Şanlıurfa`ya 55 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 1.278 km2 olup, 2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre; toplam nüfusu 38.411`dir.
Hilvan`ın tarih öncesine ait yeterli bilgi bulunmamaktadır. Bugünkü yerleşim 1820`de Karacurum (Karacurun) ismi ile göçer aşiretleri tarafından kurulmuştur. Bu dönemde köy meydanında bulunan kara dibek taşından dolayı da Karacurun ismi verilmiştir. Bu yerleşimin ardından çevredeki diğer aşiretler de gelerek buraya yerleşmiştir.
Cumhuriyet döneminde Karacurun Siverek ilçesine bağlı olan Hoşin (Uluyazı) nahiyesine bağlı köy niteliğinde idi. Uluyazı nahiyesine göre daha çok gelişmiş, bazı köyler buraya bağlanmış ve bu nedenle de 1926 yılında Hilvan ismi ile Urfa ilinin ilçesi konumuna getirilmiştir.Hilvan ismini, Gölcük yolu 5 km mesafede halen Hilvan olarak anılan ancak yeni ismiyle Balkı olarak bilinen köyden almaktadır. Balkı (Hilvan) köyünde çok eski medeniyetlere dayanan birçok tarihi kalıntı ve harabeler mevcuttur.Ancak bu harabelerin hangi dönemden kaldığı konusunda hiçbir araştırma mevcut değildir.
}