Hasan İzzettin Dinamo

Kısaca: Hasan İzzettin Dinamo (d. 1909, Akçaabat, Trabzon - ö. 20 Haziran 1989), Türk yazar. ...devamı ☟

Akçaabat'ın Ahanda köyünde doğmuş (1909), Birinci Dünya Savaşı sırasında babası ölmüş, öksüz kalmıştır. Darüleytam'a (Öksüzler Yurdu) yerleştirilen Dinamo, orada büyümüş, daha sonra Sivas Öğretmen Okulu'nu bitirmiş (1931 - 1933). Daha sonra Gazi Eğitim Enstitüsü Resim - İş Bölümü'ne girmiş, son sınıfta iken, Ceza Yasası'nın 142'nci maddesine aykırı eylemlerde bulunduğu iddiasıyla dört yıl hapse mahkum olmuş (1935) ve okuldan çıkarılmıştır. Hapisten çıktıktan sonra İstanbul'a yerleşmiş, çaşitli firar ve yakalanmalarla askerliğini yedi yılda bitirebilmiştir (1949). Takma adlarla fotoğrafçılık yapmış "adab-ı muaşeret" kitapları yazmış, gaçetelerde çalışmıştır.

Toplumcu düşünceleri dolayısıyla polisin sürekli izlediği Dinamo 6 - 7 Eylül olayları sırasında yeniden tutuklanmış (1956), yok yere altı ay cezaevinde kalmıştır. Daha sonraki yıllarda yaşamını yazarlık ve çevirmenlik yaparak kazanmıştır.

Hasan İzzetin Dinamo 1989 yılında ölmüştür.

Yazın yaşamı

Dinamo ilk şiirini 14 yaşında iken yazmıştır. Mehmet Emin Yurdakul'u anımsatan bu şiirde şöyle demektedir. "Vur demirci çekicini boş durma sen bugün de / Ocağından dört bir yana kıvılcımlar saçılsın / Şimdiyedek o pas tutan altın örsün önünde / Sana bolluk ve mutluluk kapıları açılsın". İlk geçlik şiirlerinde Rıza Tevfik'in, Yusuf Ziya'nın, Orhan Seyfi'nin etkileri görülmektedir. Daha sonra Faruk Nafiz'in etkisinde şiirler yazmıştır. Dinamo'nun ilk şiiri Giresun'da çıkan izlen dergisinde yayımlanmıştır (1925). 1928 yılında Serveti Fünun dergisinde de hece vezniyle şiirleri yayımlanan Dinamo, 1929 yılında aruz ölçüsünü denemiş, ancak yeniden hece'yi kullanmayı başlamıştır.

O sıralarda Nazım Hikmet Rusya'dan yurda dönmüş ve 835 Satır adlı kitabını çıkarmıştır. Bu kitap Dinamo'yu büyük ölçüde etkilemiş, serbest vezinle şiirler yazmaya başlayan genç şair bunlardan bazılarını Nazım Hikmet'e göndermiştir. Dinamo'nun belirttiğine göre Nazım bu şiirleri beğenmiş, "hepsini Resimli Ay" da yayımlayacağını bildirmiştir. Artık toplumsal konuları işleyen şiirler yazmaya başlayan Dinamo, bunlardan bazılarını Sivas'ta çıkan Adım ve Merzifon'da çıkan Taşan dergilerinde yayımlamıştır (1930). Sivas Öğretmen Okulu'nu bitirdiği yıl okul arkadaşları Mehmet Cevdet ve Vehbi Cem (Aşkun) ile birlikte Adsız Kitap adlı ilk yapıtını çıkarmıştır. Dinamo'nun bu kitaptaki şiirleri gençlik günlerinin ürünleridir. Ancak, yeni doğrultusunu gösteren şiirlere de rastlanmaktadır. "Sekiz yıl şairlik yaptım yeter / Proleter / Olmıyanlara / Göğsümün altındaki yara / Bundan sonra / Yalnız sizin için sızlayacak".

Gazi Eğitim Enstitüsü son sınıfta iken dört yıla mahkum olunca, Ankara'da hapiste sayısız şiirler, romanlar, destanlar kaleme almıştır. Bu arada, hapse girişinin ikinci yılında, İstanbul'da kız kardeşinin aracılığıyla Deniz Feneri adlı kitabını bastırmıştır (1937). "Tahiregiller (iki cilt), Kızılırmak Donjuanı, Açlık adlı üç roman, Simavneli Bedrettin adlı romanımsı bir kitap ve yüzlerce şiirden oluşan" dört yıllık hapisane ürünleri, ne yazık ki Dinamo, hapisten çıkıp İstanbul'a gelirken (1939) valiziyle birlikte kaybolmuştur. Şair, tutuklanması sırasında da "Arkadya adlı bir romanıyla bine yakın şiirinin polisin elinde yitip gittiğini" söylemektedir.

Yapıtları:

Şiir:

Adsız Kitap (1931), Deniz Feneri (1937), Karacaahmet Senfonisi (1960), Özgürlük Türküsü (1971), Mapushanemden şiirler (1974), Sürgün Şiirleri (1975), Gecekondumdan Şiirler (1976), Nazım'dan Meltemler (1987).

Roman:

Kutsal İsyan (1966 - 1967 Sekiz cilt), Savaş ve Açlar (1968), Ateş Yılları (1968), Kutsal Barış (1972 - 1974 Beş Cilt), Öksüz Musa (1973), Musa Mapusanesi,

Anı:

6 - 7 Eylül Kasırgası (1971), Edebiyat Anıları (1984).

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Dinamo (anlam ayrımı)
7 yıl önce

alet Dinamo Stadyumu adındaki stadyumlar Dinamo Stadyumu (Moskova), Rusya'nın Moskova kentinde bulunan çok amaçlı bir stadyum Hasan İzzettin Dinamo (1909-1989)...

Bergama Baskını
7 yıl önce

ISBN 9751601657, sayfa 116. ^ a.g.e. Hasan İzzettin Dinamo, 1986, sayfa 275. ^ a b a.g.e. Hasan İzzettin Dinamo, 1986, sayfa 274 7 Ekim 2016 tarihinde...

Salkım Salkım Asılacak Adamlar
7 yıl önce

çevresinde dönen olay ve yaşanmış olaylar işlenmiştir. Aralarında Hasan İzzettin Dinamo, Asım Bezirci, Müeyyet Dosdoğru, Nihat Sargın, Can Boratav, Kemal...

Salkım Salkım Asılacak Adamlar, Aziz Nesin, Kitap, Taslak, ,
1909
3 yıl önce

Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler Recai Akçay, Türk mimar (ö. 1967) Hasan İzzettin Dinamo - Türk şair ve yazar (ö. 20 Haziran 1989) Rebii Gorbon, mimar (ö...

1909, 13 Nisan, 14 Nisan, 19. yüzyıl, 1904, 1905, 1906, 1907, 1908, 1910, 1911
Ömer Asan
7 yıl önce

mahallesinin monografisi içeren Pontos Kültürü ile adını duyurmuş, Hasan İzzettin Dinamo'nun biyografisi ve kısa öykülerini içeren Niko’nun Kemençesi adlı...

Ahmet Nurettin Aknoz
3 yıl önce

sorumluluğunun aralarında Aziz Nesin, Asım Bezirci, Kemal Tahir, Hasan İzzettin Dinamo, Can Boratav, Nihat Sargın gibi sol aydınların üzerine yıkılmaya...

Arif Damar
3 yıl önce

Bu şiiri ilgi görmüş, yayımlanmasından sonra dönemin ünlü şairi Hasan İzzettin Dinamo kendisini görmeye Yenikapı Ortaokulu'na gelmişti. 1944yılında taşındığı...

Arif Damar, 1925, 23 Temmuz, Moda, İstanbul, Çanakkale, İstanbul, İkinci yeni akım
Açlık (anlam ayrımı)
7 yıl önce

Açlık, Knut Hamsun'un 1890 tarihli romanı. Özhün adı Sult. Açlık, Hasan İzzettin Dinamo'nun kitabı. İlk baskısı Tekin Yayınevi'nden 2007'de çıktı. Açlık,...