Türkçe Bilgi: kaside-i bürde

Kaside-i Bürde İmam-ı Busayri’nin Kainatın Efendisi, Allahü tealanın sevgilisi Peygamberimiz hazret-i Muhammed Mustafa’yı medh etmek, övmek için yazdığı Ünlü şiiri. Edebiyatta nazım şekillerinden kaside tarzında yazılmıştır. İmam-ı Busayri, evliyadan olup, büyük İslam şairidir. Asıl adı, İmam-ı Muhammed bin Said Şerefüddin’dir. 1215 (H. 609)te Mısır’ın Busayr şehrinde doğdu. 1295 (H. 695)te Mısır’da vefat etti. İmam-ı Busayri, Özellikle Kaside-i Bürde adındaki şiiri ile Ünlü olmuştur. Peygamber efendimize olan sevgisini ve aşırı aşkını anlatan başka kasideleri vardır. Muradiyye ve Hemziyye adında çok güzel kasideler yazdı. Sonra gelen bütün İslam alimleri, bunları severek okumuşlar, talebelerine okutmuşlar ve ezberletmişlerdir.

İmam-ı Busayri’nin Peygamberimizin üstünlüğünü anlatan, O’nu öven en kıymetli kasidesi ise, Kaside-i Bürde’dir. İmam-ı Busayri, bu kasidesini yazdıktan sonra, daha da Ünlü olmuş, bütün alimlerin ve evliyanın iltifatına sevgisine, kavuşmuştur. Bu kasidenin yazılma olayı şöyle anlatılmaktadır. İmam-ı Busayri felç oldu. Bedeninin yarısı hareketsiz kaldı. Allahü tealanın, hastalığına şifa vermesi için Resulullah’ı vesile edip, insanların en üstününü öven Ünlü kasidesini yazdı. Rüyada sevgili Peygamberimize okudu. Çok hoşlarına gidip, üzerlerinden mübarek hırkasını çıkardı ve İmam-ı Busayri’ye giydirdi. Bedeninin felçli olan yerlerini mübarek eliyle sığadı. Uyandığında, bedeninin sağlam olduğunu, tekrar eski sıhhatine kavuşup şifa bulduğunu gördü. Peygamberimizin rüyada üzerine örttüğü hırka da sırtındaydı. Bundan dolayı bu kasideye de, Kaside-i Bürde denildi. Bürde “hırka, palto” demektir.

İmam-ı Busayri bu rüyayı gördüğü gecenin sabahına doğru sevinerek sabah namazı için camiye giderken yolda evliyadan bir zata rastladı. O zat; “Ey Busayri, kasideni dinlemek isterim.” dedi. O da; “Benim kasidelerim çoktur. Hepsini herkes bilir.” dedi. O zat; “Kimsenin bilmediği, bu gece rüyanda Resulullah’a okuduğunu istiyorum.” deyince; “Bunu hiç kimseye söylemedim. Nereden bildin.” dedi. O zat da, İmam-ı Busayri’nin rüyasını olduğu gibi haber verdi. Vezir Behaeddin bu kasideyi işitince, hepsini okutup saygı ile ayakta dinledi. Kıymetini bilen hastalara okunduğunda iyi oldukları ve okunan yerlerin, dertlerden, belalardan emin olduğu görülmüştü.

Kaside-i Bürde on kısımdır:

Birinci kısım; Resulullah’a olan sevginin kıymetini bildirmektedir.

İkinci kısım; insanın nefsinin kötülüğünü anlatmaktadır.

Üçüncü kısım; Resulullah’ı övmektedir.

Dördüncü kısım; Resulullah’ın dünyaya teşrifini (dünyayı şereflendirmesini) anlatmaktadır.

Beşinci kısım; Resulullah’ın dualarının hemen kabul olduğunu bildirmektedir.

Altıncı kısım: Kur’an-ı kerim övülmektedir.

Yedinci kısım; Resulullah’ın Miracındaki incelikleri bildirmektedir.

Sekizinci kısım; Resulullah’ın cihadlarını anlatmaktadır.

Dokuzuncu kısımda, Allahü tealadan af ve mağfiret ve Resulullah’dan şefaat istemektedir.

Onuncu kısım; Resulullah’ın derecesinin yüksekliğini bildirmektedir. El-Mevakıb-üd-Dürriyye fi Medhi Hayr-ul-Beriyye denmesine rağmen, Kaside-i Bürde ismiyle Ünlü olmuştur. Çeşitli dillerde doksandan fazla şerhi olan Kaside-i Bürde’ye, Bür’e (şifa) kasidesi diyenler de olmuştur. Eshab-ı kiramdan Ka’b bin Zübeyr’in yazdığı ve Peygamberimize okuduğu Baned Suad (Sevgili Uzaklaştı) diye başlayan kasideye de Kaside-i Bürde denilmiştir. (Bkz. Ka’b bin Züheyr)

KASİDE-İ BÜRDE’den

Selem ağaçlarının bulunduğu yerdeki Peygamber dostlarını yad mı ağlatan seni

Medine rüzgarı mı, söyle seni ağlatan? Gece çakan şimşek mi yoksa İdem Dağından?

Gözlerine ne oldu, dur dedikçe akmakta Kendine gel dedikçe, kalbin coşup yanmakta

..............

Hazret-i Muhammed’in, kerem yağmurlarından Bir damla almak ister, bilcümle peygamberan

Zahiri ve batıni, ruhani ve cismani Varlıkların hepsinden O’dur Hakk’a sevgili

Hudutsuzdur zatının fazilet ve kemali Mümkün değil anlatmak, dil ile kemalini

Eğer Resulullah’ın cümle mucizeleri Büyüklüğünü dile, getirebilse idi

Mübarek isimleri, anıldığı zamanda Hep çürümüş kemikler dirilirdi bir anda

Takatımız üstünde bize yük yüklemedi Baş ve göz üzeredir, emir ve nehiyleri

Hakiki değerini anlatmaktan aciziz Bu yönüyle övmekten yeğdir sükut etmemiz

...............

Peygamber efendimiz, güneş gibidir bilin O’ndan ziya bulmakta nücumu resullerin

Allah O’nu ahlakta, tezyin edip yarattı Güzel huy, güler yüzle, bezemiştir zatını

Latif yaradılmıştır, gül ve çiçek Örneki Parlak ve şereflidir, ayın on dördü gibi

Himmetli ve gayretli, o nebi zaman kadar O’nun cömertliğinde, damladır okyanuslar

Mübarek bedenini kucaklayan toprağın Kokusu misk ü amber gibi hoştur, inanın

Ne mutlu o toprağı koklayıp öpenlere O mübarek kokuyu sineye çekenlere

................

Arab olan, olmayan bilcümle insanların Efendisidir, hem de yüzü suyudur cihanın.

Kötülüğü yasaklar, emreder iyiliği Bir ilahi emirdir emir ve nehiyleri

O Server Rabbimizin, öyle bir kuludur ki Her tehlike anında umulur şefaati

O öyle bir Resul ki, Allah’a ibadete Çağırır insanları, O’na uyun elbette

Hiç kopmayan, sağlam bir ipe yapışmış gibi Emniyette hisseder, rahat bulur kendini

.................

İlahi izin ver de al ü eshabına da Onlara tabi olan ehl-i takvalara da

Rahmet bulutlarının akması daim olsun Halim ve kerim kullar, rahmetine kavuşsun

Ya Rab, saba rüzgarı esip esip durdukça Ban ağacı dalları sabayla sallandıkça

Kervanbaşı o tatlı tatlı nağmeleriyle Develerini aşka getirdiği müddetçe

Fahr-i kainat ile hem al ü eshabına Gönder rahmet bulutu, tabi olanlarına

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

Kaside-I Bürde

kaside-i bürde

Kaside-i bürde

Ali Bey Camii

Hırka-i Saâdet

Abidin Paşa

Levent İnanır

Mescid-i Nebevî

Salih Dikişçi

İbn-i Haldun