Erkeğin cinsel isteğinin olmasına karşın penis damarlarında kan toplanamaması, sertleşmemesi (ereksiyon olmaması) veya cinsel birleşmeyi sağlayacak yeterli sertliği koruyamamasıdır.
Her erkeğin her zaman ve bütün koşullarda yeterli ereksiyonu sağlaması beklenemez. Ruhsal gerginlikler, yorgunluk, ilişkideki problemler zaman zaman ereksiyonun başarısız olmasına sebep olabilir. Ancak ereksiyon problemi ısrarcı olursa ve cinsel birleşmeyi sık sık engellerse bir doktordan yardım alma gerekliliği var demektir.
Doktorlar empotans terimini dikkatle kullanırlar. Orgazma ulaşmada veya orgazmın en yüksek derecede gerçekleşmesinde problem olması, erken boşalma veya cinsel istekte azalmayı, yaşın artmasıyla birlikte eski düzeyde ve sürede ereksiyon olmamasını içermez.
Bazı araştırmalara göre empotans 40-70 yaş arası erkeklerin % 70 'ini etkiler. Amerika' da yaklaşık 30 milyon erkek ve eşleri bu hastalıktan etkilenmektedir.
Nedenler:
Birkaç yıl öncesine kadar impotans'ın en büyük nedeninin psikolojik ve yaşam tarzı ile ilgili olduğu düşünülürdü. Ruhsal sıkıntılar ve depresyonun ereksiyon probleminin önde gelen sebebi olduğu düşünülürdü. Aşırı sigara ve alkol kullanımı, bazı ilaçlar yan etki olarak ereksiyon bozukluklarına sebep olabildiği gibi son zamanlarda yapılan araştırmalarla sinirler, arterler veya toplardamarları etkileyen herhangi bir hastalığın ereksiyon bozukluğuna sebep olabileceğini göstermiştir.
Penisin içinde idrar yoluna paralel iki adet süngersi silindir vardır. Erkek cinsel açıdan uyarıldığında sinir sistemi penisi canlanması için uyarır. Penise gelen kan damarları bu süngersi silindirleri kanla doldurmak için gevşerler.Bu da ereksiyonu sağlar.
Eğer herhangi bir sebeple bu aşamalardan birisi engellenirse ereksiyon bozukluğu oluşur.Bu sebepler şunlar olabilir.
Fiziksel Hastalıklar ve Bozukluklar: Akciğer, karaciğer, kalp, böbrek, sinir, arter veya venlerin kronik hastalıkları impotansa sebep olabilir. Özellikle şeker hastalığı gibi endokrin hastalıklar bir sebeptir. Arteryoskleroz veya damar sertliği penise yeterli kanın girmesine engel olabilir. Bazı erkeklerde testesteron hormonundaki azalma empotansa neden olabilir.
Ameliyat veya travma:Leğen kemiği veya omurgalardaki yaralanmalar bazen empotans sebebi olabilir. Prostat, mesane veya rektum kanseri sebebi ile yapılan ameliyatlarda empotansa sebep olabilirler.
İlaç Tedavileri: Antidepresanlar, antihistamimikler, hipertansiyon ilaçları veya prostat kanseri tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar ereksiyon bozukluğuna sebep olabilir.
Madde kullanımı: Alkol, esrar veya diğer uyuşturucu maddelerin kullanımı ereksiyon bozukluğuna sebep olabilir. Aşırı sigara içilmeside penise giden arterlere zarar verebilir.
Stres, anksiyete veya depresyon:Psikolojik bozukluklar ereksiyon bozukluğunun sebeplerinin % 10-15 ini oluşturur.
Tanı:
Empotans tanısında en önemli şeylerden biri doktorunuza tıbbi ve sexuel hikayenizi ayrıntılı biçimde anlatmanızdır.Doktorunuz şunları bilmek isteyecektir:
* Ereksiyon ile ilgili probleminiz nezamandan beri devam ediyor?
* Ereksiyon probleminiz bazen mi oluyor yoksa sürekli oluyormu.Hangi şartlarda problem kötüleşiyor.
* Hayatınızda ereksiyon bozukluğuna sebep olabilecek faktörler varmı?İş hayatınızda veya eşinizle ilişkilerinizde gerilimleriniz varmı?
* Ereksiyon bozukluğunu sadece eşinizle mi yaşıyorsunuz.
* Masturbasyon yaptığınızda ereksiyon başarılı oluyormu?
* Eğer bazen ereksiyon oluyorsa bu hangi şartlarda oluyor?
* Ereksiyon esnasında ağrınız oluyormu?
* Ereksiyon probleminizi yeni yeni mi kafanıza takmaya başladınız yoksa bu sizi derinden etkiliyormu?
* Eşinizden tedavi olmanız gerektiğine dair bir uyarı aldınız mı?
* Ayrıca doktorunuz geçmişinizde geçirdiğiniz ameliyatları, kullandığınız ilaçları, alkol, sigara veya uyuşturucu kullanıp kullanmadığınızı, allerjilerinizi, yakın zamanda kaybettiğiniz veya aldığınız kiloları, geçirdiğiniz psikolojik stresleri bilmek isteyecektir.
Doktorunuz hikayenizi aldıktan sonra detaylı bir fiziksel muayene yapacaktır.Bu muayenede boyun, göğüs, karın ve penis ve testisler ağırlıklı olmak üzere genital bölgenizi inceleyecektir. Rektal muayene de işlemin bir parçasıdır.
Laboratuvar Testleri:Prolaktin hormon düzeyi, erkeklik hormonu (testesteron) düzeyi, kan sayımı, kandaki kolesterol ve kan şekeri düzeylerini belirleyebilmek için laboratuvar testleri isteyebilir.Bunların dışında daha uzak organlarda empotansa neden olabilecek bir hastalığın var olup olmadığının tesbiti için karaciğer, böbrek ve tiroid ile ilgili bir takım testleri isteyebilir.
Doktorunuz öykünüzü dinleyip fiziksel muayenenizi yapıp laboratuvar testlerini değerlendirdikten sonra empotans teşhisini koyabilir. Ancak bazen penisinize bir ilaç enjekte edildikten sonra oluşan ereksiyon esnasında kan akışının ölçülmesi için bir ultrasound tetkiki yapmak gerekebilir.
Tedavi:
Beslenme, egzersiz ve kişisel alışkanlıklar: Sigara ve alkol alımı sınırlandırılmalı, ilaç alışkanlıklarından kurtulunmalıdır.Yüksek kolesterol seviyeleri arterlerde daralmalara ve kan akımının azalmasına sebep olabileceğinden beslenme alışkanlıkları değiştirilmelidir. Düşük kolesterol içeren besinlerle beslenmeli ve kolesterol düzeylerinizi takip etmelisiniz. Egzersiz empotans için risk faktör olabilecek kalp-damar hastalıklarının önlenebilmesi için çok önemlidir. Bazı araştırmacılar standart oturağı olan bisikletlere uzun süreli binenlerde empotans riskinin artacağını söylemektedirler. Sebep olarak genital bölgedeki kan damarları ve sinirlere yapılan basıyı göstermektedirler. Bunu engellemek için son zamanlarda yarrış bisikletleri için bu basıyı en aza indirgeyecek özel oturaklar tasarlanmaktadır.
İlaç Tedavileri: son zamanlarda oldukça iddialı olarak piyasaya çıkan birtakım ilaçlar ereksiyon konusunda yardımcı olabilmektedir. Ancak kişilere normal ereksiyon yeteneğini kazandırmadıkları akıldan çıkarılmamalıdır. 2 yıl önce piyasaya çıkan ve tüm dünyada sansasyon yaratan Sildenafil etken maddeli ilaçların penis içindeki kan dolaşımını arttırdığı ve ilişkiden yarım- birbuçuk saat önce alındığında ereksiyonu sağladığı iddia edilmektedir. Hastaların % 80 inde etkili olduğu iddia edilmektedir. Ancak bazı yan etkileri vardır. Hastaların % 10 unda ilişkiden saatler sonra dahi devam eden yüz kızarması, %17 sinde başağrısı şikayetleri bildirilmiştir.Mide yanmaları ve görme bozukluğu da rapor edilmiştir. Ender vakalarda 3 saat kadar süren ereksiyon oluşmuştur. Bu ilaçları anginası veya kalp-damar rahatsızlıkları olan kişiler kullanmamalıdır.Bu ilaçlar nitrogliserin ile birlikte alınmamalıdır. İlgili uzmanın muayenesinden sonra ancak reçete ile alınabilirler.
İntauretral Tedavi: İdrar yaptıktan sonra bir aplikatörle idrar yoluna konulan küçük fitillerdir.Fitil uygulandıktan sonra kolay çözünebilmesi için penis hafifçe ovalanır. Penis içindeki kan dolaşımını arttırarak etki eder.Başarı oranının % 40 lara yakın olduğu rapor edilmiştir. En sık görülen yan etkileri penis, testisler, idrar yolunda ağrı duyulmasıdır( kullananların yaklaşık yarısında görülür) Nadiren idrar yolunda kanama, tansiyon düşmeleri, sersemlik ve bayılma görülebilir. İlişkide bulunulan eşin vajeninde yanma hissi yaratabilir. İlişkide bulunulan eş hamile ise kesinlikle kullanılmamalıdır.Prostoglandin allerjisi olanlar, lösemi ve orak hücreli anemi hastaları kullanmamalıdır.
Enjeksiyon Tedavisi: Süngersi tabaka yanından penise enjekte edilen bir takım ilaçlarla 15 dakika içinde yarım saat sürecek bir ereksiyon sağlanabilir. Enjeksiyon küçük iğnelerle yapılır. Enjeksiyon yerinde ağrı, çürüme, tansiyon yükselmesi, başağrısı, sersemlik gibi yan etkileri vardır.
Pompa Tedavisi: 1900 yıllarında keşfedilmiş basit bir pompa ile penis içindeki kan akışı arttırılarak ereksiyon sağlanır. Pompa kullananların % 80 i sonucun tatmin edici olduğunu söylemektedirler.
Penil Protezler: Oldukça pahalıya malolan bu yöntemde penise yerleştirilen protez ile ereksiyon sağlanmaktadır. Çeşitli tipleri mevcuttur. Bazılarında penis sürekli ereksiyonda kalır. Bazılarında ise ilişkiden sonra yumuşama sağlanabilir. Cerrahi bir işlem gerektirir. Uygulanan hastaların % 80 i olumlu sonuç almıştır.