XVIII. yüzyılın en önemli düşünürlerinden biridir. Düşünce hürlüğünü, eylemlerimizi akla göre düzenlemek anlayışını en geniş ölçüde yayan ilk düşünür olduğu için Avrupa`daki aydınlanma ve Akıl Çağı`nın gerçek kurucusu olarak kabul edilir.
Hayatı
John Locke, Bristol yakınlarında, Wrington`da doğdu. Kumaş ticareti ile uğraşan bir aileden gelmektedir. Babası ticaretle uğraşmak yerine noterliği tercih etmiştir, ibadetle sadelik isteyen Püriten mezhebinin koyu bir taraftarıydı. Locke`un daha sonra öne sürdüğü öğrenim kuramlarında babasının büyük etkisi sezilir. Locke yüksek öğrenimini Oxford Üniversitesi`nde yaptı, en çok tabiat bilimleriyle tıp okudu. Hayata atıldıktan sonra hem yazar, hem de siyaset adamı olarak çalıştı. Önce Brendenburg Dükalığı`nda İngiliz elçiliği katibi olarak bulundu. İngiltere`ye döndükten sonra da 8 yıl Shaftsbury adında bir İngiliz aristokratının yanında özel hekimlik yaptı. 1683`te Shaftsbury`nin Hollanda`ya kaçmak zorunda kalması üzerine Locke`de İngiltere`den ayrıldı. Ancak 1689`da İkinci İngiliz Devrimi Başarı kazanınca İngiltere`ye dönebildi.Locke, bütün eserlerinde gelenek ve otoritenin her çeşidinden kurtulmak gerektiğini, insan hayatına ancak aklın kılavuzluk edebileceğini ileri sürer. Bu düşünceleriyle Liberalizm`in, tabii bir din anlaşının, Rasyonel Pedagoji`nin öncüsü olmuştur. Mutlakiyet yönetimlerini ilk sarsan kişi olarak tarihe geçmiştir, mutlakiyet yönetimine açtıgı sarsıntılar sonucunda zamanla derin yarıklar oluşmuştur ve üç büyük devrimin temelleri oluşmuştur. İngiliz, Amerikan ve Fransız devrimlerinin temelini oluşturan filozof olarak akıllara yer etmiştir. Doğal hukuk doktrinini savunanlardan biridir (Diğerleri: Jean Jacques Rousseau ve Thomas Hobbes).
İlk kitaplarını siyasi nedenlerden ötürü isimsiz yayınlamış ve hiçbir zaman bu eserlerin kendisine ait olduğunu kabul etmemiştir. Descartes`ten etkilenmesine rağmen ona hiçbir zaman benzememiş; zihnin özünün düşünme ve zihnin özünün yer kaplama olduğu biçimindeki iki temel ilkesine karşı çıkmıştır.
Gassendici`nin görüşleri ile Deneme`nin birçok bölümü arasındaki benzerlikler salt rastlantı olamayacak kadar büyüktür, öyle ki Leibniz, Locke için Gassendici demiştir. İnsan zihninin başlangıçta bir Tabula Rasa oluşu, Locke`taki "bütün niteliklerden yoksun ak kağıt" ya da "boş oda" önermelerinin aynıdır.
Eserleri
- `An Essay Concerning Human Understanding` (İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme)
- `Some Thoughts Concerning Education` (Eğitimle İlgili Bazı Düşünceler)
- `A Letter Concerning Toleration` (Hoşgörü Üzerine Bir Mektup)
- `Two Treatises of Government` (Yönetim Üzerine İki İnceleme)
- `Hükümet Üzerine İki Deneme`
Linkler
Ayrıntılı Yaşam Öyküsü İçin bkz.
- M.Cranson, John Locke (Lockmans 1657) ve J.R
filozof-taslak