icazet
Osmanlıca icazet kelimesinin Türkçe karşılığı.İzin. Müsaade. Şehadetname. Diploma. "Olur" demek. Destur vermek. İlmî ehliyet. Reva görmek.
Okuduğu dersi, sanatı bitirenlere hoca ve ustaları tarafından verilen ehliyet vesikalarına da “icazetname” denirdi. Tasavvuf ilminde yetişmiş ve yetiştirebilen bir rehberin, yetiştirip, kemale erdirdiği talebelerine, insanlara rehberlik etmeleri için verdiği izne icazet adı verilir.
İcazetlerin metni genellikle Arapça olur, başlangıcında güzel bir hatla yazılmış Besmele bulunurdu. Allahü tealaya hamd ve sena, Peygamberimize (sallallahü aleyhi ve sellem) ve diğer peygamberlere (aleyhimüsselam) salat ve selamla birlikte, Peygamber efendimizin Ehl-i beytine ve Eshab-ı kirama hayır dua edilerek başlar, sonra ilimle ilgili ayet-i kerimeler ve hadis-i şerifler yazılırdı. İcazetnameyi veren şahsın kendisinin ve babasının adı zikredilip, icazetname verilen şahsın adı, babasının adı ve lakabı (meşhur olan ünvanı) kaydedildikten sonra, okuduğu dersleri tamamen bellediği bildirilirdi. İcazet veren hoca, kendisini duadan unutmamasını isterdi. Daha sonra icazetnameyi veren zatın hocalarının isimleri yazılır, mensub olduğu mezhebin imamına kadar sayılır ve buradan Peygamber efendimize kadar icazet zinciri sıralanırdı. İcazetname, Peygamber efendimizin medhini bildiren salevat ve hocanın talebesine verdiği nasihatle son bulurdu. İcazetnameleri devrin meşhur hattatlarından birine nesih yazı ile yazdırmak ve tezhib ettirmek (süslettirmek) adetti. Bu haldeki icazetname, hattat tarafından yazılırdı. İcazetnameyi veren ve alanın isim yerleri boş bırakılır, buraları icazeti veren zat kendi el yazısı ile doldururdu.
