Öncelikle sizin bir sunucu tanımlamanız gerekmez. Program siz bir ayar yapmaya gerek kalmadan bir sunucu üzerinden bağlantı kurar. İkincisi, herkese açık bir ortamda değil, sadece kendi arkadaşlarınızla sohbet edersiniz. ICQ'yu ilk kurduğunuzda size bir UIN numarası, yani ICQ kimlik numarası verilir ve isminiz ICQ veritabanına eklenir. Gerek arkadaşlarınızın ICQ numarasını alarak, gerek ICQ'da isim, e-posta adresi gibi kriterlerle arama yaparak arkadaşlarınızı ICQ listenize eklersiniz. Ondan sonra Internet'e bağlıyken ICQ size bu listede kim Internet'e bağlı ve ICQ programı açık gösterir. Yani sohbet odalarında rasgele buluşmak, arkadaşlarınızı aramak yerine ne zaman sohbete uygun olduğunu anında görebilirsiniz. Listeden arkadaşınızı seçip ona mesaj gönderebilirsiniz veya Sohbet (chat) penceresi açıp sohbet edebilirsiniz. Hatta listenizdeki birden fazla kişiyi sohbete katma olanağınız vardır. Bu sırada karşınızdakine dosya gönderip alabilirsiniz, çeşitli uygulamaları, oyunları birlikte oynayabilirsiniz.
ICQ'nun dünyada milyonlarca kullanıcısı vardır. Bunun dışında, ICQ kadar popüler ve gelişmiş olmasa da Microsoft Messenger, AOL Instant Messenger, MSN Messenger, Yahoo! Messenger gibi başka anında haberleşme yazılımları da vardır.