Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Mühürlü Tren

Kısaca: Mühürlü Tren, I. Dünya Savaşı sırasında İsviçre’de sürgünde bulunan Rus Bolşevik lider Lenin ve beraberindekilerin 1917 yılı Şubat Devrimi ile birlikte yıkılan Çarlık rejiminden sonra Rusya’ya dönmelerini sağlayan çok taraflı organizasyonu anlatır. İsviçre sınırından sonra Almanya İmparatorluğu topraklarından geçen devrimcileri taşıyan tren, diplomatik olarak dokunulmaz olduğu ve yolcularının Almanya’da inmesi yasak olduğundan mühürlü tren ismi kullanılmıştır. Yolculuğun sonunda Lenin ve beraber ...devamı ☟

Mühürlü Tren, I. Dünya Savaşı sırasında İsviçre’de sürgünde bulunan Rus Bolşevik lider Lenin ve beraberindekilerin 1917 yılı Şubat Devrimi ile birlikte yıkılan Çarlık rejiminden sonra Rusya’ya dönmelerini sağlayan çok taraflı organizasyonu anlatır. İsviçre sınırından sonra Almanya İmparatorluğu topraklarından geçen devrimcileri taşıyan tren, diplomatik olarak dokunulmaz olduğu ve yolcularının Almanya’da inmesi yasak olduğundan mühürlü tren ismi kullanılmıştır. Yolculuğun sonunda Lenin ve beraberindekiler İsviçre-Almanya-İsveç-Finlandiya üzerinden Petrograd’a ulaşmışlardır. Lenin’in Rusya’ya gelişi Rus Devriminin kaderini etkilemiş ve gelir gelmez açıkladığı Nisan Tezleri ile Bolşevikleri iktidarın alınması doğrultusunda yeniden örgütlemiştir.Süreç sonunda Bolşevikler Ekim Devrimi ile iktidarı alacaklardır. Arkaplanı Çarlık rejiminin baskısı altında ülke dışına çıkmak durumunda kalan Bolşevik önderler siyasi sığınmacılar için uygun koşulların bulunduğu ve Rusya İmparatorluğu ile sınır komşusu olmayan İsviçre’de kalmayı tercih ederler. Burada yerel komünistler tarafından da desteklenirler. I. Dünya Savaşının patlak vermesiyle Avrupa savaş halinde bulunan iki kampa ayrılır ve Bolşevikler tarafsız İsviçre’de sıkışırlar. 1917 yılı başında yaşanan Şubat Devrimi ile birlikte Çarlık rejimi devrilir. I. Dünya Savaşı Doğu Cephesinde Rusya ile savaşan Almanya İmparatorluğu çöken Çarlık rejimiyle savaşı sona erdirerek burada bulunan kuvvetlerini Batı Cephesine kaydırmak ister. Bunun için de iç siyasi ortamı karışık olan Rusya’ya radikal fikirleriyle tanınan Lenin’in Alman topraklarından geçerek gitmesine izin verilmesi gündeme gelir. Ülkesine yaşanmakta olan devrimci sürece ne pahasına olursa olsun dahil olmak isteyen Lenin ve beraberindeki Bolşevikler aracılar vasıtasıyla Almanya ile temasa geçerler. Almanya ile uzlaşma İsviçreli komünist Fritz Platten ile birlikte İsveçli komünistler Otto Grimlund, Ture Nerman, Carl Lindhagen ve Fredrik Ström yolculuk için çok çaba sarfetmişlerdir. Fritz Platten I. Dünya Savaşının çıkmasıyla etkisiz kalan ve savaş yanlısı hale gelen II. Enternasyonal’dan ayrılmış ve 1915’de Lenin önderliğinde düzenlenen savaş karşıtı Zimmerwald ve Kienthal Konferanslarına katılmıştır. Bu konferanslarda Lenin’in savunduğu hattı benimsemiştir. Lenin savaşın emperyalist bir paylaşım savaşı olduğunu belirterek her ülke ordusunu oluşturan silah altındaki işçi ve köylülerin kendi savaş yanlısı hükümetlerini devirmelerini öneriyor ve bozgunculuğu savunuyordu. Almanya İmparatorluğu ile ilk temas Fritz Platten aracılığıyla yapılır. Alman İmparatoru II. Wilhelm Çarlık rejimini çökmesinden sonra özellikle Doğu cephesindeki düşmanı Rusya’nın içinde bulunduğu durumun daha da içinden çıkılmaz hale gelmesi ve Rus Ordusunun savaşamaz hale gelmesi fırsatını değerlendirmek istiyordu. Bu cepheden çekeceği birliklerle Batı Cephesinde üstünlüğü ele geçirebilecek ve belki de savaşın çehresi değişecekti. Almanya ile temas özellikle Aleksandr Parvus, Karl Radek ve Yakov Ganetski tarafından sağlanır. Alman hükümetinde görev yapan filozof ve diplomat Kurt Riezler ise Lenin’in Rusya’ya gönderilmesi fikrinin kendisine ait olduğunu iddia eder. Riezler, Lenin’in elçileri görevindeki Aleksandr Parvus ve Karl Radek ile görüşmeleri Almanya adına bizzat yürütür. Yolculuğun ayarlanmasındaki önemli bir isim ise Aleksandr Parvus’dur. Lenin ile yüzyüze görüştüklerine dair bir kaynak olmamasına rağmen Bolşeviklere mali yardım yapan Parvus’un Alman İmparatorluğu için ajanlık yaptığı düşünülmektedir. Teminat Fritz Patten Rus sürgünlerinin yolculuğuna Alman yetkilileri nezdinde kefil olacak ve aşağıdaki metni imzalayacaktır. Yolcular ve yolculuk 9 Nisan 1917 günü Zürih’den yola çıkan 32 Rus sürgün 15 saatlik tren yolculuğundan sonra Almanya sınırındaki Gottmadingen İstasyonuna varırlar. Burada Rusça bilen Alman subaylardan Yüzbaşı von Planetz ve Teğmen von Buhring ekibi karşılarlar. Boş bir yolcu vagonuna alınan sürgünler yolculuklarına başlarlar. Mühürlü tren deyiminin yoğunlukla kullanılmasına rağmen yolculuğu yapanların anlatımları (örneğin Karl Radek) ve araştırmacılar tren kapılarının mühürlendiği yönünde bir bulguya rastlamamışlardır. Radek’e göre sadece kendileriyle beraber yolculuğa katılan Alman subaylara trenden hiçbir koşulda ayrılmayacaklarına dair söz vermişlerdir. Tren hiçbir istasyonda durmadan tüm Almanya’yı boydan boya katederek Baltık Denizi kıyısındaki Sassnitz İstasyonuna ulaşır. Buradan sonra sürgünler Queen Victoria isimli gemiyle İsveç’e geçerler. 13 Nisan günü Malmö’ye varan kafile burada Ganetski ile buluşarak Stockholm’e geçer. Geçtiği yerlerde kimseyle temas etmemeye dikkat eden Lenin burada kendisiyle görüşmek isteyen Aleksandr Parvus ile görüşmeyi kesinlikle reddeder. Yolculuğu tamamlayan ekipte aşağıdaki isimler yer almıştır: # Vladimir İlyiç Ulyanov, (Lenin). # David Sokratovich Suliashvili. # Nadezhda Ulyanov. # Inessa Armand. # Georgi Safarov. # Valentina Mortochkina (Safarov’ın karısı). # Kharitonov Moses Motkovich. # Anna Yevgenivna (Inessa Armand’ın akrabası). # Grigory Usievich. # Helen Feliksovna Cohn (Usieviç’in karısı). # Sarah Naumovna Ravitch. # Michael G. Tskhakaya. # Abram Anchilovich Skovno. # Ovsej Gersh Aaronovitch Radomyslsky, ( Grigori Zinoviev). # Zlata Ionovna Radomyslsky. # Stephen Ovseevich Radomyslsky (Zinoviev’in oğlu). # Zalman Burke Oserovich Rivkin. # Nadezhda Slyusareva. # Michael Vulfovich Goberman. # Maya Zelikovna Abramovich, ( Shai Zelikovich Abramovich). # Johann Arnold Ioganovich Linde. # Gregory Sokolnikov. # Ilya Davidovich Miringof. # Maria Efimovna Miringof. # David Morduhovich Rozneblyum. # Semyon Gershovich Peyneson. # Fan Grebelskaya. # Bunya Hemovna Pogovskaya (ve yanında Reuben’in oğlu) # Meyer Kivov Ayzenbund Listede İsveç’de kalan Fritz Patten yer almamıştır. Etkisi Yaklaşık 8 gün süren uzun yolculuktan sonra 16 Nisan 1917 günü Lenin Rusya’nın başkenti Petrograd’daki Finlandiya İstasyonuna ulaşır. Burada büyük ve coşkulu bir kalabalık tarafından karşılanır. Bolşevik Partinin yönetimini hemen eline alan Lenin, parti konferansında açıklayacağı Nisan Tezleri ile o zamana kadar karşıya alınmayan Geçici Hükümete cephe alınmasını savunacaktır. Partiyi bu yeni hatta ikna eden Lenin sonunda haklı çıkacak ve Geçici Hükümetin savaş yanlısı tutumu ortaya çıkınca Bolşevikler giderek güçlenecek ve Ekim Devrimi süreciyle iktidarı alacaklardır. İlgili suçlamalar Bolşevik karşıtları, başta Başbakan Aleksandr Kerenski olmak üzere Almanya ile anlaşarak ülkeye dönen Lenin ve Bolşevikleri Alman ajanı olmakla suçlayacaktır. 17 Temmuz günü artık iftiralardan bıkan Leon Troçki aşağıdaki açıklamayı yapacaktır: Bu ithamların yanı sıra 1918 yılında Rusya’daki ABD temsilcisi Edgar Sisson, Troçki ve Lenin’in Almanya İmparatorluğunun maaşlı ajanları olduğunu ispatladığını iddia ettiği belgeleri kamuoyuna açıklar. İlk olarak 16 Eylül 1918 günü New York Evening Post gazetesinde yayınlanan belgelerin sahte olduğu ve Polonyalı yazar ve gazeteci Ferdinand Ossendovskim tarafından üretildiği ortaya çıkacaktır. Ayrıca bakınız * Aleksandr Parvus

Konuyla ilgili yazılan eserler

* Michael Pearson, The sealed Train, New York, G. P. Putnam's & sons, 1975 * Edmund Wilson, To the Finland Station: A Study in the Writing and Acting of History, 1940

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.