Hacim Muhittin Çarıklı, Osmanlı Devleti`nin son yıllarında mülki amirlik kariyeri yaptıktan sonra, Yunan işgalinin ilk günlerinden itibaren İç Batı Anadolu`da Kuvayi Milliye hareketlerinin organize edilmesine önderlik etmiş, son Osmanlı Meclisi Mebusan`ında ve ardından 8 dönem T.B.M.M.`de Uşak milletvekilliği yapmış Milli Mücadele kahramanı, idareci ve ve devlet adamıdır. 1. Dünya Savaşı esnasında (1917) Suriye`de Deraa mutasarrıflığında bulunmakla, İngiliz casusu T.E. Lawrence`in tarafından ırzına geçildiğini iddia ettiği ve Arabistanlı Lawrence filmine de yansıyan Türk beyidir (Hacim Bey).
1881 yılında Uşak`ta doğdu. İzmir Mülkiye İdadisi`ni ve İstanbul Mülkiye Mektebi`ni bitirdi (1904).
15 Mayıs 1919`da Yunan askerleri İzmir`e çıktığında Hacim Muhittin Bey Balıkesir`de mutasarrıftı. Düşmanın İzmir`de kalmayacağı, içerilere doğru ilerleyeceği besbelliydi. Hacim Muhittin Bey bölgenin faal ve yurtsever olarak tanınmış kişilerinden Vasıf Çınar, Mehmet Vehbi Bolak, Hulusi Darblı, Hamdi Köprülü beylerle temasa geçerek Balıkesir`de bir milli kongrenin toplanmasına önayak oldu. Balıkesir Kongresi bazı konularda Erzurum Kongresinden de atak görünüyordu. Burada alınan kararların uygulanmasına hemen geçildi. Hacim Muhittin Bey, Ağustos başında Nasyonel Sosyalistlli`de toplanan 2. ve Ağustosun 16`sı ile 25`si arasında Alaşehir`de toplanan 3. Kongreye de öncülük etti. Böylelikle de bölgede Kuvayı Milliye`nin önderliğini yapmış oldu.
Kurduğu örgütün mücadeleyi sürdürdüğü günlerde Hacim Muhittin Bey Meclisi Mebusan`a katılmak üzere İstanbul`a gitti. Ancak bu görevi uzun sürmedi ve işgal kuvvetlerinin yasama organını dağıtmasından sonra Ankara`ya geçerek orada açılan birinci TBMM`de çalışmaya başladı. Bursa düşmanın eline geçtiği günlerde orada valiydi. Hacim Muhittin Bey Meclis`teki yerini 1920`den başlayarak 1950`ye kadar korudu ve bu arada 4 sayılı Konya ve Şark İstiklal Mahkemesine başkanlık etti (1922-1926). 1950`den sonra siyasi hayattan çekildi. 1965 yılında İzmir`de öldü.
Kaynakça
- Babam Hacim Muhittin Çarıklı: Bir Kuvayı Milliyecinin Yaşam Öyküsü (Turgut Çarıklı, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi; ``Hacim Muhittin Çarıklı`nın günlük ve notlarından hareketle oğlu Turgut Çarıklı tarafından yazılmış çok değerli bir temel kaynak.``)