Türkçe Bilgi: Gen teknolojisi

1950 li yılların başlarında DNA molekülünün üç boyutlu yapısının ilk olarak 1938 de Moleküler Biyoloji adıyla anılan bilim dalında yeni bir dönemin başlangıcını oluşturmaktadır. A, C, G ve T harfleriyle sembolize edilen dört yapı taşı ( deoksiribonükleotid) nın A-T, ve G-C eşleşmeleriyle meydana getirdikleri birbirini tamamlayan iki diziden oluşmuş çift sarmal şeklindeki bu dev molekülün özelliklerinin ve işlevinin incelenmesi 1960 lı yılların ortalarına kadar kalıtsal şifreyi nasıl koruyarak kuşaktan kuşağa aktardıkları (DNA replikasyonu) ve bu kalıtsal bilgilerin nasıl yaşama geçtiği (gen ekspresyonu-protein sentezi) ve bu süreçlerde etki olan unsurların tanımlanması şeklinde devam etmiştir. Aynı dönemlerde DNA molekülünü özel diziciklere bağlanarak kesen restriksiyon enzimlerinin bulunması, DNA parçalarının birleştirme özelliğine sahip ligaz enzimlerinin tanımlanması ve bu enzimler yardımıyla bir organizmaya ait bir DNA dizisinin (genin) izole edilerek başka bir organizmanın genetik yapısına eklenebileceğinin gösterilmesi yeni bir teknolojinin, Rekombinant-yeni bileşen-DNA teknolojisinin de doğmasına yol açmıştır. Çeşitli kaynaklardan "Gen Mühendisliği", Moleküler Biyoteknoloji olarak da adlandırılan Rekombinant DNA Teknolojisi Moleküler Biyolojiden destek alan bir uygulama alanıdır. Sadeleştirilmiş bir yaklaşımla dört harfli (A, C, G, T) bir alfabe ile yazılmış dev bir metine (bir gen dizisi) izole edilerek başka bir organizmaya aktarıldığında yazım dili ve kurallarının aynı olması nedeniyle aktarılan genin işlevini aktarıldığı yeni organizmada da göstermesi olarak özetlenebilecek rekombinant DNA teknolojisi canlıların özelliklerinde değişiklikler oluşturan bir teknolojidir. Gen teknolojisi olarak ta adlandırılan bir teknolojinin ilk uygulamaları teknik avantajları nedeniyle bakteriler üzerinde yapılmıştır.

Gen teknolojisinin yoğun şekilde etkilediği bir alan biyoteknolojisidir. Kısaca "Bir mal veya hizmet üretmek için canlı organizmalardan veya bu organizmaların ürünün veya proses süreçlerinden yararlanma teknolojisi" olarak tanımlanabilecek biyoteknoloji aynı zamanda insanların kullandığı en eski teknolojilerden biridir. Tek ekmeğin, şarabın, yoğurdun veya peynirin yapılışından beri var olan biyoteknolojinin gen teknolojisinden bu değin etkilenmesi bu döneme kadar üretim olanakları doğadaki (mikro) organizmalarla sınırlı iken gen teknolojisi ile bu sınırlamanın hemen hemen tümüyle yok olması bir başka deyişle (mikro)organizmalar sonsuz sayıda yeni özellikler kazandırabilinmesidir.

Son 15 yıl içinde büyük gelişme gösteren moleküler biyoloji teknikleri özellikle DNA nın belli bir bölgesini milyonlarca kez kopyalayarak çoğaltan Polimeraz Zincirleme Reaksiyonu, Otomatik DNA dizi sentez ve lokalize edebilen yeni melezleme teknikleri ve başta elektronik bilgisayar ve informatik olmak üzere diğer alanlardaki başdöndürücü gelişmeler gen teknolojisinin uygulamalarının giderek artan bir ivmeyle çağ ötesi noktalara taşınmalarına neden olmuşlardır. Bakterilere gen aktarımıyla başlayan gen teknolojisi çalışmaları günümüzde ağaçtan insana kadar her organizma üzerinde yürütülmektedir. Moleküler biyolojinin ve gen teknolojisinin başdöndürücü gelişimi 1990 lardan sonra sansasyonel biyoteknoloji uygulamalarının yanı sıra büyük uluslararası projelerle de kamuoyunun en çok ilgilendiği bilimsel konular arasına girdi. Özellikle "İnsan Genomu Projesi" çerçevesinde elde edilen insanın genetik yapısına ilişkin yeni bilgiler ve bu bilgilerin sağlayacağı yeni açılımlar bütün dünya da büyük ilgi topladı.

Gen teknolojisi günümüzde yaşamın her alanında etkisini göstermektedir. Özellikle tıp, tarım hayvancılık, gıda, kimya, enerji ve çevre endüstrileri gen teknolojisinden yoğun şekilde yararlanmaktadır.

Gen Teknolojisi

Gen yalıtımı

Moleküler klonlama

Rekombinant DNA

Genetik Mühendisliği

Genetiği değiştirilmiş organizmalar

DNA Mikroçip

Polimeraz zincir reaksiyonu

Carson Beckett