Günümüzde Çin`in Kansu eyaletinde yaşayan ve soyu Uygur Türklerine dayanan bir halktır. Müslümandırlar ve çoğu ticaretle uğraşır. Sarı Uygur lehçesini konuşurlar. Tahmini nüfusun beş yüz binden fazla olduğu zannedilmektedir. Bu bölgede Salar adı verilen Türkçe konuşan bir halk da yaşamaktadır.
Kansu Uygurları`nın Tarihi
10. yüzyılda bir kısım Uygur soydaşı Kan-çou`da yerleşerek Çin ile ticari etkinliklerde bulunarak dostluk sağladı. Çin yöneticileri ile akrabalık bağı da edinmişlerdir. Ancak T`ang sülalesine karşı ayaklanmaların çoğaldığı 10. yy. başlarında Kan-su Uygurları, bağlı oldukları ve merkezi Tun-Huang olan Çin askeri bölgesi ile ilgilerini kestiler. Burada 905 yılında asi bir general özerk devlet kurdu ve kendini "kral" ilan etti.“Batı Hanları`nın Altın-dağ Krallığı” adını verdiği bu devlete Uygurları bağlamak istemiştir.Kansu Uygurlarından Tegin adlı kumandan ordusuyla Tun-huang`ı kuşatarak,şehir halkını “kral”ı teslim etmeye zorlamıştı (911), bu olay üzerine Uygurların batı kolu da bağımsızlık kazanmıştır.
Kansu(Kan-Çou) ve Tun-huang Uygurları, askeri başarı elde edememişlerdir.Bu nedenle haklarında fazla bilgi edinilememiştir. 10. yy. başından itibaren Mançurya ve Kore kabilelerini toplayarak kuzeyde bir baskı ögesi olan ve özellikle “5. Sülale” devrinde Çin`in bazı kısımlarını ele geçiren K`itan`lar, sonunda bir hanedan (Liao Sülalesi, 907-1211) kurarak Kuzey Çin`de egemen oldukları zaman, Uygur Devleti de K`itan`lar`ın (940`tan sonra) ve daha sonra 1028`lerde Tangutlar`ın egemenliğine girdi. 1226`da da Cengiz Moğollarının etkisie girdi.
Türk devletleri