Tam bir düzen adamıdır. Nabza göre şerbet verir, eyyamcıdır. Kişisel çıkarlarını her zaman ön planda tutar. Az buçuk okumuşluğundan dolayı yabancı sözcüklerle konuşmayı sever. Perdeye gelen hemen herkesi tanır, onların işlerine aracılık eder. Alın teriyle çalışıp kazanmaktan çok Karagöz`ü çalıştırarak onun sırtından geçinmeye bakar.
Değişik oyunlarda rol icabı değişik kıyafetler içinde Keçi Hacivat, Çıplak Hacivat, Kadın Hacivat, Kahya Hacivat gibi farklı Hacıvat tasvirleri vardır.
Karagöz’le arasındaki karşıtlık nedeniyle, Karagöz’ün Hacivat’ın söylediklerini yanlış anlaması ya da hiç anlamaması oyunun komik ve temel ögesini oluşturur. Hacivat kurulu düzenden yana, çıkarları uğruna dalkavukluk eden ve her düşünceyi benimseyebilen, sığ bilgisine karşın ağdalı bir dil kullanan ve sözünü dinleten bir tiptir. Gerçekten yaşamış olduğuna ilişkin inanışlar vardır.