Halk arasında nuzül, felç gibi isimlerle de bilinen inme aniden gelen beklenmedik bir hastalıktır. Yapılan araştırmalara göre her yıl inme dolayısı ile ABDde 65 yaşın üzerinde 300 bin kişi sakat kalıyor ve bunun 18 bini hastanede yatarak tedavi görüyor. Özellikle ilerlemiş yaşlarda daha fazla ortaya çıkan inme, insanların iş yapamaz duruma getiriyor. Ancak inme geçirmiş bir hastayı topluma yeniden kazandırmak da bazı tedavilerle mümkün hale geliyor.
İnsanları sakat bırakıyor
Rehabilitasyon ile inme hastaları için yapılabilecek çok şey var. Beyin kan damarlarının tıkanması veya yırtılmasıyla oluşan beyin hasarının vücudun bir tarafında meydana getirdiği inme, insanları bağımlı hale getirir. Sekelli veya sakat olarak tanımlanan bu hastaların topluma mümkün olduğunca aktif bireyler olarak katılmasını sağlamak ise rehabilitasyon ile mümkündür.
İnmeli bir hastaya uygulanacak rehabilitasyon programı niteliği ve sonuçları ile büyük önem taşır. Sonunda tekrar kazanılmış olan eski beceriler de, hastanın evine ve topluma dönüşüne büyük oranda etki eder.
Kimler tehlike altında?
İnme, istatistiklere göre özellikle 65 yaşın üzerinde daha çok ortaya çıkıyor. Ayrıca, herhangi bir yaşta; hipertansiyon, şeker hastalığı, sigara içme, uzun süren ruhi stresler ve kalp hastalıklarından birinin belirlenmesi durumunda hastalığın tedavisine ve takibine önem verilmesi gerekiyor.
İnme geçirilmişse...
İnme sonrası kol ve bacakta işlev kaybı, his ve algılama yeteneği kaybı, konuşma ve iletişim bozuklukları, psikolojik fonksiyon bozuklukları çeşitli derecelerde görülüyor. Hastanın genel durumu bozuluyor. Hastanın acil olarak hastaneye kaldırılması ve tedavisine hemen başlanması gerekiyor. Hastanın genel durumu düzeldikten sonra erkenden rehabilitasyon programına geçiliyor.
Gevşek felç olarak söylenen dönem yaklaşık 1 ay sürer. Bu dönemde hasta yatağında eklemlerde katılaşma meydana gelmemesi, arka bölgelerinde yaralar açılmaması, dolaşımın düzenlenmesi için yatak içi egzersizler yaptırılır. Bu dönemin 1 aydan daha uzun sürmesi hasta iyileşme potansiyelinin zayıf olduğunu gösterir. Kaslarda sertleşmenin başlaması 1 aydan sonra olur. Kol ve bacak hareketlerinin giderek iyileşmesi 2-4 ay içerisinde olur. Gelişme 1 yıl sürer. Bacak kola göre daha hızlı iyileşir. Bu dönem hastayı oturtma, denge sağlama, yürüme, son olarak da mümkünse ince işleri yapabilme becerileri geri kazandırmaya çalışılır. Konuşma ve algılama bozukluklarının iyileşmesi yavaş olur ve 3-6 ay içinde gerçekleşir.
Rehabilitasyonun amacı...
İnmede rehabilitasyonun amacı, hastanın sakatlığını mümkün olduğunca düzelterek bağımsız kılmaktır. Aksi takdirde ömrünün geri kalan döneminde yaşam için en zaruri işlerini bile (tuvalet, banyo, yemek yeme vs.) en az bir kişinin yardımı ile yapmak zorunda kalacaktır."
Rehabilitasyonun başarılı olmasını etkileyen faktörler
- Hastanın yaşı (gençlerde daha başarılı)
- İnmenin tipi (beyin damar tıkanması kanamaya oranla daha başarılı)
- Beyinde meydana gelen hasarın yeri ve büyüklüğü
- Hastanın eğitim seviyesi
- Ailevi desteği
- Tıbbi tedaviye erken başlamak
- Beraberinde bulunan hastalıklar