Yaşamı
Kırımda bir Karadeniz liman şehri olan Feodosiya`da Ayvazyan soyadını taşıyan yoksul bir Ermeni ailesinde dünyaya geldi. Akmescit (Simferopol) Lisesi`nde iken resim yeteneğinden ötürü 16 yaşında Çar I. Nikola`nın emriyle St. Petersburg Akademisi`ne alındı. 1836`da Akademi`den mezun olduktan sonra devlet tarafından Avrupa`ya gönderildi. Yıllar süren seyahatleri sırasında birçok ülkede sergiler açıldı, çağın en yetenekli Rus ressamı olarak ün kazandı.1844`te Rusya`ya dönüşünde Rus Donanması`nın resmi ressamlığı görevine atandı. Bu görevi dolayısıyla yaşamı boyunca çok sayıda deniz ve gemi resmi yaptı.
1845`te geldiği İstanbul`da Sultan Abdülmecit tarafından Beylerbeyi Sarayı`nda kabul edildi. 1845-1890 arasında İstanbul`a toplam dört ziyaret yaptı. 1874`teki ziyaretinde Mimarbaşı Sarkis Balyan`ın Kuruçeşme Adası üzerinde bulunan ikametgahında bir ay kadar misafir olarak Sultan Abdülaziz`in Dolmabahçe Sarayı için sipariş ettiği tabloları hazırladı. 1890`daki son ziyaretinde Sultan II. Abdülhamid`in huzuruna kabul edilerek padişaha iki tablosunu hediye etti.
Beşbinin üzerinde eseri olan Ayvazovski`nin tablolarının büyük bir kısmı Petersburg, Moskova ve Erivan devlet müzelerinde sergilenmektedir. 30 kadar eseri Türkiye`de Dolmabahçe Sarayı, Deniz Müzesi, Askeri Müze ve Fener Rum Patrikhanesi koleksiyonlarında bulunmaktadır.