içindeki emeğinin -bu konudaki yaygın inanışın aksine- ``üretken`` (değişim değeri) olduğunu savunur. Tüm iktisadi sistemlerde en küçük birimin ``birey`` değil, ``aile olarak`` görülmesinin aile içinde gerçekleşen ekonomik olayların (kadının ev içindeki üretimi) gözardı edilmesine yol açtığını ileri sürer ve bu durumun sonucunda kadının bir birey olarak harcadığı emek yasal olarak görünür olmadığından, yasal olarak herhangi bir karşılık talep etme hakkı olmamasını eleştirir. Heidi Hartmann ise, kadınların emek gücünün erkeklerin denetiminde olmasını patriyarşinin dayandığı maddi temel olarak görür: "...kadınların kaynaklara ulaşmasını ve cinselliklerini kısıtlamak, erkeklerin, kadınların emek gücünü denetlemelerini sağlar; hem pek çok kişisel ve cinsel yönden erkeklere hizmet verilmesi amacıyla hem de çocukların yetiştirilmeleri amacıyla." (Hartmann, 2006)

Maddeci feministler, kadının ikincil statüsüyle ilgili toplumsal bir dönüşüm sağlamak için öncelikle ev içindeki cinsiyetçi iş bölümünün ortadan kaldırılması gerektiğini savunur; fakat bu sonuca ulaşmak için kadının istihdama katılması tek başına yeterli değildir. "...kadınların daha çok istihdam edilmesi kendi başına karı koca arasındaki işbölümünü değiştirmez.... Ev içindeki cinsiyetçi işbölümü son derece direngendir ve gerektiğinde erkek şiddetiyle desteklenir. Böyle olduğu için de, kadınların kamusal alanda güç kazanabilmeleri, ev içinde direnebilmelerinin, karşılıksız ev emeğini eşit paylaşıma dönüştürmelerinin önkoşuludur" (Acar-Savran, 2004).

Böylece maddeci feministler kadının ev içindeki emeğine hak ettiği değerin verilmesi ve üretim ilişkilerinin kadının hane içindeki üretimi hesaba katılarak yeniden yorumlanması gerektiğini ileri sürer, kadını erkeğe bağımlı kılan ev içindeki cinsiyetçi işbölümünün sona erdirilmesi, kadının ev içi faaliyetlerle kısıtlanmaksızın ekonomik hayatta yer alabilmesi ve böylece ataerkil toplum ilişkilerinin dönüştürülmesi için mücadele verirler.

Marksizme Yöneltilen Eleştiriler

Birçok yönden Marksizmim yöntemini kullanan maddeci feministler Marksizmi kadın sorununu sınıf düzeyine indirgemeleri ve kadınları burjuva kadın ve proleter kadın olarak sınıflandırarak feminist hareketini bölmelerini eleştirirler. "...kadın hareketinin anti-kapitalist sınıf savaşına dahil edilmeye çalışılması yerine özerk bir hareket olarak örgütlenmesi ve doğrudan patriyarkaya karşı savaş vermesi, patriyarkayı kaldırmaya yönelik bir devrimi hedeflemesi, daha hedefe yönelik bir hareket olacaktır. Bu noktada sol örgütlerin alacağı en samimi tavır, kadın hareketini kendi mücadeleleri içinde eritmeye çalışmaktansa kadınların özerk örgütlenmesinin ve mücadelesinin bir zorunluluk olduğunu vurgulamak ve buna doğrudan destek vermektir" (Delphy, 1999).

Kaynaklar



Ek Okumalar

  • Gülnur Acar Savran (2004), "Beden Emek ve Tarih/Diyalektik Bir Feminizm İçin", Kanat Yayınları.
  • Christine Delphy, (1999) "Baş Düşman Patriyarkanın Ekonomi Politiği", Saf Yayıncılık.
  • Serdaroğlu, U. (2000), "Feminist İktisat`ın Bakışı", İstanbul: Sarmal.
  • Hartmann, H. (2006) "Marksizmle Feminizmin Mutsuz Evliliği", Agora Kitaplığı.
  • Tekeli, Ş. (der.)(1990), "Kadın Bakış Açısından 1980`ler Türkiye`sinde Kadın", İstanbul: İletişim.


Linkler



Kaynaklar

Vikipedi

İlgili konular

feminizm burjuva cedaw ekofeminizm erkek düşmanlığı feminist feminist teoloji fransız feminizmi kadınizm

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.