Temel bileşenler
Keller, Gagné, Bloom, Merrill, Clark ve Gery’ nin teorilerine bakarak harmanlanmış öğrenme yönteminin 5 temel bileşeninin şunlar olduğu söylenmektedir: * Eşzamanlı etkinlikler * Öğrenci merkezli öğrenme *İşbirliği
*Değerlendirme
*Performans destekleyici materyaller
Eşzamanlı etkinlikler
Tüm öğrencilerin aynı anda kullanabileceği “sanal sınıflar” bu kategoriye örnek gösterilebilir. Sanal sınıf uygulaması için öncelikle bir sunucu üzerinde ad alınması gereklidir. Sanal sınıfa üye başvurularının kontrolü öğretmen tarafından yapılabildiği gibi bir sunucusu üzerinde sanal sınıf açan bir eğitim kurumu için hocanın kontrolüne gerek kalmadan, kayıt kabul işleri tarafından da yapılabilir. Katılımı ve sanal sınıfta yapılacak tartışmaların kalitesini dolayısıyla dersin kalitesini artırmak amacıyla tartışma konuları önceden belirlenip, öğrencilere sene başında iletilen ders içeriklerinde tartışma zaman aralığı da belirtilerek bildirilebilir. Sanal sınıfta tartışmalara katılım gerçek sınıf ortamından daha fazla olmaktadır. Uygulama sonucundaki avantajlar özetlenecek olursa sanal sınıf uygulaması: * Öğretmen-Öğrenci iletişimini artırır. * Öğrenciler arasındaki iletişimi artırır ve karşılıklı fikir alışverişleriyle öğrenme süreci hızlandırır. * Sanal sınıfa üye olan öğrenci, öğretmen ve diğer öğrencilerle sürekli etkileşim içinde olabileceğinden derse daha iyi motive olur. * Öğrenimin etkinliğini artırır. .Öğrenci merkezli öğrenme
Öğrencinin kendi zamanını ve hızını kendisinin ayarlayabileceği etkinlikler bu kategoriye dahildir. Örneğin; etkileşimli internet tabanlı eğitim ya da eğitim CD-leri. Genel amaç doğrultusunda hazırlanan bu programın yaklaşımları şunlardır; * Öğrencinin, mevcut ve gelecekteki eğitsel gereksinimlerinin farkına varmasına yardımcı olmak. * Kendi fiziksel ve zihinsel yeteneklerini, sınırlarını, yani “öğrenme profilini” keşfetmesine yardımcı olmak. * Belirlenecek eğitsel ihtiyaçlarının gerektireceği bilgi, beceri, ve tutumlara yönelik davranışların, öğrenme profiline uygun yollarla ve bizzat kendisince kazanılmasına yardımcı olmak.Yani “öğrenmeyi öğrenme” ye dayalı bir yaklaşımdır ki bu yönüyle oluşturmacı bir yaklaşım sergilemektedir.. * Öğrenciye farklı metaryellar sunarak öğrenciye seçme özgürlüğü sunmak.İşbirliği
Harmanlanmış öğrenmede, uygulamalar için hazırlanan çevre öğrencilerin birbirileri ile iletişim kurmalarına imkan vermelidir. Bunu gerçekleştirmek için e-posta, tartışma grupları veya çevrim içi sohbet imkanları kullanılabilir. Bu yöntemle, kendi hızında öğrenme deneyimleri işbirliği imkanlarıyla daha verimli olmaktadır.İşbirliği
ne dayalı öğrenme ortamları sosyal birer canlı olan öğrencilerin geleneksel bilgi sunuş yöntemlerinde sahip olamadıkları avantajlar sunmaktadır. Çünkü; grup, bir kişinin tek başına gösterdiği performanstan daha fazlasını gösterebilecektir. Harmanlanmış öğrenme uygulamalarında öğretmen ve öğrencilerin eş zamanlı olarak internet üzerinden sohbet etme, tartışma odalarında bilgi paylaşma veya e-posta aracılığı ile işbirliği yapmalarına imkan verilmelidir.İşbirliği
yapma öğrenci-öğrenci ve öğrenci-danışman arasında olabilmektedir. * Öğrenci-öğrenci işbirliği öğrencilerin kendi aralarında önemli konuları tartışmalarına imkan vermekte ve birbirilerinden öğrenmelerine yardımcı olmaktadır. * Öğrenci-danışman işbirliğinde ise danışmanın öğrenciye konu ile ilgili olarak bire-bir soru sorması, öğrencinin ihtiyacına göre onu yönlendirmesiyle mümkün olmaktadır.Değerlendirme
Öğrencinin konu hakkında bilgisi olup olmadığını sınayan ön değerlendirme ve öğrenme aşaması sonrasında yapılan değerlendirmeler bu kapsamdadır: quizler gibi. Harmanlanmış öğrenme de değerlendirmeyi 4 başlık altında toplayabiliriz. Birincisi öğrencilerin tepkilerinin değerlendirilmesi, öğrencilerin tatmin seviyelerini ortaya çıkarır. Bunun iki önemli nedeni vardır. Birincisi; öğretmenlerin genellikle öğrencilere fikirlerini sorarak onların daha etkin çalışabilmeleri için nelere ihtiyaç duyduklarını öğrenip, gelen görüşler doğrultusunda eğitim ile ilgili kararlar alması, ikincisi; Katılımcıları öğrenmeye teşvik etmek ve öğrenme ile ilgilenmelerini sağlamaktır. İkincisi öğrenmenin değerlendirilmesi olarak sayabiliriz. Burada eğitim süreci içerisinde bilgi düzeyinin arttırılması, yetenek ve davranışların geliştirilmesi ile ilgili değişmeler değerlendirilir. Davranışların değerlendirilmesi bir diğer başlıktır. Bu aşamada iş performansınının değerlendirilmesi yapılmaktadır. Öğrencilerin öğrendiklerini, ne oranda işinde uygulayabildiğini ölçmeye çalışmaktadır. Son olarak sonuçların değerlendirilmesi öğrenme durumunun yüksekliği, daha yüksek oranda verimliliğe ulaşması, eğitim süreci ile oluşacak sonuçların ölçümü yapılır.Performans destekleyici materyaller
Öğrencinin öğrendiklerini pekiştirebileceği ya da öğrenmesine yardımcı olabilecek materyaller bu gruba dahildir. * Çalışma rehberi ve ders notları * Kaynak dosyalar (PDF, doc, vb.) *Görsel
materyaler(Power Point, video, vb.) * Ek bağlantı sayfaları. Temel problemler Harmanlanmış öğrenme metodunun kullanılması beraberinde birtakım zorlukları da getirmektedir. Şöyle ki; * Eğitim verecek kurumun harmanlanmış eğitim verecek “gelişme programı hazırlaması“. * Öğretmenlerin harmanlanmış öğrenme kursların içeriğini düzenlemeleri için gerekli zaman. * Yeni sistemin verimli olabilmesi için öğrencilerin hazırlanması başlangıçta karşılaşılacak temel problemlerdendir . Tarihi Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte ortaya çıkan yeni sistemler var olan geleneksel eğitim sistemini ister istemez etkilemiştir. Önceleri geleneksel eğitim metodu ve çok uzak geçmişe sahip olmayan uzaktan eğitim sınırları keskin çizgilerle çizilmiş iki yöntem olsalar da her iki sistemdeki eksikliklerden dolayı sistemler birbirinin tamamlayıcısı durumuna gelmiştir. Şöyle ki, uzaktan eğitim ilk zamanlarda yazı tabanlı (mektup) olduğundan yüz yüze eğitimdeki canlılığın ve etkinliğin eksikliği duyulmuştur. Diğer taraftan da yüz yüze eğitimde bireysellik arka planda kalmıştır. Karşılıklı eksiklikler iki sisteminde pozitif yönlerin kullanıldığı daha net bir ifadeyle harmanlandığı yeni bir öğrenme modeli oluşturmuştur . Ayrıca 1990’lardan beri uzaktan eğitimde gelişmeler olmasına rağmen birçok kurum harmanlamış öğrenme metodunu tercih etmiştir. Uzaktan eğitim alan öğrencilerin toplumdan soyutlanması yani öğrenme sürecinde etkileşimden yoksun olmaları harmanlamış öğrenmenin daha da önem kazanmasına yol açmıştır. Gelişmeler Avrupa Birliği Socrates programı, Avrupa’da en az konuşulan dillerin konuşulmasını hedefleyerek harmanlanmış öğrenme dersleri için yatırım yapmaktadır. Geliştirilen projeler arasında TOOL (Tool for Online and Offline Language Learning) ve ALL (Autonomous Language Learning) projeleri var. Bu projeler sırasıyla EuroEd Vakfı tarafından Iasi, Romanya’ya ve CNAI Vakfı tarafından Pamplona, İspanya’ya kuruldu.Her bir proje harmanlanmış öğrenmeyi, A2 (Orta seviye) seviyesi ile CEFR (Common European Framework of Reference) tanımlayıcı yeterliliği ile uyumluluğu amaçlamaktadır. Projenin dahil olduğu diller * ALL: Romence http://www.euroed.ro/ EuroEd Foundation , Türkçe http://www.cukurova.edu.tr/ Çukurova University, Litvanyaca Vilniaus Gedimino Technikos University , Bulgarca Znanie Association * TOOL: Slovakça, Hollandaca, Macarca, Estonyaca, Maltaca . Proje sonucunda çıkan program dil okulları ve yüksek öğrenim kurumları içindir. Projenin hedefi ALL ve TOOL programlarının içindeki dillerin öğrenimi ve öğretimi için, diğer dillerin de öğretimi ve öğrenimine uyarlanabilecek, çevrimiçi ve çevrimdışı materyaller ile karma öğrenim sistemi oluşturmaktır. Karma öğrenim metodu oldukça yeni sayılır. Bu yöntem öğrenim ve öğretimi; geleneksel sınıf öğretimin mantığıyla ve internet aracılığıyla eğlenceli ve esnek bir yapı kazanmıştır. Bu da programın motive edici yönünü ortaya çıkartıyor. Uygulama Geliştirme Aşamaları Harmanlanmış öğrenme metodunun uygulanması için genel geçer kurallar yoktur. Fakat yapılan çalışmalar dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar olduğunu göstermektedir.Hazırlık aşaması
Verilecek eğitimin amaçlarının ve kazanımlarının belirlendiği aşamadır. Kullanılacak olan materyallerin belirlendiği aşama olarak da adlandırılır.Kararlılık ve Önem
Verilecek eğitimin ne kadar süreliğine verileceğinin önceden saptanarak gerekli içerik düzenlemelerinin yapıldığı aşamadır. Yapılan düzenlemelerin gerektiğinde değiştirilebilecek nitelikte olması da diğer önemli bir unsurdur.Etkileşim ve Maliyet
İnsanla birebir etkileşiminin kurs boyunca ne kadar gerekli olduğunun diğer bir deyişle kursun ne kadarının uzaktan ne kadarının yüz yüze yapılacağının düzenlenmesidir. Bu düzenleme de kullanılacak teknolojilerin hangileri olacağının belirlenmesinde yardımcı olacak ve böylece maliyet hesaplaması yapılabilecektir.Öğrenme Kaynakları ve Deneyim
Bu aşama öğrencilerin hazırlanan materyalleri ne şekilde kullanacağının belirlendiği aşamadır. Öğrencilerin hazırlanan içeriğe erişiminin sürekli mi yoksa süre sınırlı mı olup olmayacağı ve öğrencilerin içeriği grup olarak mı yoksa bireysel olarak mı kullanacağının belirlenmesi gerekir. Bu önemli noktalar uygulamanın hazırlık aşamasını oluşturmaktadır. Harmanlanmış öğrenme metodunun uygulamaya geçirilmesi hiç şüphesiz teknolojik araçların desteğiyle olmaktadır. Aşağıdaki seçenekler harmanlanmış öğrenmeyi mümkün kılmaktadır. *Sanal sınıflar
* İnteraktif bilgisayar temelli eğitim * Çevrimiçi danışmanlar * Eş zamanlı sanal işbirliği yazılımları * Kendinden yönetimli web temelli kurslar * İş ortamında kullanılan elektronik performans destek sistemleri * Geleneksel sınıf veya laboratuar düzenlemeleri * Okuma ödevleri * CD-ROM * Tele eğitimler .Sanal sınıflar
Harmanlanmış öğrenmenin uygulama aşamasını daha iyi anlamak amacıyla sanal sınıfların içeriğine göz atmakta fayda var; internet tabanlı bu uygulama türünde sınıflar teknolojik araçlar kullanılarak düzenlenmektedir. Bu uygulamada yüz yüze eğitime ek olarak sınıfta anlatılan ders video aygıtları kullanılarak kaydedilir ve internet aracılığıyla öğrenciye iletilir. Geleneksel eğitim metodunun vazgeçilmezi beyaz tahtada yapılan çizimler web tabanlı ortamda öğrencilerle buluşabilmektedir. Geleceği 1990’ların başında çevrimiçi (online) öğrenme çok büyük bir önem kazanmıştır. Çevrimiçi öğrenme kavramıyla beraber harmanlanmış öğrenmenin önemi günden güne artmaktadır. Harmanlanmış öğrenme çevrimiçi öğrenmeye olan ilgi ve ihtiyacın artmasıyla gelecekte çok büyük önem kazanacak ve çevrimiçi öğrenme kavramının yerini alacaktır. Bu değişimin en önemli sebeplerinden birisi de çevrimiçi öğrenme yapısı ile ilgilidir. Çevrimiçi öğrenme içinde kullanılan yöntemlerin artmasıyla harmanlanmış öğrenme biçimine dönüşmektedir. Öğrenmedeki farklılıklardan oluşan açığa karşı eğitimcilerin harmanlanmış öğrenmeye ihtiyacı günden güne artmaktadır . Öğrenme ortamının kalitesinin arttırılmaya ihtiyacı olduğunu düşünürsek harmanlanmış öğrenmenin gelecekteki önemini kolaylıkla fark edebiliriz. Uzaktan eğitimin yaygınlaşması harmanlanmış öğrenmenin gelecekteki öneminin artacağını gösteren bir başka bulgudur.Çalışmalar
Harmanlanmış öğrenme metodunun ne düzeyde uygulandığı ve ne hızda ilerlediğiyle ilgili çalışmalar yapılmaktadır. Aşağıdaki araştırma sonuçları lise düzeyinde harmanlanmış öğrenme metodunun kullanımının ne düzeyde olabileceğini göstermektedir. Şöyle ki, yapılan araştırma sonuçlarına göre araştırmaya katılan % 20'lik grup 2013 yılı itibariyle harmanlanmış öğrenme metodunun liselerdeki eğitimin %81-%100' üne hakim olacağını öngörmüşlerdir.Yaklaşımlar
Harmanlanmış öğrenmenin gelecekte ne gibi özelliklere sahip olacağıyla ilgili birtakım değerlendirmeler bulunmaktadır.Harmanlanmış öğrenme aşağıdaki özelliklerin birçoğuna şimdiden sahip olduğundan, gelecekte kullanılabilirliğinin artacağı düşünülmektedir.Mobil
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte taşınabilir aygıtların kullanılması harmanlanmış öğrenmenin uygulanmasını daha da kolaylaştırmıştır. Özellikle cep telefonları, kablosuz internet bağlantısının yaygınlaşması harmanlanmış öğrenme ortamlarını zenginleştirmiştir.Görsel
* Resim * Animasyon * Grafik * Simülasyon * Video
gibi görsel öğelerin kullanılmaya başlanması harmanlanmış öğrenme ortamlarını zenginleştirmiştir.