I. Harald (Norveçli)



I. Harald, lakabı Sarışın Harald ya da Güzel saçlı Harald (Güzel saç Harald, Güzelsaç Harald), Norveççe Harald Hí¥rfager, Eski İzlanda dilinde Harald Hárfagri (d. y. 850/860 - ö. y. 933), Norveç kralı (872-933), tüm Norveç üzerinde egemenlik iddiasında bulunan ilk kral, 9. yüzyılda yaşamış savaşçı İskandinav şeflerinin en büyüklerinden biridir. Gerçekte ülkenin batı kıyıları haricinde gerçek bir denetim kuramamıştır.

Hayatı

Norveç`in güneydoğusundaki toprakların bir bölümünde hüküm süren Kara Halvdan`ın oğluydu. Babası İsveç`in eski krallık hanedanı Yngling`lerden geliyordu. On yaşındayken babasının yerine hükümdar oldu. Uppland`da baş gösteren bir ayaklanmayı bastırarak ilk zaferini kazandı. Öte yandan Lade kontu Hí¥kon`la yaptığı barış antlaşmasından yararlanarak ülkenin batı kesimlerinde fetihlere girişti. Bu seferler sırasında kazandığı en önemli zafer olan Hafrsfjord Çarpışması`nın tarihi, ortaçağ tarihçilerine göre 872`dir. Çağdaş tarihçiler ise bu çarpışmanın 10-20 yıl sonra gerçekleştiği kanısındadır. Stavanger yakınındaki Hafrsfjord deniz savaşı`nda rakipleri olan Jarllar`ı kesin olarak yenerek onları İzlanda`ya sürdü.

Harald`ın fetihleri ve koyduğu vergiler, birçok şefin kabileleriyle birlikte Britanya Adalarına ve komşu ülkelere göç etmesine yol açtı. Göç edilen yerler arasında, İskandinavyalıların Harald`ın hükümdarlığı sırasında keşfettikleri İzlanda`nın da olduğu sanılmaktadır. Adalara kaçmış olan düşmanlarına boyun eğdirmek için Shetland, Orkney ve Hebridler adalarına seferler yaptı.

Kıyı ticaretini denetimi altına alarak büyük bir servet edinen Harald, güneybatıdaki toprakları üzerinde sıkı bir denetim kurmakla birlikte ülkenin öteki bölgelerini kendisine bağlı kabile şefleri aracılığıyla yönetti. Norveç`i birleştiren ve vergi sistemini ülke yararına yeniden düzenleyen ilk hükümdardı. Ülke yönetimine en büyük katkısı yerel yönetim birimlerini (``Lagting``) oluşturmaktı. Ölümünden sonra krallığı çok sayıdaki oğulları arasında bölüşüldü.

Image:Norwegian petty kingdoms ca. 820.png|
Avcı Gudrí¸d`un y. 820 tarihinde, öldüğü sırada Norveç`te bulunan küçük krallıklar. İçlerinden en önemlileri Vestfold (kırmızı), Hí¥logaland (mor), Alvheim (sarı) ve Agder (yeşil).
Image:Norwegian petty kingdoms ca. 860.png|
Kara Halvdan`ın öldüğü y. 860 tarihinde Norveç`teki küçük krallıkların durumu. Kırmızı renkte olan Harald`ın idaresindeki yerler.
Image:Norwegian petty kingdoms ca. 872.png|
Hafrsfjord Çarpışması sonrası y. 872`deki durum (Krallık toprakları kırmızı renkte gösterilmiş).
Image:Norwegian petty kingdoms ca. 930.png|
Y. 930 tarihinde I. Harald`ın ölümü sonrası bölünmüş krallık toprakları. Sarı bölgeler küçük ve önemsiz krallıklar, mor renkli bölge Lade kontluğu toprakları, turuncu renkteki bölge Mí¸re kontluğu toprakları.


Çocukları

Harald`ın birçok farklı eşinden olmuş, çok sayıda çocuğu vardı. Bunlar içerisinde kral olmaya en yakın aday, aynı zamanda Harald`ın favori çocuğu olan Kanlı balta Erik`di. Harald 80 yaşına bastığı sırada Erik`i de tahta ortak etti ve bu durum üç yıl boyunca, 933`te Harald ölünceye değin devam etti. Haral`ın oğullarının sayısı birçok farklı saga`da 11 ile 20 arasında değişim gösterir. Oğullarının 12 tanesi kral ünvanıyla anılmıştır.

Harald`ın Lade kontu Hí¥kon Grjotgardsson`ın kızı í…sa`dan olan çocukları:

  • Guttorm Haraldsson, Ranrike kralı
  • Halvdan Kvite (Haraldsson), Trondheim kralı
  • Halvdan Svarte (Haraldsson), Trondheim kralı
  • Sigrí¸d Haraldsson, Trondheim kralı


Hordaland kralı Erik`in kızı Gyda`dan olan çocukları:

  • í…lov í…rbot (Haraldsdotter)
  • Rí¸rek Haraldsson
  • Sigtrygg Haraldsson
  • Frode Haraldsson
  • (Torgils Haraldsson)


Jutland`lı Ragnhild Eiriksdotter`dan olan çocukları:



Eystein Kontu`nun kızı Svanhild`den olan çocukları:

  • Bjí¸rn Farmann, Vestfold kralı
  • Olaf Haraldsson Geirstadalf, Vingulmark ve sonra Vestfold kralı
  • Ragnar Rykkel


Ring Dagsson`ın kızı í…shild`den olan çocukları:

  • Ring Haraldsson
  • Dag Haraldsson
  • Gudrí¸d Skirja
  • Ingegjerd Haraldsdotter


Sví¥se the Finn`in kızı Sní¸frid`den olan çocukları:

  • Halvdan Hí¥legg
  • Gudrí¸d Ljome
  • Ragnvald Rettilbeine
  • Sigurd Rise


Tora Mosterstong`dan olan çocukları:



Öteki çocukları:



Harald ayrıca Norveç kralı II. Harald`ın büyükbabasıdır.

Yazın dünyasında I. Harald

Harald`ın yaşamıyla ilgili en güvenilir kaynaklar, onun zamanında ortaya çıkan ama 13. yüzyıllarda İzlanda`da yazıya geçirilen şiirlerdir. Ayrıca 12. ve 13. yüzyıllarda İzlanda ve Norveç`te yazılmış tarih kitaplarında da onun hükümdarlık dönemi anlatılır. Pek güvenilir olmayan bu kaynakların en kapsamlısı İzlandalı Snorri Sturluson`un (ö. 1241) ``Heimskringla`` adlı kitabıdır.

başlangıç kutusu hanedan kutusu|Güzelsaç Hanedanı||y. 850||y. 933|name=I. Harald s-reg s-bef|before=Yngling Hanedanı lideri olarak Kara Halfdan s-ttl|title=Norveç kralı|years=872-933 s-aft|after=I. Erik bitiş kutusu

DEFAULTSORT:Harald 1, Norveçli

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

I. Harald (Norveçli) Resimleri

9. yüzyıl
3 yıl önce

Adi Şankara Büyük Alfred Árpád I. Basileios, Makedonyalı I. Boris (Mihail) Ebu Hanife Dinaveri El-Cahiz I. Harald (Norveçli) Harun Reşid Ioanna Atinalı İrini...

9. yüzyıl, 9. yüzyıl
I. Haakon
6 yıl önce

I. Haakon (920’ye doğr.-Fitje 961): Norveç Kralı (935’e doğr.-961). Harald Hårfager’in oğlu. İngiltere'de Hristiyan inancıyla yetiştirildi. Babasının ölümü...

I. Haakon, Norveç
V. Harald
3 yıl önce

V. Harald (d. 21 Şubat 1937), 17 Ocak 1991'de babası Kral V. Olav'ın ölümü üzerine tahta çıkan Norveç kralı. Harald, Kral V. Olav ve İsveç Prensesi Märtha'nın...

II. Svend
6 yıl önce

Magnus'un amcası Harald Hardrada sürgünden Norveç'e döner. Harald ve Svend güçlerini birleştirince Magnus Norveç krallığını Harald ile bölüşmeyi kabul...

Norveç hükümdarları listesi
6 yıl önce

birleştirmiştir. Harald'in kral olduğu bu tek krallık sonradan "Norveç Krallığı" olarak bilinmeye başlanmıştır. 970'te I. Harald'in torunu Kral II. Harald hiç erkek...

Norveç hükümdarları listesi, 872, 933, I. Harald (Norveçli), II. Hí¥kon, V. Magnus, Sverre Sigurdsson, Oystein Haraldsson, İnge Krograyg, IV. Harald, Sigurd Munn
Norveçli sanatçılar listesi
6 yıl önce

Augusta Smith Kirsti Sparboe Thea Stabell Fredrik Steen Harald Steen Harald Heide Steen Harald Heide-Steen Jr. Tom Sterri Linn Stokke Lisa Stokke Tor Stokke...

Danimarka hükümdarları listesi
3 yıl önce

Ongendus (Angantyr): yak. 710 Harald, 9. yüzyıldaki olaylarla ilişkili olarak eski kral olarak anılmaktadır. Belki mitik olan "Harald Savaş-dışı" için bir modeldir...

Norveç tarihi
3 yıl önce

Norveç çok sayıda küçük krallıklardan oluşmaktaydı. 872 yılında kral Sarışın Harald bu küçük krallıkları tek bayrak altında toplayarak Birleşik bir Norveç devleti...