Türkçe Bilgi: İsmail Hikmet Ertaylan

İsmail Hikmet Ertaylan edebiyat tarihçisi. 1889 senesinde İstanbul’da doğdu. Orta öğrenimini Galatasaray Lisesinde, yüksek öğrenimini ise Mülkiye Mektebinde tamamladı.

İlk vazifeye Düyun-ı Umumiye kaleminde başladı. Galatasaray Lisesi ve Robert Koleji edebiyat öğretmenliği, Hariciye Nezareti Matbuat Müdürlüğü Tetkik ve Teşhis Kalemi Mümeyyizliği görevinde bulundu. Bir Süre azerbaycan Bakü Üniversitesinde Edebiyat Tarihi Öğretim Üyeliği, Yüksek Pedegoji Enstitüsü ile Tiyatro Mektebinde Türk Edebiyatı, Batı Edebiyatı ve Sanat Tarihi Hocalıklarında bulundu (1923-27). Yurda döndüğü zaman Ankara Kız Lisesi, Gazi Terbiye Enstitüsü Türk Edebiyatı ve Sanat Tarihi Hocalığı, Kıbrıs Türk Lisesi Müdürlüğü, Maarif Vekaleti Müfettişliği, Ankara Musiki Muallim Mektebi Müdürlüğü, İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Müdürlüğü ile Afganistan Maarif Nezareti Müşavirliğinde çalıştı. Daha sonra İ.Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı kürsüsünde profesör olarak tayin oldu. Ordunaryüs profesörlüğe yükseldi. 1958 senesinde isteği üzerine emekli oldu. 1967 senesinde İstanbul’da vefat etti.

Edebiyata şiir, hikaye ve roman denemeleriyle başladı. Sonra edebiyat araştırıcılığına yönelen İsmail Hikmet, yakın tarihin değerli araştırmacılarındandır. Hayatının sonlarında çalışmalarının ağırlığını eski Türk edebiyatı teşkil eder. Anadolu’nun birçok yerinde derlediği parçaların tıpkısını yayınlayarak Türk kültürüne büyük hizmette bulundu.

Eserleri:

Vuslat-ı Memnua (uzun hikaye, 1908), Kır Çiçekleri (şiirler), Hesap İmtihanı (mektep piyesi), Ateş Olur da Yakmaz mı? (hikaye), Türk Edebiyatı Tarihi (Bakü), Türk Edebiyatı Tarihi (Osmanlı kısmı), Yunan Edebiyatı Tarihi, azerbaycan Edebiyatı Tarihi, Abdülhak Hamid, Ahmet Midhat Efendi, Ahmet Vefik Paşa, Nabizade Nazım, Namık Kemal, Recaizade Ekrem, Şinasi, Tevfik Fikret, Ziya Paşa, Ahmed Hikmet, İsmail Safa, Koca Ragıp Paşa ve Fıtnat (1933), Kıraat Dersleri (beş kitap, resimli, 1934), Kıbrıs Türk Alfabesi (1934), Latin Edebiyatı Tarihi (1937), Çağatay Edebiyatı (1937), Risale-i Sultan Hüseyin Baykara (yeni harflerle, 1945), Varaka ve Gülşah (yeni harflerle, 1945), Tarih-i al-i Osman (tıpkıbasım, 1945), Mesnevi-i Penahi (yeni harflerle, 1946), Tarih-i Edirne, Hikayet-i Beşir Çelebi (yeni harflerle, 1946), Falname (tıpkıbasım, 1951), Sultan Cem, Hayatı ve Eserleri (Sultan Cem Divanı’nın tıpkıbasımı ve muhtelif kaynaklardan derlenmiş hayatı, 1951), Fatih ve Fütuhatı (Bizans ve Karadeniz, 1953), adilşahiler; Hindistan’da bir İslam Devleti (1953),Gaazi Bora Giray, Hayatı ve Eserleri (1958), Bahrü’l-Hakayık (tıpkıbasım, 1960), Tabiatname (Aydınoğulları zamanında yazılmış manzum bir tıp kitabı, tıpkıbasım, 1960), Yusuf ile Züleyha (1960), Kaside-i Bürde Tercümesi (Abdürrahim Karahisari’nin manzum eseri, tıpkıbasım, 1960), Behçetü’l-Hadayık fi Mev’izeti’l-Halaik (tıpkıbasım, 1960), Divan-ı Lütfi-i Çağatayi (tıpkıbasım, 1960), Divan-ı İlahi (tıpkıbasım, 1961), Marifetname (Yusuf Sinan Paşa, tıpkıbasım, 1961), Tevfik Fikret, Hayatı ve Eserleri (1963), Dante ve Eserleri (1964), Goethe, Hayatı ve Eserleri (1964), Zafer Divanı (Bir azeri şairin divanı, 1964), Divan-ı Kabuli (minyatürlü, tıpkıbasım, 1964), Divan-ı Hamidi (tezhipli, tıpkıbasım, 1964), Fatih’in Akdeniz ve Adalar Denizi Fütühatı (1965), Bayron, Hayatı ve Eserleri (1965), Schiller, Hayatı ve Eserleri (1965), Vagner, Hayatı veEserleri (1965), List, Hayatı ve Eserleri (1965), Fatih Devrinde Tezhib Sanatı (1966), Babür Şah, Hayatı ve Eserleri (1966), Tevfik Fikret Mirsad’da (1966), Tevfik Fikret Malumat’ta (1967).

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

İsmail Hikmet Ertaylan

Osmanlı şairleri listesi

Ahmed-i Dâ'i

II. Gazi Giray

İlhan Ayverdi

18 Aralık

Divan Edebiyatı

Ankara lisesi