İstanbul Gözlemevi1577 yılında İstanbul'da kurulmuş ilk Osmanlı gözlemevi. Osmanlı gökbilimcisi Takiyuddin tarafından kurulmuştur. 1577 yılında bir kuyruklu yıldızın görülmesi, 1578'de de veba salgınının başlaması ve Uluğ Bey'in ölümü üzerine çıkan söylentiler sonunda Padişah tarafından 1580 yılında yıktırılmıştır. Tarihçe Gözlemevinde başarılı çalışmalar yapılmış, ancak gözlemevi uzun yaşamamıştır. Gözlemevinin kurulmasına hizmeti geçmiş olan, hükümdarın hocası Saadettin Efendi'nin güçlenmesinden rahatsız olanlar, gözlemevini bahane olarak kullanmaya çalışmışlardır. 1577 yılında bir kuyruklu yıldızın görülmesi, 1578'de de veba salgınının başlaması ve Uluğ Bey'in ölümünü örnek göstererek, gözlemevini kapattırmak için yapılan baskıya padişah dayanamamış ve gözlemevinin yıkılmasını emretmiş; bunun üzerine, Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa, 1580 yılında bütün gözlem araçlarıyla birlikte, bir gecede gözlemevini yerle bir etmiştir.
Kullanılan aletler
Takiyüddin, bu gözlemevinde dokuz gözlem aleti yapmış ve kullanmış: * Zat el-Halak (Halkalı Araç), Zat el-Şubeteyn (Cetvelli Araç) * Zat el-Sak- beteyn (İki Delikli Araç) * Duvar Kadranı * Zat el- Semt ve'l-irtifa (Azimut Yarım Halkası) * Rub-u Mıstara (Tahta Kadran) * Müşebbehe bi'l-Monatık * Zat el-Evtar (Kirişli Araç) * Saatler
Hazırlanan tablolar
İstanbul Gözlemevi'nde Güneş, Ay ve gezegenlere ilişkin gözlemler yapılmış, bu gözlemler şu tablolarda verilmiştir: * Sidret el-Münteha (1577/78-1580) * Teshil Zic el-Aşariy- ye el-Şehinşahiyye (Sultanın Onluk Sisteme Göre Düzenlenen Tablolarının Yorumu, 1580) * Ceri- det el-Dürer ve Haridet el-Fiker (İnciler Topluluğu ve Görüşlerin İncisi, 1584)
