Irtifa Dümeni

Kısaca: İrtifa dümeni, uçaklarda yunuslama hareketini gerçekleştiren kontrol yüzeyidir. Geleneksel uçaklarda yatay stabilize üzerinde bulunur. ...devamı ☟

İrtifa dümeni, uçaklarda yunuslama hareketini gerçekleştiren kontrol yüzeyi.

Uçağın uçuş sırasındaki tüm hareketlerinin uçak üzerindeki basınç dağılımına bağlıdır. Sabit kanatlı bir uçak için temel kontrol yüzeyleri, bu yüzeylerin akışa karşı durup onu bozması ve böylece yüksek basınçlı bir bölge oluşturma prensibiyle çalışırlar. Kontrol yüzeylerinin çalıştığı durumlarda uçağın iki zıt tarafındaki basınç simetrisi bozulur ve bu da istenen hareketi sağlar.

Çalışma Prensibi

İrtifa Dümeni (Elevator) yatay stabilizörün art kenarına stabilizörün çeşidine göre bir ya da karşılıklı iki adet yerleştirilir. Pilot levyeyi geriye çektiğinde irtifa dümeni yukarı hareket eder. Bu da yatay stabilizör üzerinde bir yüksek basınç bölgesi oluşturur ve uçak burun yukarı moment elde eder. Levye ileri itildiğinde ise tersi gerçekleşir. İrtifa dümeni sıfır konuma gelmediği müddetçe uçak yunuslama hareketine devam eder.

Uçağı tırmandırmak ya da dalışa geçirmek

Uçaklar, irtifa dümeni sayesinde hücum açılarını değiştirirler ve elde ettikleri hücum açısı ile tırmanır ya da dalarlar. Bu harekete yunuslama hareketi denmesinin sebebi de uçakların dalış veya çıkış yapabilmesidir. Bir uçakta en önemli tırmanma hareketi kalkıştır. Kalkış esnasında uçak azami taşıma kuvvetini elde etmelidir. Bu yüzden bir kalkış hızına, bu hıza ulaşması için gerekli kalkış mesafesine ihtiyaç duyar ve bu esnada kanat kamburluğunu arttırarak taşımayı arttırmayı hedefleyen flaplar açık olur.

Kanatları sıfır hücum açısına sahip olan bir uçak, kamburluklu kanat profiline sahipse irtifa dümeni kullanmadan havalanabilir. Kanatları burulma ya da oturma açısına sahip uçaklarda da yine irtifa dümeni kullanılmadan havalanılabilir. Zira, kanatları oturmasız ya da burulmasız olan ve simetrik kanat profiline sahip olan bir uçak irtifa dümeni ile burun yukarı moment verdirmeden havalanamaz çünkü hücum açısı arttığı zaman, kanatlardaki taşıma kuvveti de artar. (Hücum açısının artması sirkülasyonun artmasına sebep olur)

Kaynaklar



İç Bağlantılar



Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Yatay stabilizatör
7 yıl önce

bir çift kanada benzer. İrtifa dümeni ve irtifa fletneri yatay stabilizatör ucunda bulunur. Yatay stabilizatörün irtifa dümeni ve fletneri haricindeki...

Yatay stabilizör, Geleneksel uçak, Kanart, Kontrol kanardı, Taşıyıcı kanart
Yunuslama
3 yıl önce

geri hareketiyle, yatay stabilizör ya da kanart üzerinde bulunan irtifa dümeni (elevator) tarafından gerçekleştirilir. Uçuş denetimleri İrtifa dümeni...

Yunuslama, Kanart, Uçak, Uçuş denetimleri, Yatay stabilizör, İrtifa dümeni, Levye
Uçuş denetimleri
3 yıl önce

itildiğinde ise tersi gerçekleşir. İrtifa dümeni sıfır konuma gelmediği müddetçe uçak yunuslama hareketine devam eder. İstikâmet dümeni (rudder), genellikle kuyruğun...

Uçuş denetimleri, Ağırlık merkezi, Delta kanat, Dümen, Flap, Hava freni, Helikopter, Hücum açısı, Kontrol kanardı, Pilot, Planör
Lövye
3 yıl önce

taşıtlarını kontrol etmeye yarayan kumanda kolu. Lövye; kanatçık ve irtifa dümeni gibi kumanda yüzeylerinin hareket ettirilmesinde kullanılır. Kanatçık...

Dümen
3 yıl önce

joystick olmak üzere iki tür dümen vardır. Hava araçlarında dümen, irtifa dümeninden ayırmak için genellikle istikâmet dümeni olarak anılır. Uçağın uçuş...

Dümen, Gemi, Sac, Yelpaze, Kıç
Trim
3 yıl önce

uçaklarda irtifa dümeni trimi, çok motorlu uçaklarda istikâmet dümeni trimi ve gelişmiş uçaklarda bunlara ilaveten kanatçık trimi bulunur. İrtifâ dümeni yerine...

V kuyruk
3 yıl önce

şeklinde bir konfigürasyondadır. Her iki yüzey hem istikamet dümeni hem de irtifa dümeni işlevlerini birleştiren menteşeli bir kontrol yüzeyidir. V kuyruk...

Stabilatör
7 yıl önce

uçak kontrol yüzeyidir. Geleneksel tasarımlarda yatay stabilize ve irtifa dümeni ayrı parçalardır, stabilitör ise tamamen hareketli tek bir parçadan...