Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Kauçuk

Kısaca: Kauçuk Daha çok sütleğengiller (Euphorbiaceae) familyası bitkilerinde, ayrıca Compositae, Apocynaceae ve Asclepiadaceae familyaları bitkilerinde bulunan lateks (bitkilerde süt görünümünde özsu)in kurutulmasıyla elde edilen ürün. Kauçuğun adı, Amazon bölgesi yerlilerinin dilinden gelir (caa-o-cu= ağlayan ağaç). Brezilya’da eskiden kurutulmuş bir balçık kalıp üstünde kat kat sürülen kauçuğun pıhtılaştırılması ile ayakkabı yapılıyordu. Lateksin bezler arasında kurutulması ile de, su geçir ...devamı ☟

kauçuk
Kauçuk

Kauçuk Daha çok sütleğengiller (Euphorbiaceae) familyası bitkilerinde, ayrıca Compositae, Apocynaceae ve Asclepiadaceae familyaları bitkilerinde bulunan lateks (bitkilerde süt görünümünde özsu)in kurutulmasıyla elde edilen ürün. Kauçuğun adı, Amazon bölgesi yerlilerinin dilinden gelir (caa-o-cu= ağlayan ağaç).

Brezilya’da eskiden kurutulmuş bir balçık kalıp üstünde kat kat sürülen kauçuğun pıhtılaştırılması ile ayakkabı yapılıyordu. Lateksin bezler arasında kurutulması ile de, su geçirmez bezler üretiliyordu. Kauçuktan ilk olarak 1530’larda bahsedilmeye başlandı. Daha önceleri bilinmiyordu. Modern kauçuk imalat endüstrisi ise, kauçuğun kükürtle sertleştirilmesi (vulkonizasyon) işlemiyle başladı(1839). Bu endüstrinin gelişmesi, kauçuğun hammaddesinin işlenerek birçok yerde kullanılmasına sebeb oldu.

1839-1840 yıllarında Amerika Birleşik Devletlerinde Goodyear, İngiltere’de Hancock, kauçuğu kükürtle birleştirdiler ve sıcakta yapışkan olmayan, soğukta esnekliğini kaybetmeyen bir madde elde ettiler.

Özellikleri: Kauçuk neftyağında, karbondisülfürde, karbontetraklorürde, terebentinde, eterde, gazyağında, benzinde ve buna benzer eritici sıvılarda çözülür. Fiziki ürünler arasında kauçuk; yumuşaklık, dayanıklılık, elastikiyet, su ve hava geçirmeme özelliği, yapıştırıcılık ve elektriğe karşı direnciyle çok önemli bir üründür.

Hakiki kauçuk tekrar tekrar birçok defalar uzatıldığında hemen hemen ilk baştaki orijinal boyutlarına yeniden geri gelir. Bu özelliği de kauçuğu, sentetik kauçuktan ve kauçuk gibi maddeleri ihtiva eden diğer bütün maddelerden ayırır.

Üretimi: Dünya kauçuk üretimi yılda ortalama 3,5 milyon tondur. ABD dünyada en çok kauçuk imal eden ülkedir (yaklaşık dünya kauçuk üretiminin % 50’si kadar). Dünya kauçuk ihtiyacının % 90-95’i sütleğengiller familyasından olan hevea ağaçlarından elde edilmektedir. Ağaçların gövdeleri üzerine demir bıçaklarlaV şeklinde yarıklar açılır ve yarıklardan akan süt (lateks) kaplarda toplanır. Bu lateksin % 30-40 kadarı kauçuktur. Kauçuğu elde etmek için lateksin koagüle edilmesi gerekir. Bu işlem için asetik asit veya formik asit kullanılır. Böylece elde edilen kauçuk topaklar halindedir ve çekilebilir özelliktedir. Fakat kopmaya dayanıklı değildir. Lastik haline getirilebilmesi için kauçuğun kükürtle 135-160 derecede vulkanizasyonu gerekir. % 12-20 oranında kükürt taşıyan kauçuk, lastik adını alır. Daha fazla kükürt (% 30 gibi) girerse bu takdirde kauçuk sertleşir ve ebonit adını alan ve elektrik yalıtkanı olarak kullanılan bir ürün elde edilir.

Kauçuk, izopren (2-metil butadien) moleküllerinin kondensasyonuyla meydana gelmiş bir bileşiktir. % 70 kadar su taşır ve molekül tartısı 350.000 civarındadır. Kauçuk 180 derecede yapışkan olur, 220 derecede erir. Bu dereceden sonra kauçuğun damıtılması başlar. Damıtım ürünü akıcı, yağımsı bir sıvı olup kauçuk yağı adını alır. Kauçuğun da en iyi çözücüsüdür.

Kauçuğun ham (işlenmemiş) şekli pratikte fazla bir değere sahip değildir. Fakat çeşitli kimyevi maddelerle karıştırıldığında binlerce faydalı ürün elde edilir.

Kauçuk kükürtle vulkanize edilir. Vulkanizasyonda kükürt (S) ve kükürt bileşikleri (S2Cl2,SO2,H2S) gibi kullanılır. Se ve Te de kullanılır, fakat pahalıya mal olur. Vulkanizasyonla polimerde bir bağlaşma meydana gelir. % 2-3 lük S bağları teşekkül eder.

Bundan başka kauçuğa ilave edilen katkı maddeleri şöyle sıralanabilir:

1. Plastikleştiriciler (inaktif karbon),

2. Yumuşatıcılar,

3. Eskimeyi geciktirenler (aktif karbon),

4. Ucuzlatıcı maddeler (kireç, kaolen gibi),

5. Dayanıklılık ve sertliği arttıranlar,

6. Boyalar,

7. Reaksiyonu hızlandıran veya yavaşlatan maddeler.

Kullanma sahaları: Kauçuk kullanımı, karayolu ulaşımının gelişmesiyle büyük artış göstermiştir. Önce bisikletler olmak üzere sırası ile otomobillere, kamyonlara, uçaklara, traktörlere ve hafriyat makinalarına teker yapımında kullanılmaktadır. Bundan başka su geçirmez giyecekler, ayakkabı, eldiven, sıhhi eşyalar, döşeme malzemesi oyuncak ve şişme yatak gibi birçok malzemenin üretiminde kullanılmaktadır. Kauçuk eriyiğinden yapıştırıcı olarak istifade edilmektedir.

Sentetik kauçuklar: Butadien (CH2= CH–CH= CH2C kloropren (CH2C= CH–CCl= CH2), akrilonitril (CH2= CHCN), stiren (CH2= CH–C6H5) gibi bazı doymamış (çifte bağ ihtiva eden) organik bileşiklerle sentetik kauçuklar da elde edilmektedir. Sentetik kauçuklar tabii kauçuğun niteliklerine sahib olmamakla beraber çok miktarda üretilip dolgu lastiklerde kullanılmaktadır.

Önemli sentetik kauçuklar, butadien kauçuğu (BR), stiren-butadien kauçuğu (SBR); nitral butadien kauçuğu (NBR), izobutileni-izopropilen kauçuğu (IBR), izobutilen-izopren kauçuğu (IIR) v.s. sayılabilir. Neopren kauçuğu kloroprenden üretilir. Besin endüstrisinde kullanılan taşıyıcı bantlar, bitkisel yağlara ve makina yağlarına büyük direnç gösteren bu maddeden yapılır. Akrilonitrik kauçuk, akrilonitrilin (CH2 = CHCN) bütadienle polimerleştirilmesiyle yapılır. Bitkisel yağlara ve organik çözücülere karşı direnç gösterir. Mobilya ve yataklarda bulunan köpüklü malzeme de, poliüretan kauçuktan yapılır. Vulkanize edilmemiş olan ürüne, kalıba konduktan sonra, ısı ve basınç uygulanır. Isıtmada kauçuk yumuşar ve kalıbı dolduracak biçimde akar. Aynı anda, kükürt kauçukla birleşerek kalıcı bir biçim almış vulkanize ürünü verir. Bunlardan başka dimetil silikondan elde edilen slikon kauçuğu da yapılmaktadır.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

kauçuk

1 . Gövdesi odunsu, öz suyu yapışkan, süt kıvamında, yaprakları oval biçimli, parlak ve kalın, sıcak ülke bitkisi, lastik ağacı (Ficus elastica).
2 . Amerika, Asya ve Afrika'nın çeşitli ağaçlarından, özellikle lastik ağacından veya bazı petrol artıklarının birleşiminden elde edilen, dayanıklı ve esnek madde.
3 . sıfatBu maddeden yapılmış:
"Kış ortasında hâlâ kauçuk altlı bez ayakkabılar vardı ayağında."- N. Cumalı.

kauçuk

Türkçe kauçuk kelimesinin İngilizce karşılığı.
adj. rubber n. caoutchouc, india rubber, rubber, gum, gum elastic

kauçuk

gövdesi odunsu, özsuyu yapışkan, süt kıvamında, yaprakları oval biçimli, parlak ve kalın sıcak ülke bitkisi, lastikağacı (ficus elastica). amerika, asya ve afrika'nın çeşitli ağaçlarından, özellikle lastik ağacından ya da kimi petrol artıklarının bileşimiyle elde edilen, dayanıklı ve esnek madde. bu maddeden yapılmış.

kauçuk

Türkçe kauçuk kelimesinin Fransızca karşılığı.
caoutchouc [le]

kauçuk

Türkçe kauçuk kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Gummi, Kautschuk

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

kauçuk Resimleri

Kauçuk
3 yıl önce

suyundan üretilene doğal kauçuk, petrol ürünlerinden üretilene sentetik kauçuk denir. Her iki tür de çok yönlü maddelerdir. Kauçuktan yapılan eşyalar genellikle...
çizme
3 yıl önce

kez koncu dizin üstüne çıkan deri ya da kauçuktan yapılmış ayakkabı. Avcı çizmesi; ava giderken giyilen, kauçuktan ya da deriden yapılmış uzun çizme. (Yaban...
Vulkanizasyon
3 yıl önce

Goodyear tarafından keşfedilen bir kimyasal-teknik yöntemidir. Bu yöntem kauçuğun ya da benzer polimerlerin, kükürt veya diğer eşdeğer kükürtleyicilerin...
Silgi
3 yıl önce

tebeşir veya daktiloyla yazılıp çizilmiş işaretlerin silinmesinde kullanılan kauçuk, vinil, plastik veya bezden yapılmış gereç. Silginin eş anlamlıları bozan...

Silgi, Alet, Taslak, Kırtasiye, Kurşun kalem
Acre (eyalet)
6 yıl önce

merkezi Rio Branco'dur. Yağmur ormanları bölgesinde bulunan eyalet, önemli kauçuk, kahve, pirinç ve şekerkamışı yetiştiriciliği alanıdır. 1837'te Brezilya...

Acre (eyalet), And dağları, Bolivya, Brezilya, Eyalet, Kahve, Kauçuk, Peru, Pirinç, Rio Branco
Silikon
3 yıl önce

= organik grup) oluşan bir polimerdir. Tipik olarak renksiz, yağ veya kauçuğa benzer maddelerdir. Silikonlar, sızdırmazlık maddelerinde, yapıştırıcılarda...

Silikon, Oksijen, Polimer, Silisyum, Tıp, Yalıtım, Protez
Karl Ziegler
6 yıl önce

Max Planck Kömür Araştırma Enstitüsü) yöneticiliğini yaptı. Ziegler'in kauçuk bileşimindeki lityuma ilişkin araştırmaları, organik kimyada Grignard ayıraçlarından...

Karl Ziegler, 12 Ağustos, 1898, 1928, 1932, 1953, 1973, 26 Kasım, II. Dünya Savaşı, Marburg Philipps Üniversitesi, Nobel Kimya í–dülü
Côte-d'Or
7 yıl önce

%14'ü tarım ve gıda, %12'si metalurji ve demir-çelik, %12'si kimyasal, kauçuk ve plastik üretimi, geri kalanı ise eczacılık, elektrik-elektronik, ormancılık...