Kronoloji Osmanlı Tarihi

* 1839 - Ali Süavi'nin doğumu; Mekatib-i Rüşdiye Nezareti'nin kurulması; Mekteb-i Tıbbiye'nin Galatasaray'daki yeni binasına taşınması ve mektebin adının Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane olarak değiştirilmesi; Mekteb-i Ulum-ı Edebiye'nin açılması; Notre Dame de Sion Kız Lisesi'nin kurulması * 1839-1844 - Dr. Bernard'ın Mekteb-i Tıbbiye nazırlığı dönemi * 1839-1845 - Mekteb-i Fenn-i Nücum'un faaliyet dönemi * 24 Haziran 1839 - Mehmed Ali ile savaşın tekrar başlaması, Osmanlı kuvvetlerinin Nizip mağlubiyeti * 1 Temmuz 1839 - II. Mahmud'un vefatı üzerine Abdülmecid'in tahta çıkması, Osmanlı donanmasının Mehmed Ali'ye teslimi * 3 Kasım 1839 - Tanzimat Fermanı'nın ilanı * 3 Mayıs 1840 - Ceza Kanunname-i Hümayunu'nun Fransa'dan mülhem bir biçimde düzenlenmesi ve kabulü (14 Temmuz 1851'de bu kanun, kanun-u cedid olarak tadilatla yeniden yürülüğe girer) * 1840 - Gayri müslim tebaadan Avrupa'ya talebe gönderilmeye başlanması * 1840 - Tanzimat'ın tatbik edildiği yerlerde temettü vergisi konulma kararı * 1840 - Bütün hazinelerin Maliye Hazinesi'ne katılması * 1840 - Posta Nezareti'nin kurulması * 21 Aralık 1840 - Namık Kemal'in doğumu * 1841 - Lübnan olayları * 1841-1906 - Ahmed Ali Paşa'nın doğumu. (ressam) * 24 Mayıs 1841 - İngiltere'nin yardımıyla Mısır meslesinin halli, Mısır'ın veraset usulü ile Mehmed Ali Paşa'ya bırakılması * 13 Temmuz 1841 - Londra Boğazlar Mukavelenamesi * 1842 - Askeri Baytar Mektebi'nin açılması * 1842-1910 - Osman Hamdi (ressam, eğitimci, müzeci, arkeolog) * 1843 - Hereke Fabrikası'nın kurulması * 1843 - Zeytinburnu Demir Fabrikası inşaatına başlanması * 1843 - Muhdes kara gümrüklerinin kaldırılması * 1843 - Feshane'ye çuka dokuma tezgahlarının ilavesi * 1 Şubat 1844 - Tashih-i sikke * 1844 - Feshane'de buhar makinelerinin kullanılmaya başlanması * 1845 - İzmir'de su kuvvetiyle çalışan kağıt fabrikasının kurulması * 1845 - Bahriye Mektebi'nin Heybeliada'daki binasına taşınması; Kadı yetiştirmek için Süleymaniye'de "Muallimhane-i Nüvvab" medresesinin kurulması; Rüşdiyelerin Darü'l-fünun'a öğrenci yetiştiren orta dereceli mektepler olarak kabul edilmesi * Ocak 1845 - Sultan Abdülmecid'in Meclis-i Vala'yı ziyareti * 13 Mart 1845 - Meclis-i Muvakkat'ın (Geçici Maarif Meclisi) çalışmalarına başlaması * 10 Nisan 1845 - Polis (zabıta) teşkilatının kuruluşu (12 Rebiülevvel 1261 tarihli nizamname) * 1846 - Meclis-i Maarif-i Umumiye kurulması; Mekatib-i Umumiye Nezareti'nin kurulması; Başhoca Seyyid Ali Paşa'nın ölümü * 1846 - Rus Ticaret Muahedesi * 16 Şubat 1846 - Zabtiye müşiriyetinin kurulması - Darü'l-Fünun kurmada ilk teşebbüs * 1847 - Timarlı Sipahi Teşkilatı'nın ilgası * 1847 - Telgrafın Beylerbeyi Sarayı'nda denenmesi * 1847 - Dersaadet Bankası'nın kuruluşu * 1847 - İstanbul'da ilk piyano resitali (Liszt Abdülmecid'e Donizetti'nin Mecidiye Marşı'nı çalıyor); Yeşilköy'de bulunan Ayamama Çiftliğinin ziraat talimhanesi şekline getirilerek ilk pamuk ziaati uygulama eğitiminin burada verilmeye başlanması * 1 Mart 1847 - Recaizade Ekrem'in doğumu * 1848 - Avrupa'da liberal ihtilaller : Polonya ve Macaristan'da milliyetçi ayaklanmalar * 1848 - Protestan Ermeni cemaatinin ve kilisesinin resmen tanınması * 1848 - İstanbul'da ilk Sanayi Mektebi'nin kurulmasına teşebbüs edilmesi * 16 Mart 1848 - İstanbul'da Darü'l-Muallimin açılması * 18 Kasım 1848 - Osmanlı yapımı ilk demir vapurun denize indirilmesi * 1849 - Veteriner öğretim faaliyetlerine başlanması; Yesarizade Mustafa İzzet'in İstanbul'da vefatı * 1850 - 1847'den geçerli sayılmak üzere gümrük resimlerine esas teşkil eden mal fiyatlarında ithalatta %20, ihracatta %16 indirim yapıldıktan sonra gümrük resimlerinin tesbit edilmesi kararı * 1850 - Ticaret Kanunname-i Hümayunu'nun kabulü * 1850 - İlk faizsiz kaimenin çıkarılması * 1850 - Muallim Naci'nin doğumu * 12 Mart 1850 - Darü'l-Maarif'in öğrenime başlaması * 1851 - Ceza Kanunname-i Hümayunu'nun kabulü * 1851 - Londra Sergisi * 1851 - Akademik karakterde ilk ilmi dernek olan Encümen-i Daniş'in açılması * 18 Temmuz 1851 - Encümen-i Daniş'in kurulması * 1852 - Abdülhak Hamid'in doğumu; İstanbul Şark Cemiyetinin (Societe Orientale de Constantinople) kurulması * 1853 - "Mukaddes yerler" meselesi, Rusya'nın tazyikleri ve Kırım Savaşı'nın patlaması * 1853 - İstanbul'da I. Abdülmecid tarafından Dolmabahçe Sarayı'nın inşa ettirilmesi * 1854 - İlk dış istikraz : Borçlanma devrinin ve alışkanlığının başlaması * 1854 - Meclis-i Vala'nın "Meclis-i Ali-yi Tanzimat" ve "Meclis-i Ahkam-ı Adliye'ye" ayrılması * 1854 - İhtisab teşkilatının lağvı * 12 Mart 1854 - Rusya'ya karşı İngiltere ve Fransa ile ittifak * 1855 - Piyanonun yüksek sosyeteye geçişi  (Saz) Hanım'ın babası Hekimbaşı İsmail Paşa'nın köşküne İtalya'dan getirtilen * 1855 - Gayri müslimlerden alınan "cizye"nin kaldırılması * 1855 - Paris Sergisi * 16 Ağustos 1855 - İstanbul'da Şehremanetinin kurulması (modern belediye idarelerinin başlangıcı) * 9 Eylül 1855 - Osmanlı İmparatorluğu'nda telgrafın hizmete girmesi * 14 Kasım 1855 - Et ve Ekmek dışında hemen bütün maddelerden narhın kaldırılması * 1856 - Rusya'nın Asya'da Türk illeri istikametinde fetihlere başlamasının şartlarının oluşması * 1856 - Bank-ı Osmani'nin kurulması * 1856 - Arap alfabesinin Mors alfabesine uyarlanmasıyla telgrafların Türkçe olarak çekilmeye başlanması * 1856 - Islahat Fermanı * 1856-1860 - Köstence-Çernevo'da demiryolu hattının yapımı * 1856-1866 - İzmir-Aydın demiryolu hattının yapımı * 15 Şubat 1856 - İstanbul Tıp Cemiyeti'nin (Societe Medicale de Constantinople) kurulması * 18 Şubat 1856 - Islahat Fermanı'nın ilanı * 30 Mart 1856 - Paris Barış Antlaşması * 30 Mart 1856 - Rusya'nın bozguna uğraması * 30 Mart 1856 - Karadeniz'in tarafsız ve silahsız bir hale getirilmesi * 22 Mayıs 1856 - İstanbul Tıp Cemiyeti'ne Şahane ünvanının verilmesi ve cemiyetin adının, Cemiyet-i Tıbbiye-i Şahane olarak değişmesi * 1857 - Orman Mektebi açılması hususunda ilk teşebbüs * 1857 - Cidde olayları ve İngiliz kuvvetlerinin, müslim-gayri müslim çatışmalarına müdahalesi * 1857 - Gümrük resminin, eşyanın vardığı değil çıktığı yerde alınması usulünü getiren Mahrec Nizamnamesi'nin yayımlanması * 1857-1862 - Beyrut - Şam şosesinin yapımı * 17 Mart 1857 - Maarif-i Umumiyye Nezareti'nin kurulması * 6 Kasım 1857 - Paris'te Mekteb-i Osmani adında bir Osmanlı mektebinin açılması * 1858 - Ceza Kanunname-i Hümayunu'nun kabulü * 1858 - Kız rüşdiye mekteplerinin açılması * 1858 - Kaimelerin iptali için dış istikraz yapılması * 1858-1859 - Emlak, arazi ve temettü vergilerinin ayrılması * 6 Haziran 1858 - Arazi Kanunnamesi'nin kabulü * 8 Haziran 1858 - Beyoğlu ve Galata'da kurulacak Altıncı Daire-i Belediyye'nin nizamname-yi umumisi (ilk örnek belediye) * 1859 - Kaimelerin piyasadan toplanabilmesi için "iane-i umumiyye" toplanması * 1859 - Fransızca'dan yapılan ilk şiir tercümesi risalesi, Şinasi'nin Tercüme-i Manzume'sinin neşri * 12 Şubat 1859 - Mekteb-i Mülkiyye'nin kuruluşu * 1860 - Ticaret mahkemelerinin kuruluşu * 1860 - İlk basılı yerli tiyatro, Şinasi'nin Şair Evlenmesi'nin tefrika edilmesi * 1860-1861 - Lübnan ve Suriye Olayları * 1860-1861 - Lübnan'ın imtiyazlı bir eyalet haline getirilmesi * 22 Ekim 1860 - Tercüman-ı Ahval gazetesinin yayına başlaması * 1861 - Abdülmecid'in vefatı ve Abdülaziz'in tahta çıkması * 1861 - Cemiyet-i İlmiyye-i Osmaniye'nin kuruluşu * 1861 - Usul-i Muhakemat-ı Ticaret Nizamnamesi'nin kabulü * 1861-1866 - Rusçuk - Varna demiryolu hattının yapımı * 9 Haziran 1861 - Cebel-i Lübnan mutasarrıflığı'nın hususi statüsünün tesbiti ve Cebel-i Lübnan nizamnamesi * 9 Haziran 1861 - David Paşa'nın Lübnan'a vali olarak atanması * 29 Nisan 1861 - Fransız ve İngilizler'le Kanlıca Ticaret muahedelerinin yapılması. Bu muahede dış ticarette gümrük resmi oranının %8'e yükseltilmesi ve esnaflıkta inhisar sisteminin kaldırılması * 1862 - Tuna vilayetinin kuruluşu ve Mithad Paşa'nın vali olarak tayini * 1862 - Gümrük resimlerine esas teşkil eden mal fiyatlarında %10 indirim yapıldıktan sonra gümrük resmi alınmaya başlanması * 1862 - Kaimelerin piyasadan tamamıyla toplanması * 1862 - Altının değerinin 100 kuruş olarak tesbiti * 1862 - Roman türünde Batıdan yapılan ilk tercüme, Fenelon'dan Tercüme-I Telemak'ın Yusuf Kamil Paşa tarafından yayınlanması; Cemiyet-I Tıbbiye-i Osmaniye'nin kurulması * 1862 - Mahrec-i Aklam'ın kurulması * 20 Temmuz 1862 - Mekteb-i Maarif-i Adliye'nin, "Mekteb-i Aklam" adı altında yeni bir şekle sokulması * 8 Ekim 1862 - Islah-ı Sanayi Komisyonu'nun teşkil edilmesi * 1863 - Abdülaziz'in Mısır'a seyahati * 1863 - Mithad Paşa tarafından Niş'te ilk Islahhane'nin (sonraki yıllarda Sanayi Mektebi) kuruluşu * 1863 - İstanbul Eczacılık Cemiyeti'nin (Societe de Constantinople) kurulması; Protestan Robert Koleji'nin açılması * 1863 - Menafi Sandığı'nın kurulması * 1863 - Mektuplara pul yapıştırılmaya başlanması * 1863 - Ticaret-i Bahriyye Kanunnamesi'nin kabulü * 13 Ocak 1863 - Darü'l-Fünun'da, halka açık serbest konferans şeklinde derslere başlanması * 18 Şubat 1863 - Sultanahmet Sergisi'nin (Sergi-i Umumi) açılışı * 1864 - Mekatib-i Sıbyan-ı Müslime Komisyonu'nun kurulması; Mekteb-i Harbiye dahilinde Erkan-ı Harp sınıfının açılması; Cemiyet-i Tedrisiye-i İslamiye'nin (Darü'ş-Şafaka) kurulması; Saint Joseph okulunun kurulması; İlk basılmış nazariyat kitabı (Haşim Bey'in Mecmu'atü'l-Makamat'ı) * 1864 - İyonya adalarının (Yedi Ada Cumhuriyeti'ni oluşturan adalar) İngiltere tarafından Yunanistan'a verilmesi * 1864 - Karadan Hindistan'ı Avrupa'ya bağlayan telgraf hattının tamamlanması * 1864 - Islah-ı Sanayi Komisyonu'nun kuruluşu * 1864 - Nizamiye mahkemelerinin kuruluşu * 1864-1876 - Paris'e talebe gönderilmesi * 8 Ekim 1864 - Vilayet Nizamnamesi'nin kabulü * 1865 - Müstakil Romen kilisesinin kurulması * 1865 - İstanbul Birinci Şehir Postası'nın kuruluşu * 1865 - Darü'l-Fünun binasının inşasının tamamlanması ve Maliye Nezareti'ne tahsis edilmesi; Mekteb-i Tıbbiye'nin nazırlığına Cemaleddin Efendi'nin getirilmesi * Eylül 1865 - Mekteb-i Osmani'nin lağvedilmesi * 1866 - Girit isyanları , Yunanistan ile birleşme faaliyetleri * 1866 - Tezkire türünün son örneği olan Hatimetü'l-Eş'ar'ı yazan Fatih'in ölümü; Halid Ziya'nın doğumu * 1866 - Mısır veraset usulünün değiştirilmesi * 1866 - Ahmed Süreyya Emin Bey'in modelini hazırladığı seri ateşli topla Osmanlılar'ın topçulukta hamle yapması * 1866 - Simkeşler Şirketi'nin kuruluşu * 1866 - Dahilde sarfedilecek malların rayiç fiyatından %10 indirim yapıldıktan sonra gümrük resimlerinin tesbit edilmesi kararı * 1866-1867 - Avusturya'nın Prusya karşısında mağlup olması ve Macaristan ile eşit bir birlik kurması : Avusturya-Macaristan İmparatorluğu * 1867 - Sırbistan'daki son Osmanlı askeri temsiliyetinin ortadan kaldırılması, Sırp kalelerinin tahliyesi * 1867 - Rüşdiyelere gayri müslim talebe alınmaya başlanması; Beyrut Amerikan Üniversitesi'nin kurulması * 1867 - Mısır Valisi İsmail Paşa'nın "hıdiv" olması * 1867 - Genç Osmanlılar'ın Avrupa'ya kaçmaya başlamaları * 1867 - Yabancılara mülk edinme hakkının verilmesi * 1867 - Bahriye Nezareti'nin Kuruluşu * 1867 - Saraçlar Şirketi'nin kuruluşu * 1867 - Menafi Sandığı'nın bütün vilayet ve sancak merkezlerine yayılması * 1867-1876 - İzmir Rıhtımı'nın inşası * 22 Şubat 1867 - Eğitim sahasında Fransız notasının verilmesi * 8 Haziran 1867 - Mısır'a hıdivlik statüsünün verilmesi * 21 Haziran 1867 - Sultan Abdülaziz'in Avrupa seyahati * 1868 - Ali Paşa'nın Girit isyanlarını teskin etmesi ve Girit'e özerk bir statü verilmesi * 1868 - Galatasaray Sultanisi'nin açılması * 1868 - İstanbul Emniyet Sandığı'nın kurulması * 1868 - Demirciler ve Dökümcüler şirketlerinin kuruluşu * 1868 - Yunan postasının kapatılması * 1868 - Feshane'nin modern bir dokuma fabrikası haline getirilmesi * 1868 - Darü'l-Muallimin-i Sıbyan'nın açılması; Mekteb-i Hiref ve Sanayi'nin kurulması; Sanayi Mektebi'nin kurulması * 1 Mart 1868 - Adliye Nezareti'nin kurulması * 1 Nisan 1868 - Şura-yı Devlet'in teşekkülü ve Divan-ı Ahkam-ı Adliyye'nin ayrı bir temyiz organı olarak ayrılması * 1 Eylül 1868 - Mekteb-i Sultani'nin açılması * 1869 - Süveyş Kanalı'nın açılması * 1869 - Osmanlı Ordusu'nun Nizamiye, Redif ve Mustahfız diye üç bölüme ayrılması * 1869 - Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye'nin ilk kitabının kabulü * 1869 - Mekteb-i Harbiye dahilinde bir Baytar sınıfının açılması * 8 Nisan 1869 - İkinci Darü'l-Fünun binasının inşasının tamamlanması ve Darü'l-Fünun-ı Osmani'nin kurulması * 26 Ağustos 1869 - Turuk Nizamnamesi'nin kabulü * 2 Eylül 1869 - Maarif-i Umumiyye Nizamnamesi ile ilk ve orta tedrisatın düzenlenmesi * Ekim 1869 - Darü'l-Fünun-ı Osmani'de talebe kaydına başlanması * 1870 - Müstakil Bulgar kilisesinin kurulması ve Bulgarlar'ın Rum Patrikhanesi'nin nüfuzundan çıkmaları * 1870 - Fransa'nın, Almanya ve Prusya Savaşı'nda ağır mağlubiyet alması * 1870 - Cenab Şehabeddin'in doğumu; Batılı tarzda ilk roman hikaye türünde, Ahmed Midhat'ın Su-i Zan-Esaret adlı kitabının neşri; Mühendishane'nin Maçka Harbiye Mektebi içerisinde topçu ve istihkam sınıflarında eğitim faaliyetlerine devam etmesi; Sıbyan mekteblerinin ıslahı ve iptidai adı altında yeni mekteplerin açılması; Darü'l-Fünun'ı Osmani'yi teşkil eden şubeler arasında "İlm-i hukuk" şubesinin de yer alması; Tıp eğitiminin Türkçe yapılmaya başlanması * 1870 - Karadeniz'in tekrar silahlandırılması ve Rusya'nın Paris Antlaşması'nın hükümlerini tanımaması * 1870 - Darülfünunun açılması teşebbüsü * 1870-1927 - Kemaledin Bey (mimar) * 20 Şubat 1870 - Darü'l-Fünun-ı Osmani'nin büyük bir merasimle açılması * 26 Nisan 1870 - Darü'l-Muallimat'ın açılması * 2 Temmuz 1870 - Kavanin ve Nizamat Dershanesi'nin açılması * Ekim 1870 - Darü'l-Fünun müdürü Tahsin Efendi'nin umuma açık konferanslar (ders-I'am) tertip etmesi * 1871 - Sadrazam Ali Paşa'nın vefatı * 1871 - Saint-Esprit okulunun kurulması * 1871 - Abdülaziz'in şahsi idaresinin artması, Mahmud Nedim Paşa sadareti * 1871 - Dersaadet Tahvilat Borsası Nizamnamesi'nin yayımlanması * 1871 - Posta ve Telgraf nezaretlerinin birleştirilmesi ve İkinci Posta Nizamnamesi'nin neşri * 22 Ocak 1871 - İdare-yi Umumiyye-i Vilayat Nizamnamesi * 13 Eylül 1871 - Şinasi'nin ölümü * 1872 - Emniyet Sandığı'nın şubelerinin açılması * 1872 - Darü'l-Maarif idadisinin kurulması; Maadin Mektebinin kurulması * 1873 - Meclis-i Tetkikat-ı Şer'iyye'nin kuruluşu * 1873 - Mehmed Akif'in doğumu; Türkçe ilk modern tıp lugatı olan Lügat-ı Tıbbiye'nin neşredilmesi; Sava Paşa'nın yeni bir Darü'l-Fünun kurmakla görevlendirilmesi; Darü'l-Fünun-ı Osmani'nin kapanması * Haziran 1873 - Mekteb-i Sultani'nin, Gülhane Bahçesi'ndeki Saray'a bitişik binalara nakledilmesi * 1874 - Rusya'nın kışkırtmaları ve Panislavist faaliyetlerin artması * 1874 - Hukuk Mektebi, Mülkiye Mühendis Mektebi ve Edebiyat Mektebi'nden oluşan Darü'l-Fünun-ı Sultani'nin açılması; İstanbul Darü'l-Muallimi'nin açılması; İlk basılmış nota (Notacı Emin Efendi, 1845-1907) * 1874 - Kara gümrüklerinin lağvı * 1874 - Islah-ı Sanayi Komisyonu faaliyetinin durdurulması * 1874-1875 - Darü'l-Fünun-ı Sultani'nin eğitime başlaması; Osmanlı İmparatorluğu'nda sivil mühendislik eğitiminin başlaması * 1875 - Bosna-Hersek isyanları * 1875 - Askeri rüşdiye mekteplerinin açılması; Mora Yenişehir İdadisi'nin açılması * 1876 - Bulgar isyanları * 1876 - Karadağ'ın Osmanlı Devleti'ne savaş ilanı * 1876 - Abdülaziz'in tahttan indirilmesi, V. Murad'ın tahta çıkması, hal'i ve Abdülhamid'in cülusu * 1876 - Meşrutiyet'in ilanı * 1876 - İstanbul'da Balkan krizini görüşmek üzere internasyonal bir konferansın toplanması : Tersane Konferansı * 1876 - İstikrazların mürettebat ödemelerinin durdurulması * 1876 - Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye'nin son kitabının kabulü * 1876 - Edebi roman hüviyetinde ilk eser olan, Namık Kemal'in İntibahı'nın neşri; İzmir ve Manastır'da yaıtılı idadiler açılması * 23 Mart 1876 - Ziya Gökalp'in doğumu * 23 Aralık 1876 - I. Meşrutiyet'in (Kanun-ı Esasi) ilanı * 1877 - Rusya'nın tecavüzü ve Osmanlı-Rus Savaşı'nın başlaması: Balkanlar'ın ve Doğu Anadolu'nun Rus işgaline uğraması * 1877 - Mahrec-i Aklam'ın Mekteb-i Mülkiye'nin idadi sınıflarıyla birleştirilmek suretiyle kaldırılması; Mekteb-i Tıbbiye'nin tekrar Gülhane'ye nakledilmesi; Fenn-i Resim ve Mimari Mektebi'nin kurulması * 1877-1878 - Darü'l-Fünun ve Mekteb-i Sultani'nin bir yıl eğitime ara vermesi * 19 Mart 1877 - İlk Meclis-i Meb'usan'ın içtimaı (o yılın 28 Haziran'ına kadar çalışır) * 25 Eylül 1877 - Dersaadet Belediye Kanunu (Meclis-i Mebusan'da müzakere edilerek kabul edilir) * 5 Ekim 1877 - Vilayet Belediye Kanunu'nun kabulü * 13 Aralık 1877 - Meclis-i Meb'usan'ın süresiz tatili * 1878 - Ayastefanos ve Berlin Antlaşmaları imzalanması * 1878 - Sırbistan, Karadağ ve Romanya'nın müstakil birer devlet olmaları * 1878 - Bulgaristan Prensliği'nin ortaya çıkması * 1878 - Ermeni meselesinin zuhuru * 1878 - Ali Suavi'nin öldürülmesi * 1878 - Kıbrıs'ın İngiltere tarafından ele geçirilmesi * 1878 - Bosna ve Hersek'in Avusturya-Macaristan'ın işgal ve idaresine terki * 1878 - Makedonya meselesinin ortaya çıkması * 13 Şubat 1878 - Meclisin kapatılması * Ekim 1878 - Darü'l-Fünun-ı Sultani'nin tekrar eğitime başlaması * 1879 - II. Abdülhamid devrinde basılan kaimelerin toplatılıp imha edilmesi * 1879 - Mehakim-ı Nizamiye Teşkilatı Kanunu'nun kabulü * 1879 - Mekatib-i Sıbyaniye Dairesi'nin kurulması; Maarif merkez teşkilatının yeniden düzenlenmesi * 1879 - Usul-ı Muhakemat-ı Cezaiyye Kanunu'nun kabulü * 1880 - Vergi reformu * 1880 - Yafa-Kudüs demiryolu hattının tamamlanması * 1880 - İlk köy romanı, Ahmed Midhat'ın Bahtiyarlık'ının neşri; Darü'l-Fünun-ı Sultani Turuk u Maabir Mektebi'nin ilk mezunlarını vermesi * 1880 - Usul-ı Muhakemat-ı Hukukiyye Kanunu'nun kabulü * 13 Mart 1880 - İstanbul'da bir kız idadisinin açılması * 17 Mayıs 1880 - Ziya Paşa'nın ölümü * Ekim 1880 - Darü'l-Fünun-ı Sultani Hukuk Mektebi'nin ilk mezunlarını vermesi * 20 Aralık 1880 - Darü'l-Fünun-ı Sultani'nin ilk mezunlarını vermesi; Journal de la Societe de Pharmacie de Contantinople'un yayınlanması; Cemiyet-I İlmiye'nin kurulması * 1881 - Mustafa Kemal'in Doğumu * 1881 - Mısır'ın İngilizler tarafından işgali * 1881 - Düyun-ı Umumiyye idaresinin kurulması * 1881 - Mühendishane'de mümtaz sınıf adı altında yeni bir sınıf teşkil edilmesi; Darü'l-Fünun-ı Sultanı Turuk u Maabir Mektebi'nin faaliyetlerinin son bulması; Orman ve Maadin Mektepleri'nin birleştirilmesi * 1882 - Tunus'un Fransızlar tarafından işgali * 1882 - Muharrem Kararnamesi'nin neşri * 2 Ocak 1882 - Sanayi-i Nefise Mektebi'nin kurulması ve Osman Hamdi Bey'in müdür olması * 1883 - Osmanlı ordusunun Prusya askeri heyeti tarafından ıslahına başlanması * 20 Haziran 1884 - Mülkiye Mühendis Mektebi kurulması * 1 Kasım 1884 - Mülkiye Mühendis Mektebi'nin Mühendishane-I Berri-I Hümayun'un bir odasında eğitimine başlaması * 2 Aralık 1884 - Yahya Kemal'in doğumu * 1885 - Doğu Rumeli'nin Bulgaristan tarafından ilhakı * 1885 - Abdülhak Hamid'in Makber'inin neşri * 18 Eylül 1885 - Doğu Rumeli eyaleti valiliğinin Bulgaristan prensine verilerek bu bölgedeki kontrolün zayıflaması * 1886 - Adana-Mersin demiryolu hattının tamamlanması * 1886 - Maarif Nezareti'ne bağlı olarak Mekatib-i Gayri müslime ve Ecnebiye Müfettişliği'nin kurulması * 1886 - Adana-Mersin demiryolu hattının tamamlanması * 1886 - Maarif Nezareti'ne bağlı olarak Mekatib-i Gayri müslime ve Ecnebiye Müfettişliği'nin kurulması * 1886-1887 - Darü'l-muallimin'in yatılı hale getirilmesi * 1887 - Yedikule Havagazı Fabrikası'nın kurulması * 1887 - Ahmed Haşim'in doğumu; Şevki Efendi'nin İstanbul'da vefatı * 5 Şubat 1887 - Beşir Fuad'ın intiharı * 1888 - Haydarpaşa-İzmir-Ankara demiryolu imtiyazının Almanlar'a verilmesi * 1888 - Beyrut'ta Saint Joseph Katolik Tıp Mektebi'nin açılması; Baytar sınıfının tekrar Harbiye Mektebi bünyesine alınması * 2 Aralık 1888 - Namık Kemal'in ölümü * 1889 - İttihad-ı Osmanı Cemiyeti'nin (İttihat ve Terakki) kurulması * 1889 - İdadi öğrenimine dayanan dört yıllık bir Mülkiye Baytar Mektebi'nin kurulması * 27 Mart 1889 - Yakup Kadri'nin doğumu * 1890 - Bulgar Makedonya ve Anadolu'da Ermeni ihtilal çetelerinin faaliyetlerini arttırmaları * 1891 - Mülkiye Baytar Mektebi'nin Halkalı Ziraat Mektebi'ne yatılı olarak nakledilmesi * 1891 - Yol inşaatında bedenen çalışma mecburiyetinin paraya çevrilmesi * 1891 - Kadıköy - Kurbağalıdere Havagazı Fabrikası'nın kurulması * 1891 - Hereke Fabrikası'nın halı kısmının açılması * 3 Kasım 1891 - Darü'l-Muallim'in aliye şubesi açılması * 1892 - Haydarpaşa-İzmit demiryolu hattının işletmeye açılması * 1892 - Orman ve Maden Mektebi'nin kapatılması; II. Abdülhamid tarafından Yıldız'da porselen atölyelerinin kurulması * 1893-1896 - İstanbul-Selanik demiryolu hattının yapımı * 1894 - Halkalı Ziraat ve Baytar Mektebi'nin ilk veteriner mezunlarını vermesi; İmmaculée Conseption veya St Marie okulunun kurulması; İlk basılmış musiki lugatı (Hoca Kazım Bey'in Musiki Istılahatı) * 1894 - Sasun'da Ermeni olayları * 1894 - Selanik-Manastır demiryolu hattının tamamlanması * 1895 - İstanbul'da Ermeni olayları, yabancı devletlerin Ermeniler lehinde müdahaleleri * 1895 - Galata Rıhtımı inşaatının tamamlanması * 1895 - Gayri müslim okullarına Türkçe muallimi tayininin kararlaştırılması * 1895 - Baruthane-i Amire'de dumansız barut imal edilmesi * 14 Şubat 1895 - Sadrazam Said Paşa'nın beş fakülteden "darü'l-icaze" oluşan bir darü'l-fünun kurma teklifi * 1896 - Tevfik Fikret'in Servet-i Fünun'un edebi sayfalarının idareciliğini yüklenmesiyle Edebiyat-ı Cedide devrinin başlaması * 1896 - Ermenilerin Osmanlı Bankası'nın İstanbul şubesine saldırmaları * 1896 - Girit isyanının alevlenmesi * 1896 - Eskişehir-Konya demiryolu hattının tamamlanması * 1897 - Yunan kuvvetlerinin Girit'e çıkması, Yunan çetelerinin Rumeli'deki Osmanlı sınırlarına saldırmaları * 17 Nisan 1897 - Osmanlı-Yunan Savaşı ve Osmanlı zaferi * 1898 - Girit meselesinin devam etmesi; adaya muhtariyet verilmesi Osmanlı kuvvetlerinin geri çekilmesi, Yunan prensi Yorgi'nin vali olarak kabul edilmesi * 1899 - Bağdat demiryolu imtiyazının Almanlar'a verilmesi * 1899 - Arifiye-Adapazarı demiryolu hattının açılması * 1900 - Hicaz demiryolunun inşasına girişilmesi * 1900 - İstanbul Rıhtımı inşaatının tamamlanması * 31 Ağustos 1900 - Darü'l-Fünun-ı Şahane'nin kurulması * 1901 - Servet-i Fünun dergisinin geçici olarak kapatılmasıyla Edebiyat-ı Cedide topluluğunun dağılması; Lügat-ı Tıbbiye'nin ikinci baskısının yapılması; Vidinli Tevfik Paşa'nın ölümü * 1901 - Makedonya'da çete faaliyetlerinin artması, büyük devletlerin müdahaleleri * 1901-1908 - Hicaz demiryolu hattının yapımı * 1902 - Yemen isyanlarının tekrar başlaması * 1902 - Hereke Fabrikası'na çuka ve şayak tezgahlarının eklenmesi * 23 Kasım 1902 - Makedonya'da Bulgar İhtilal Cemiyeti'nin faaliyeti * 23 Kasım 1902 - Cum'a-ı Bala ayaklanması * 23 Kasım 1902 - Makedonya'ya özel ıslahat planı hazırlanması * 8 Aralık 1902 - Hüseyin Hilmi Paşa'nın geniş yetkilerle "umumi müfettiş" olarak Makedonya'ya tayini * 1903 - İdadilerin altı yıla çıkarılması * 2-3 Ağustos 1903 - İlinden (Aya ilya yortusu günü) isyanı * 2-3 Ağustos 1903 - Bulgar-Osmanlı Savaşı tehlikesinin doğması * 31 Ağustos 1903 - Şam Mekteb-i Tıbbiyesi'nin kurulması * Eylül 1903 - Mürzsteg Programı : Makedonya'ya muhtariyet verilmesi * 1904 - Haydarpaşa Rıhtımı'nın tamamlanarak işletmeye açılması * 1905 - Hereke Fabrikası'nda fes imalatına başlanması * 21 Temmuz 1905 - Ermeniler'in II. Abdülhamid'e bombalı saldırı tertiplemeleri * 1906 - Akabe olayları ve Akabe krizi * 1908 - Beykoz Deri Fabrikası'nın Harbiye Nezareti'ne bağlanması * 1908 - Osmanlı Eczacı İttihat Cemiyeti'nin kurulması; Osmanlı Cemiyet-i İlmiye-i Baytariyesi'nin açılması; Osmanlı Mühendis ve Mimar Cemiyeti'nin kurulması * 23 Temmuz 1908 - II. Meşrutiyet'in ilanı * 5 Ekim 1908 - Avusturya- Macaristan'ın Bosna-Hersek'i ilhak ettiğini ilan etmesi. * 6 Ekim 1908 - Girit Rumları'nın adayı Yunanistan'a bağladıklarını ilan etmeleri * 17 Aralık 1908 - II. Meşrutiyet dönemi ilk Meclis-i Meb'usanının toplanması * 1909 - Adana'da Ermeniler'in ayaklanmaları * 1909 - Gayri müslimlere "bedel" yerine askerlik hizmeti konulması * 1909 - Fecr-i-Ati edebi topluluğunun kuruluşu; Cemiyetler Kanunu'nun çıkması; Dişhekimliği Okulu'nun açılması; Orman Mekteb-i Alisi adı altında yeni bir okul açılması; Mekteb-i Tıbbiye'nin, Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye ile birleştirilerek Haydarpaşa'ya nakledilmesi; Muallimhane-i Nüvvab'ın Medresetü'l-Kuzat adını alması; Mülkiye Mühendis Mektebi'nin Nafıa Nezareti'ne bağlanması ve Mühendis Mekteb-i Alisi adını alması * 1909-1910 - Osmanlı Mühendis ve Mimar Mecmuası'nın çıkması * 27 Şubat 1909 - Usul-i Muhasebe-ı Umumiyye Kanunu'nun kabul edilmesi * 13 Nisan 1909 - 31 Mart Olayı * 19 Nisan 1909 - Hareket Ordusu'nun Yeşilköy'e varması, İstanbul'daki kargaşayason vererek düzeni sağlaması * 27 Nisan 1909 - II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesi, V. Mehmed Reşad'ın tahta çıkarılması * 21 Ağustos 1909 - Darü'l-Fünun-ı Şahane'nin Vezneciler'deki Zeynep Hanım konağına taşınması * 17 Aralık 1909 - Meclisin açılması * 1910 - Arnavutlar'ın ayaklanmaları * 1910 - Dahili gümrüklerin tamamen kaldırılması * 1910 - Vilayet merkezlerindeki bir kısım idadilerin "lise"ye dönüştürülmeye başlanması; ilk çalgı metodu (Ali Salahi Bey, Kendikendine Ud Öğrenme Usulü, Matbaa-ı Amire). * 1911 - Sultan Reşad'ın Arnavutlar'ı teskin için Rumeli seyahatine çıkartılması * 1911 - İtalya'nın Trablusgarp ve Bingazi'ye saldırması ve işgali * 1911 - Gayri müslim cemaatlerin birleşerek mektepleri konusunda yeni bir düzenleme istemeleri; 78 devirli ilk plaklar (Tanburi Cemil, Orfeon Record) * 1911-1912 - Osmanlı İtalyan Savaşı * 1912 - Yeşilköy Hava Uçuş Okulu'nun Açılışı * 1912-1913 - Balkan devletlerinin Osmanlı-İtalyan Savaşı'ndan istifade etmek istemeleri : Balkan Savaşı * 18 Ocak 1912 - Meclis-i Meb'usan'ın feshi * 25 Mart 1912 - Türk Ocaklarının kurulması * 18 Nisan 1912 - II. Dönem Meclis-i Meb'usan'ın toplanması * 18 Nisan 1912 - İtalyanlar'ın Rodos, Oniki Ada ve Çanakkale Boğazı'na tecavüzleri * 5 Ağustos 1912 - II. Dönem Meclis-i Meb'usan'ın feshi * 22 Temmuz 1912 - Gazi Ahmed Muhtar Paşa hükümeti : Büyük Kabine * Eylül - Ekim 1912 - I. Balkan Savaşı * 15 Ekim 1912 - Trablus ve Bingazi'nin İtalya'ya terki : Ouchy Antlaşması, Rodos ve Oniki Ada'nın İtalya elinde kalması * 29 Ekim 1912 - Kamil Paşa'nın sadareti * 29 Kasım 1912 - Arnavutluk'un istiklalini ilan etmesi * 1913 - Liselerin mevcut idadilerin yerini alması * 23 Ocak 1913 - Babıali Baskını : Mahmud Şevket Paşa'nın sadareti * 13 Mart 1913 - Muvakkat İdare-i Umumiyye-i Vilayet Kanunu (kanun meclisten geçmeden yürürlüğe girer) * 30 Mayıs 1913 - I. Balkan Savaşı'nın sona ermesi * 11 Haziran 1913 - Sadrazam Mahmud Şevket Paşa'nın öldürülmesi, Said Halim Paşa'nın sadareti * 29 Haziran 1913 - Balkan devletleri arasında savaş : Osmanlı mirasının paylaşılmasının kanlı kavgası * 21 Temmuz 1913 - Edirne'nin geri alınması * 29 Ağustos 1913 - Osmanlı-Bulgar barışı : İstanbul Antlaşması * 14 Kasım 1913 - Osmanlı-Yunan barışı : Atina Antlaşması * 14 Aralık 1913 - Osmanlı ordusunun Almanya tarafından ıslahı * 1914 - Ecnebi postalarının hepsinin kapatılması * 1914 - Dış ticarette gümrük resmi oranının %15'e çıkarılması * 1914 - Islah-ı Medaris Nizamnamesi * 1914 - Diş Hekimleri Mezunin ve Talebe Cemiyeti'nin kurulması; Türk Bilgi Derneği'nin kurulması; Medreset'ül-Hattatin'in kurulması; Dar'ül-Hilafeti'l-Aliyye Medreseleri'nin kurulması; Medresetü'l-Hattatin'in İstanbul'da açılışı; Medresetü'l-Hattatin'in açılışı; İlk resmi müzik ve tiyatro okulu (Darü'l-Elhan) * 8 Şubat 1914 - Anadolu'da Ermeni talepleri doğrultusunda ıslahatı öngören Osmanlı-Rus Antlaşması ("Muamele") * 14 Mayıs 1914 - III. Dönem Meslis-i Meb'usan * 28 Haziran 1914 - Avusturya-Macaristan veliahdının Saraybosna'da öldürülmesi * 28 Temmuz 1914 - Avusturya Macaristan'ın Sırbistan'a savaş ilanı * 1 Ağustos 1914 - Almanya'nın Rusya'ya savaş ilanı * 2 Ağustos 1914 - Meclis-i Meb'usan'ın süresiz tatili (IV. Ve son dönem meclis 12 Ocak 1920'de toplanacak ve 2 Nisan 1920'de İstanbul'un işgali üzerine dağıtılarak mebuslar sürgüne yollanacak) * 2 Ağustos 1914 - Osmanlı Devleti ile Almanya arasında ittifak antlaşmasının imzalanması * 4 Ağustos 1914 - Almanya'nın Fransa'ya, İngiltere'nin Almanya'ya savaş ilanı : I. Cihan Savaşı'nın başlaması * 10 Ağustos 1914 - Alman savaş gemilerinin (Yavuz ve Midilli) Boğazlardan geçmelerine izin verilmesi * 9 Eylül 1914 - 1 Ekim tarihinden geçerli olmak üzere kapitülasyonların kaldırılması * 12 Eylül 1914 - İnas Darü'l-Fünun'unun kurulması * 29 Eylül 1914 - İslah-ı Medaris Nizamnamesi'nin yayınlanması * 29 Ekim 1914 - Karadeniz'e açılan Osmanlı filosunun Rus limanlarını topa tutması * Kasım - Aralık 1914 - Enver Paşa kumandasındaki Osmanlı kuvvetlerinin Sarıkamış felaketi * 3 Kasım 1914 - Rusya'nın Osmanlı Devleti'ne savaş ilanı * 5 Kasım 1914 - İngiltere ve Fransa'nın Osmanlı Devleti'ne savaş ilanı * 11 Kasım 1914 - Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletleri'ne savaş ilanı * 14 Kasım 1914 - Cihad-ı Ekber ilanı * 14 Kasım 1914 - İnas Sanayi-I Nefise Mektebi'nin açılması * 18 Aralık 1914 - Mısır'ın İngiltere himayesinde bir "krallık" haline getirilmesi, Osmanlı Devleti'nin hukukuna son verilmesi * 1915 - Evrak-ı nakdiyye çıkarılması * 1915 - Gümrük resmi oranının %30'a yükseltilmesi * 1915 - Mekteb-i Tıbbiye'nin Darü'l-Fünun'a bağlanarak bugünkü İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne dönüşmesi * Ocak - Şubat 1915 - Cemal Paşa kumandasındaki Osmanlı kuvvetlerinin Mısır seferi : Kanal hezimeti * Ocak - 18 Mart 1915 - Müttefiklerin Çanakkale Boğazı'nı geçmeye çalışması : Çanakkale Savaşları * 27 Mayıs 1915 - Doğu Anadolu'da Ruslar'la işbirliği yapan Ermeni nüfusun iç bölgelere taşınması : Tehcir * 1916 - Hicaz ve Mekke'nin kaybı * 1916 - İzmit Dokuma Fabrikası'nın kapanması * 1916 - Tevhid-i Meskukat Kanunu * 1916 - Dar'ül-Hilafeti'l-Aliyye Medreseleri üstünde Medresetü'l-Mütehassısın adı altında bir ihtisas medresesi kurulması; İlk Musiki cemiyeti (Darü't-Talim-i Musiki) * 1917 - Yıldırım Orduları Grubu'nun kurulması * 1917 - Irak ve Suriye cephelerinin çöküşü * 1917 - Rusya'da Bolşevik ihtilalinin çıkması ve çarlığın sonu * 1917 - Cemaat mahkemelerinin kaza yetkisinin kaldırılışı * 1917 - Hukuk-ı Aile Kararnamesi'nin kabulü * 25 Mart 1917 - Şer'iyye mahkemelerinin Adliye Nezaretine bağlanması * 6 Nisan 1917 - Amerika Birleşik Devletleri'nin savaşa iştiraki ve Almanya'ya savaş ilanı * 1918 - Şam Mekteb-i Tıbbiyesi'nin Beyrut'un işgali neticesinde kapanması; Gazi Ahmed Muhtar Paşa'nın ölümü * 3 Mart 1918 - Brest Litowsk Antlaşması * 3 Temmuz 1918 - Sultan Reşad'ın vefatı ve Vahdeddin'in tahta çıkması * 2 Ekim 1918 - Bulgaristan'ın savaştan çekilmesi * 8 Ekim 1918 - Sadrazam Talat Paşa'nın istifası, Ahmed İzzet Paşa'nın sadareti * 30 Ekim 1918 - Mondros Mütarekesi'nin imzalanması * 3-4 Kasım 1918 - Almanya ve Avusturya'nın savaştan çekilmeleri * 8 Kasım 1918 - İzzet Paşa'nın istifası ve Tevfik Paşa'nın sadareti * 13 Kasım 1918 - İtilaf Devletlerinin İstanbul önlerine gelerek şehri teslim almaları * 1919 - Hukuk-ı Aile Kararnamesi'nin ilgası * 1919 - İstanbul Darü'l-Fünun-un bir ıslahat programı ile Osmanlı Darü'l-Fünun-u adıyla yeniden canlandırılmaya çalışılması; Harbiye Mektebi'nin adının "Muhtelit Harbiye Mektebi" olması * 4 Mart 1919 - 4 Mart 1919 Damat Ferid Paşa'nın sadareti: Hürriyet ve İtilaf Partisi'nin iktidara geçmesi * 15 Mayıs 1919 - Yunanlılar'ın İzmir'i işgali ve Batı Anadolu'da ilerlemeleri * 19 Mayıs 1919 - Mustafa Kemal Paşa'nın İstanbul Hükümeti tarafından Anadolu'ya gönderilmesi * 23 Temmuz 1919 - Erzurum Kongresi * 4 Eylül 1919 - Sivas Kongresi * 2 Ekim 1919 - Damat Ferid'in istifası ve Ali Rıza Paşa'nın sadareti * 22 Ekim 1919 - Amasya Protokolü * 24 Ekim 1919 - Çıkarılan yeni bir nizamname ile fakültelere "medrese" denmeye başlanması ve Darü'l-Fünun'un ilmi muhtariyeti haiz olduğunun tasdik edilmesi * 29 Kasım 1919 - Misak-ı Milli : Milli gaye ve hedeflerin, milli sınırların belirlenerek ilanı * 1920 - Mektebi Harbiye'nin Ankara'da "Sunuf-ı Muhtelife Zabit Namzetleri Talimgahı" olarak açılması; İnas Darü'l-Fünun-un lağvedilmesi * 16 Mart 1920 - İtilaf işgal kuvvetlerinin İstanbul'daki resmi binalara girmeleri, meclisin dağıtılması ve kapanması, mebusların Anadolu'ya kaçmaları, ele geçenlerin İngilizler tarafından sürülmesi * 5 Nisan 1920 - Ferid Paşa'nın sadareti * 11 Mayıs 1920 - Ferid Paşa hükümetinin Mustafa Kemal'i idama mahkum etmesi ve askerlikten tardı * 10 Ağustos 1920 - İstanbul Hükümeti'nin Sevr Antlaşması'nı imzalanması * 2-3 Aralık 1920 - Gümrü Antlaşması'nın imzalanması * 1921 - Edebiyat ve Fen Fakültelerinde karma eğitime geçilmesi; askeri ve mülki baytar mekteplerinin "Baytar Mekteb-i Alisi" adı altında birleştirilmesi; Salih Zeki'nin ölümü * 27 Ocak - 12 Şubat 1921 - Londra Konferansı : Anadolu için söz söyleme hakkının Ankara Hükümeti'nde olduğunun tespiti * 31 Mart 1921 - II. İnönü Zaferi * 3 Eylül 1921 - Sakarya Meydan Savaşı * 20 Eylül 1921 - Fransa ile barış * 1922 - Türk Diş Tabipleri Cemiyeti'nin kurulması; Hukuk ve Tıp Fakültelerinde karma öğretime geçilmesi * 27 Ağustos 1922 - Büyük Taarruz : işgalci Yunan kuvvetlerinin imhası * 30 Ağustos 1922 - Büyük Zafer : Yunan Başkumandanı'nın esir edilmesi * 9 Eylül 1922 - İzmir'in kurtuluşu * 11 Ekim 1922 - Mudanya Mütarekesi * 1 Kasım 1922 - Saltanatın ilgası * 16 Kasım 1922 - Sultan Vahdeddin'in yurtdışına çıkması * 16 Kasım 1922 - Abdülmecid Efendi'nin halife olarak seçilmesi * 1923 - Birinci ilmi heyet'in Ankara'da toplanması; Darü'l-muallim'in Yüksek Muallim Mektebi adını alması * 24 Temmuz 1923 - Lozan Barış Antlaşması * 25 Eylül 1923 - Mekteb-i Harbiye'nin Ankara'dan İstanbul'daki eski Harbiye binasına nakledilmesi * 13 Ekim 1923 - Ankara'nın başşehir olarak kabulü * 29 Ekim 1923 - Cumhuriyet'in ilanı * 3 Mart 1924 - Hilafetin ilgası ve Osmanlı hanedan mensuplarının yurtdışına çıkartılmaları