Ki̇rpi̇
Kısaca: Kirpi Yaşadığı yerler: Güneydoğu Asya hariç, Asya ve Avrupa’da, Yeni Zelanda’da bulunurlar. Avrupa’dan götürülmüştür. Özellikleri: Sırtı dikenlerle kaplı küçük bir memeli. Boyu 13-30 cm, ağırlığı ise 400-1200 gr kadardır. Zehirlere karşı çok dayanıklıdır. Tehlike anında tostoparlak olup dikenlerini kabartır. Ömrü: 18 yıl kadar. Çeşitleri: adi kirpi (E. europaeus) ve Malaya kirpisi (G. gymnura) familyanın iyi bilinen türleridir. Oklu kirpiler ise farklı takım ve familyadandırlar. Böcekç ...devamı ☟
Böcekçiller (İnsectivora) takımından, sırt yüzeyi dikenlerle kaplı bir memeli. İşitme ve koku alma duyuları çok hassas gececi hayvanlardır. 5 cm uzunluktaki kuyruklarıyla beraber boyları 33 cm’yi bulur. Ağırlıkları 400-1200 gr arasındadır. Dikenlerinin uzunluğu 2-3 cm ve çapları 1-2 milimetredir. Yuvarlak burunlu, küçük kulaklı ve oldukça ileri fırlamış gözleri vardır. Ayakları güçlü ve çengel tırnaklı beşer parmağa sahiptir.
Kirpiler koşabilen, tırmanabilen ve yüzebilen çevik hayvanlardır. Herhangi bir tehlike karşısında hemen dikenli bir top halini alırlar. Böylece oksuz olan karın kısmını da korumuş olurlar. Dikenlerinin dayanıklılık ve hafifliği içlerinde bulunan hava boşluğu bölümlerinden ileri gelir. Değişikliğe uğramış kıllardan başka bir şey olmayan dikenler, deriye sıkıca bağlıdır. Deri altındaki kısımları iri ve yuvarlak topuzlar halindedir. Oklu kirpilerinki gibi kolaylıkla çıkmayan dikenler sarı ve kahverengi çizgilidir. Fakat beyaz ve siyah olanları da vardır. Bir kirpinin vücut yüzeyinde 6000 kadar diken mevcuttur. Malaya kirpisi dikensizdir.
Genellikle rakımı az olan yerlerde ve çöllerde yaşarlar. Mutedil (ılıman) iklimlerde yaşayanlar kış uykusuna, çöllerde yaşayanlar ise, yaz uykusuna yatarlar. İçi yosun ve yaprakla döşeli toprak altı yuvalarında iki çıkış deliği vardır. Kışlık ve yazlık yuvaları ayrıdır. Seçtiği yosun ve yaprakları, üzerlerine yuvarlanarak, dikenlerine saplar. Bu suretle yuvasına taşır. Gece avlanmaya çıkar. Böcekçil olmakla beraber, solucan ve kabuksuz sümüklü böceklere çok düşkündür. Zaman zaman bitkisel besin de yerler. Hamam böceklerini yediklerinden bazı evlerde evcil olarak da beslenirler.
Kirpiler, zehirlere karşı son derece dayanıklı hayvanlardır. Yılanların da amansız düşmanıdır. Dişi kirpiler, erkeklerinden daha güçlü ve dayanıklıdır. Dikenlerini bir saldırı silahı olarak değil de savunma aracı olarak kullanırlar. Bütün sürüngenlere düşman olmakla beraber, Avrupa engereğine karşı özel ilgi duyarlar. Güneşliyen bir engerek görünce arkasından sessizce yaklaşarak dişleriyle kuyruğunu yakalar ve hemen topaç olurlar. Kuyruğu sıkıştırılan yılan hırsla saldırılar yapar. Fakat dikenli topa hiçbir şey yapamaz. Sonunda yılan yorularak serilir. O zaman kirpi topaçlıktan sıyrılarak yaralı yılanı ensesinden kavrayarak kıtır kıtır yer.
Bir biyolog, büyükçe bir sandık içinde 6 yavrusuyla beraber beslediği dişi kirpinin yanına, son derece zehirli bir engerek koydu. Yavrularını emzirmekte olan kirpi düşmanını görünce usulca ayağa kalkarak uzanan engereğe yaklaştı. Yılanı, baş ucundan kuyruğa kadar korkusuzca koklamaya başladı. Engerek tıslayarak bu küçük saldırganı burun ve dudaklarından birkaç defa ısırdı. Kirpi, yılanla alay edercesine istifini bozmadan yaralarını yaladı ve yılanı koklamaya devam etti. Bu arada bir defa da dilinden ısırıldı. Sonunda yılanı ensesinden kavrayarak yarısına kadar kemirerek yedi. Sonra da hiçbir şey olmamışçasına yavrularının başına dönerek onları emzirmeye devam etti. Akşama kadar yılanın kalan yarısını da bitirdi. Ertesi gün 2-3 engerek yavrusu daha yediği halde, kendisinde ve yavrularında zehirden dolayı bir etki görülmedi. Kirpi adeta canlı bir panzehir deposudur. Zehire karşı gösterdiği reaksiyon incelenmektedir.
Gebelik süreleri 30-39 gün sürer. Bir defada 4-5 veya daha fazla yavru doğurabilir. Yavrular gözleri kapalı doğar. Birkaç saat içinde dikenler deriyi delerek çıkmaya başlar.
Zehirli yılanların bol olduğu sıcak bölgelerde yılanlara karşı kirpi ile mücadele yapılmaktadır. Buralarda kirpi üretilerek yılanlar kontrol altına alınmaktadır.
Kirpi eti yemenin ekzema, mayasıl hastalıklarına ve gelincik yani fil hastalığına iyi geldiği Hayatü’l-Hayvan kitabında yazılıdır. İslam dininin Hanefi ve Hanbeli mezheplerinde kirpi eti yemenin caiz olmadığı, Şafii ve Maliki mezheplerinde caiz olduğu bildirilmiştir. Başka çare kalmazsa Şafii ve Maliki mezhepleri taklid edilerek ilaç için yenebilir. Kirpiyi kesmek için bir büyükçe leğen içine su konur. Buraya bırakılan kirpi sudan başını çıkarınca bıçakla boynu kesilir.
adi kirpilerin oklu kirpilerle hiçbir yakınlığı yoktur. Oklu kirpiler, kemirici otçul hayvanlardır. Okları da en ufak bir sarsıntıda koparak düşer. Gebelik süreleri 7 ay kadar sürer. Gözleri açık, vücudu dikenli tek yavru doğururlar. Vücutları daha iri ve okları bazan 50 cm’ye kadar ulaşır. (bkz. Oklu Kirpi)
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
KİRPİ Resimleri
KİRPİ
3 yıl önceKirpi (Erinaceus), kirpigiller (Erinaceidae) familyasından gececil, böcekçil bir memeli cinsi. Yaklaşık 30 cm boyundadır. Ağırlığı cinsiyete, yaşa ve...
Yaygın kirpi, 1838, Animalia, Avrupa, Bilimsel sınıflandırma, Binominal nomenklatür, Böcek, Böcekçil, Chordata, Engerek, ErinaceidaeBMC Kirpi
3 yıl önceKuvvetleridir. Kirpi (4x4) Kirpi (6x6) Kirpi II (4x4) Kirpi II (4x4) Ambulans Tunus: 20 adet (100 adet sipariş) Türkiye: 614 adet, 30 adet Kirpi II (4x4)...
Kirpi işi
6 yıl önceKirpi işi ya da oklu kirpi işi (İngilizce: quillwork), Kuzey Amerika Yerlilerinin Erethizontidae familyasından oklu kirpilerin (özellikle de Erethizon...
Kirpi Otu
3 yıl önceKirpi otu ya da Ekinezya (Echinacea), papatyagiller (Asteraceae) familyasına ait bir bitki cinsi. Eski çağlardan beri ilaç olarak kullanılan şifalı bitkilerdir...
Kirpi otu, Asteraceae, Asterales, Bilimsel sınıflandırma, Magnoliophyta, Plantae, Tıp, Wikimedia Commons, Conrad Moench, Arthur John Cronquist, Ronald McGregorKirpi Silver
3 yıl önceKirpi Silver, Sonic the Hedgehog serisinden kurgusal antropomorfik bir kirpidir. Gelecekten en az iki yüz yıl sonrasından gelmektedir ve tek amacı gelecekte...
Kirpi Sonic (dizi)
6 yıl önceKirpi Sonic, (İngilizce: Sonic The Hedgehog ya da Sonic the Hedgehog (satAM)) 1993-1995 yılları arasında yayınlanan, Sega oyun karakteri Kirpi Sonic hakkında...
Kirpi (film)
3 yıl önceKirpi, 2009 yılında, Erdal Murat Aktaş ve Atay Sözer tarafından kaleme alınmış ve Erdal Murat Aktaş tarafından yönetilmiş bir güldürü filmidir. Film Sulhi...
Oklu kirpi
3 yıl öncerenktedirler. Oklu kirpiler, isim benzerliğine rağmen kirpi değildirler. Kirpiler erinaceomorphs ailesine mensupturlar. Oklu kirpi sözcüğünün batılı dillerdeki...
Oklu kirpi, Eski Dünya oklu kirpileri, Hystricidae, Kemiriciler, Yeni Dünya oklu kirpileri, Erethizontidae, Anlam ayrım
misafir - 9 yıl önce
ışık - 2 yıl önce