Geçtiğimiz hafta borsaya yollanan bilançolarına bakıldığında internetin en eski dizin hizmeti ve arama motorlarından Yahoo'nun son üç ay içindeki net geliri 253.8 milyon dolar, cirosuysa 1.33 milyar dolar. Kendisinden üç sene sonra hizmete başlayan ve 7 yaşındaki Google ise aynı dönemde 381.2 milyon dolar net gelire ve 1.57 milyar dolar ciroya imza attı. Bu rakamlar web hizmetlerinin ortalama gelirlerinin yüzlerce kat üstünde.
Bir arpa boyu yol gidildi
Ne var ki web üstüne kafa yoranlar arama hizmetlerinde daha alınacak çok yol olduğu konusunda hemfikir. Sektör lideri Google'ın hemen her ay yeni bir hizmet duyuruyor olması da bu yüzden.Yarın açılması beklenen ABD merkezli arama motoru Hakia ise işe baştan farklı yaklaşarak aradan sıyrılmak niyetinde. 2004 yılından bu yana üstünde çalışılan hizmet webe yeni nesil bir arama teknolojisi getireceği iddiasını taşıyor. Hakia'nın hedefi kullanıcılarına hızlı, verimli ve kapsamlı bir arama hizmeti sunmak. Elbette bu iddiaların hiçbiri yeni değil. Hatta bunlar geleneksel arama motorlarının en geleneksel sloganları. Hakia'nın bu unsurlarla hizmet verirken benzerlerinden farklılaşacağı noktaysa semantik (anlam bilimi) altyapısı. Bu sitede yaptığınız aramalarda sizi sonuca ulaştıracağını düşündüğünüz anahtar kelimelerini arka arkaya sıralamak yerine doğrudan bir soru cümlesi yazıyorsunuz. Araştırma şirketlerinin raporları kullanıcıların çoğunun sadece bir anahtar kelimeyle arama yaptığını gösteriyor olsa da doğal dil kullanımı işi değiştirebilir.
Örneğin internetteki kaynakları kullanarak ahtapotun kaç tane kolu olduğunu bulmak için şu ana kadar 'ahtapot kol' benzeri kelimelerle arama motorlarında sorgulama yapılıyordu. Hakia'daysa doğrudan 'ahtapotun kaç kolu var?' şeklinde bir cümle yazıyorsunuz (Yaptığımız denemede ilk sayfada sonuca ulaştık). Açılışı yapıldığında hala yer alıp almayacağını bilmediğimiz 'Challenge' (meydan oku) başlıklı düğmeyse bir anlamda 'ainesi iştir sitenin, lafa bakılmaz' demeye getiriyor. Bu başlığa tıkladığınızda Hakia yaptığınız aramanın sonuçlarını Google, Yahoo ve MSN gibi sektör liderlerinin sonuçlarıyla aynı sayfada karşılaştırmanız için veriyor. Denememizde rakiplerin ilk sayfada etkili sonuç bulamadığı bir arama yaşamadık ancak henüz deneme sürecindeki bir arama motorunun 10 yıllık rakiplerle aynı indeks zenginliğine sahip olması da etkileyiciydi.
Firmayı 2004 yılında kuran, ABD'nin New York şehrinde yaşayan nükleer fizikçi bir Türk; Rıza Can Berkan. Site, ayrıca girişim yatırımcısı Pentti Kouri'den 5 milyon dolarlık yatırım desteği almış. Kelime anlamına gelince; Hakia, Fince 'araştırmacı' anlamına gelen 'hakija' sözcüğünden türetilmiş. Bize göre tek eksiği elbette Türkçe desteği.