ikonuna tıklayınız.
Coğrafi konum
Güney Osetya, Büyük Kafkas`ın güney yamaçlarının orta kısımları ile iç Kartli ovalarının kuzey kesimini kaplar. En yüksek yeri sayılan Halatsa Tepesi 3.938 metredir. Başkent Sinvali şehridir. Güney kısımda ılıman ve rutubetli bir iklim hakimken kuzeyde sürekli kar yağışları görülür. Ortalama sıcaklık ocak ayında eksi 2,6 dan (Sihinvali) eksi 6,5 dereceye (2.000 metre yükseklikte) kadar değişmekte ağustos ayında 20,7 ve 13,8 derece olmaktadır. Yıllık yağış 500-100 mm ve üzeridir. Önemli akarsuları, Büyük ve Küçük Lihavi, Leyhura, Mecuda. En büyük gölleri Kelistba ile Ert Codur`dur. Dağ eteği şeridi esasen karlı, kısmen alüvyonlu ve karbonlu, yukarılarda sık tundra dağ ormanları, dağ otlakları yayılmıştır. Arazinin yüzde elli kadarı ormandır (fıstık, pelit v.s.). Hayvan türlerinden kurt, ayı, vaşak, tilki, yaban domuzu, porsuk, karaca, dağ keçisi gibi hayvanlar bulunur.
Nüfus yapısı
Nüfus Oset, Gürcü, Rus ve diğer halklardan oluşur. Kilometrekareye düşen insan sayısı 25,3`tür. Şehirde yaşayanlar nüfusun % 46`sını oluşturur. Güney Osetya toprağına iskan paleolit devirde olmuştur.Ekonomi
Toplumsal düzenin kuruluş yıllarında Güney Osetya sanayi-tarım bölgesine çevrilmiştir. Sosyalist iktisadi birimler kurulmuştur. Madencilik gelişmiştir. Sanayinin esas alanı olan makine üretimi Sihinvali`de toplanmıştır. Kereste üretimi yerel orman rezervlerine dayanır. Demir-beton ürünleri direk türü malzemelerin üretimi yapılır. Besin sanayinin konserve, bira, süt ürünleri üretimi alanları gelişmiştir. Konfeksiyon fabrikası bulunmaktadır. Köy ekonomisinde buğday, arpa, mısır gibi tahılların üretimi önemli yer tutar. Şeker pancarı, sebze ve patates ekilir. Meyvecilikle ve bağcılıkla uğraşılır. Sulu tarım gelişmiştir. Büyük ve küçükbaş hayvan, domuz yetiştirilir. Gori-Sihinvali demiryolu hattı, bölge merkezini Transkafkasya demiryoluyla birleştirmiştir. Asıl otoyol, Sihinvali-Kvaisi-Odinir yoludur.Eğitim
Ekim Devrimi`nden önce Güney Oset 38 okulunda 1.800 öğrenci eğitim görüyordu. Orta ve yüksekokul yoktu. 1981-82 ders yılında ise genel eğitim kurumlarında 20.500 öğrenci, Sihinvali Pedagoji Enstitüsü`nde ve orta dereceli meslek okullarında 1.300 öğrenci eğitim alıyordu. 16 okulda 2.000 çocuk yetiştiriliyordu. Sihinvali`de Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Bilimler Akademisi`nin Güney Osetya Bilimsel Araştırma Enstitüsü bulunuyor.Mimarlık ve resim sanatı
Güne Osetya topraklarında eneolitik çağı eserleri ile Kuban uygarlığının örnekleri ortaya çıkarılmıştır (metal ürünleri, seramik vs.) Ortaçağ Gürcü ve Abhaz mimarisinin etkisi ve çağdaş yerli inşaat geleneklerinin de etkisi görülür. Armazi (864), Tigva (1152), İkorta (1172) tapınakları, Dzakina köyündeki saray (17. yy.) buna örnektir. 19. yy. sonunda Osetya resim ve grafik sanatının kurucusu K. L. Hetagurov etkinlik göstermiştir. Sovyet Güney Osetyası`nda ana plana uygun olarak Sihinvali şehri yeniden kuruldu, yoğun bir şekilde endüstriyel ve sosyal tesisler ile konutlar inşa edildi. Ulusal resim sanatının yaratılmasında ressam M. S. Tuganov`un büyük hizmeti olmuştur. 1950-80 yılları arasında ressam olarak A. İ. Gassiyev, G. V. Doguzov, B. İ. Sa nakoyev, D. G. Turmanov, heykeltraş olarak V. N. Kokoyev, V. D. Kelehsayev, A. V. Pliyev ve büyük dekoratif sanatçılarından M. İ. Kokoyev ve tiyatro dekoru sanatçılarından T. A. Gagloyev, A. G. Zasseyev, grafik sanatçılarından A. D. Vaneyev, İ. V. Ceyranaşvili, A. M. Sanjerovskaya, dekoratif uygulama sanatçılarından H. L. Zaseyev, G. P. Mamitov sanat dünyasında isimlerini duyurmuşlardır.Tiyatro
Profesyonel tiyatro 1931 yılında Sihinvali`de dram tiyatrosu esasına göre kurulmuştur. Tiyatro grubunun repertuarının ve yaratıcı kişiliğinin oluşması Gürcistan, Kuzey Osetya ve Rusya`nın tiyatro sanatı ve dram yazarlığı ile sıkı sıkıya bağlantılıdır. 1939`da tiyatroya Kosta Hetagurov`un adı verilmiştir. Burada onun "Dünya" adlı piyesi gösterilmiş (1939), "Fatima" adlı destanı sahnelenmiştir (1959). Güney Osetya tiyatro sahnesinde yerli yazarların olduğu gibi, Rus, Sovyet ve yabancı ülke drama yazarlarının eserleri de gösterilmiştir. Tiyatronun gelişmesinde, aktörlerden S. Catiyeva, Z. Çabiyeva, V. Murguliya, G. Kabisov, V. Kairov ve diğerlerinin önemli hizmeti olmuştur. 1935 yılında tiyatroya Gürcü tiyatro topluluğu dahil edilmiştir. Tiyatronun Oset bölümünde G. Taugazov, B. Sıhovrebov, N. Çabiyeva, L. Galavanova, R. Gassiyeva, A. Keldiyev, E. Gugkayeva, İ. Cigkayev, R. Dzagoyev, A. Tedeyev, M. Madzayev (baş rejisör) Gürcü bölümünde ise İ. Şerazadişvili, T. Hesenova, İ. Darbuaşvili, D. Kokoyev, R. Pliyeva, U. Mindiaşvili (baş rejisör) çalışmaktaydı.Kaynaklar: 1- Oçerki İstorii Yugo-Osetii, Sihinvali 1969 2- Oçerki İstorii Yugo-Osetinskoy Avtonomnoy Oblasti, Tiflis 1985 3- Pliyev B. Z., - Tshovrebov, İ. N., : Obrazovaniye Yugo-Osetinskoy Avtonomnoy Oblasti, Sihinvali, 1972
NOT: Kafkasya Yazıları(Yaz 98 Yıl: 1 Sayı: 4)`nda yayınlanan bu yazı Azerbaycan Sovyet Ensiklopediyası`ndan alınmıştır. F.Taştekin
- http://www.kafkas.org.tr/bgkafkas/bukaf_gosetya.html
