İbn-I Mülka

Kısaca: FM Birleştiricisi girişi ...devamı ☟

Bağdat’ta yetişen tıp alimi. İsmi Hibetullah bin Mülka el-Bağdadi olup, künyesi Ebü’l-Berakat’tır. Evhadüzzaman diye meşhur oldu. 1087 (H.480) senesinde Bağdat’ta doğdu. 1165 (H.560) senesinde Hemedan’da vefat etti.

İbn-i Mülka, önceleri Yahudi dinindeydi. Kendi dininin mensupları arasında yetişti. Abbasi halifelerinden El-Müstencid-billah’ın hizmetinde bulundu. İlmi çalışmaları yanında İslam dinini de tetkik etti. Hak din olduğunu kabul ederek Müslüman olmakla şereflendi.

İbn-i Mülka’nın küçüklükten itibaren tıp ilmine karşı hususi bir alakası vardı. Zamanın tanınmış tıp alimlerinden olan Hasan Sa’id bin Hibetullah bin Hasan’ın derslerini dinledi. Çalışmalarını daha çok psikolojik hastalıklar üzerinde yoğunlaştırdı. Bu hastalıkların tedavisi için çalıştı.

İbn-i Mülka, fizik sahasında da araştırmalar yaptı. Özellikle zaman, mekan ve hareket konuları üzerindeki derin araştırmaları ilgi çekici ve etkili oldu.

Newton’a atfedilen meşhur üç hareket kanunundan üçüncüsü, esasında Ebü’l-Berekat İbn-i Mülka’nın keşfidir. Newton’a mal edilen klasik fizik ve mekaniğin temelini teşkil eden bu üç konudan birincisiİbn-i Sina, üçüncüsü İbn-i Mülka’nın keşfi olup, yalnız ikincisi kendisinden beş asır sonra gelen Newton’a aittir.

İbn-i Mülka’nın veciz sözlerinden bazıları şunlardır:

“Şu dört şey hayırdır: İffet, şecaat, hikmet, adalet.”

“Hatibin; zahit, iffet sahibi olması, rasih ve beliğ konuşması, dinleyenlerin kalbini yumuşatabilmesi lazımdır.”

Eserleri:

İbn-i Mülka’nın zamanımıza ulaşan en önemli eseri, Kitab-ul-Mu’teber’dir. Eser, yedi geniş ve muhtevalı bölümden meydana gelmiştir. İlk bölüm mukaddime olup, mantık, cedel ve ilmi araştırma metodu ile ilgilidir. İkinci bölüm, Kitab-us-Sema-it-Tabiidir. Üçüncü bölüm, sema ve alem olup, on bölümdür. Dördüncü bölüm, var oluş, bozuluş ve yok oluşun incelenmesine dairdir. Beşinci bölüm madenlerin tetkikine dair olup, dört kısımdır. Altıncı bölüm, on üç kısım olup, tabiatın incelenmesi ile ilgilidir. Son bölüm, psikoloji ile ilgili olup otuz kısımdır.

Eserde tedkikler mantık, fen ilimleri ve ilahiyat gibi üç ana ilim üzerinde teksif edilmiştir. O, bu eserinde filozoflara ağır ilmi tenkidler yöneltmiştir.

Ebü’l-Berekat İbn-i Mülka’nın çeşitli ilim dallarına dair yazdığı eserlerden diğer ikisi de şunlardır: Risale fi Sebebi Zuhur-il-Kevakib, Şerh-ul-Edille.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.