(Fokgiller) | cins = Hydrurga | cins_yazar = Gistel, 1848 | tür = H. leptonyx | ikili_ad = Hydrurga leptonyx | ikili_ad_yazar = (Blainville, 1820) | harita = Hydrurga leptonyx distribution.png | harita_genişlik = 240px | harita_bilgi = Dağılımı
Leopar foku (``Hydrurga leptonyx``), Pars foku ya da Deniz leoparı olarak da bilinr, fokgiller (Phocidae) familyasından Güney kutbu sularında yayılmış bir fok türü. İsmini lekeli derisi ve tüm foklar içinde en yırtıcısı olmasından alır. Penguenler ve genç foklar gibi sıcak kanlı diğer omurgalılar ile beslenmeyi tercih ederler.
Özellikleri
Leopar fokları son derece hidrodinamik bir vücuda sahiptirler. Bu, onların su içinde fevkalade hızlara ulaşmalarına olanak verir. Kafası o kadar yassıdır ki nerdeyse sürüngen şeklinde bir etki bırakır. Ön yüzgeçler uzun olduğundan, leopar foku bu ön yüzgeçlerin aynı anda güçlü çırpılmasıyla suyun içinde haraket eder. Bir erkek leopar foku 3 m uzunluğunda iken, dişiler hemen hemen 4 m gelebilirler. Ağırlık erkeklerde 270 kg, bir dişide ise nerdeyse 400 kg gelir. Renk üst kısımda koyu gri, alt kısımda ise gümüş beyaz olup, başında ve yanlarında gri lekeler vardır.Yaşam alanı
Leopar foku Antarktika denizlerinde bulunan bir hayvandır. Antarktika Kıtası`nın civarında parça buzların kenarında haraket eder. Genç hayvanlar sıklıkla Subantarktika adalarında karaya gider ve buralarda onlara tüm yıl boyunca rastlanır. Ender olarak, dolaşan ya da şaşırmış olan hayvanlar Yeni Zelanda, Avustralya ya da Ateş Toprakları`na ulaşırlar.Yaşam tarzı
Beslenme
Katil balinanın yanında leopara foku, güney kutup dairesinin baskın yırtıcı hayvanıdır. Yengeç yiyen fok (``Lobodon carcinophagus``), vedel foku (``Leptonychotes weddellii``), deniz aslanları (Otariidae) ve penguenleri takip ederler. Diğerleri genelde penguenleri avlarken, leopar foklarının çoğu, fok avcılığında uzmanlaşmıştır. Avlanan hayvanlar mümkün olduğunca suyun içinde yakalanır ve öldürülürler. Eğer hayvanlar buz parçasının üstüne kaçarsa, leopar foku onları orada yinede takip eder. En başta yengeç yiyen foklar, sıklıkla leopar fokları saldırılarının yaralarını taşırlar.Takdire şayan şekilde leopar fok, büyük omurgalılarla aynı oranda krill, planktonların küçük kabuklu türleriyle de beslenir. Buna karşın balıklar besinlerinde çok küçük bir rol oynar.
Leopar fokunun Ortalama besinleri, % 45 krill, % 35 foklar, % 10 penguenler ve % 10 diğer hayvanlardan (balıklat ve kafadan bacaklılar) oluşur.
Üreme
Leopar foklar yalnız dolaşan hayvanlar olup, yalnızca genç hayvanlar bazen küçük gruplarda biraraya gelirler. Çiftleşme Kasım ve Şubat arasında suyun içinde meydana gelir. Bundan başka erkekler ve dişiler temas kurmazlar. Tek bir yavru buz parçasının üstünde dünyaya getirilir. Yavru, dört hafta emzirilir. Üç ile dört yaşında leopat fok cinsel erişkinliğe ulaşmış olur. Türün ortalama yaşam süresi 26 yıldır.Diğer
Yengeç yiyen fok ve vedel fokundan sonra leopar foku, Antarktika`nın en sık rastlanan fokudur. 400.000 bireyin güney kutup denizlerinde yaşadığı tahmin edilir. Günümüzde tür tehdit altında değildir. 22 Temmuz 2003 tarihinde İngiliz biliminsanı Kirsty Brown araştırma istasyonu ``Rothera`` yakınlarındaki dalışta bir leopar fokun saldırısına uğramış ve öldürülmüştür. Bu, geçmişte sıkça insanlara saldırı olmasına rağmen bilinen tek ölümcül vak`adır. Foklar teknelere saldırarak, bir uzuv yakalamak için direk sudan sıçrarlar. Araştırma istasyonun çalışanlarını bu durumla karşılaşmışlardır.Literatür
- Ronald M. Nowak: ``Walker`s Mammals of the World.`` 6th Edition. Johns Hopkins University Press, Baltimore 1999, ISBN 0-80-185789-9
Dış bağlantılar
Commons-ufak|Hydrurga leptonyx Species-ufak|Hydrurga leptonyx- Tod von Kirsty Brown durch einen Seeleoparden (englisch)
- IUCN2006|değer biçenler=Seal Specialist Group|yıl=1996|id=10340|başlık=Hydrurga leptonyx|alınma=12 May 2006