ikonuna tıklayınız.
İlçe Orhangazi-Yalova ve Mudanya arasındadır. Gemlik’in ortaçağdaki adı Kius=Cius’tur. Bursa civarında kurulan en eski kent olup, kuruluşu İ. Ö. XII. yüzyılda Argonotlara kadar gider. Herodot’un ünlü Tarih’inde bölgemizden söz edilen tek kent budur. Gemlik, 1333 yılında Kara Timurtaş Paşa’nın gayretiyle feth edilmiştir. Gemlik sözcügünün, Gemilik, yani gemilerin yanaştığı ve gemi üretildiği bir yer anlamından gelmiştir. 1087 yılında Ebulkasım, Gemlik’i ele geçirip burada donanma yaptırdığı için bu adı aldığı söylenir. Ancak bu konuda başka savlar da vardır. Texier, Bursa’nın gömlekleri Gemlik limanından ihraç edildiği için, bu adın “Gömlek’ten geldiğini savunur. Bilge Umar ise bu sözlüğün, Luwi dilindeki “Kama=Gama”sözcügünden geldiğini savunur. Kamila(Kam-İla), yani”Kama Yurdunun Körfezi”, Gemili’ye dönüşebileceğini Savunur. Bu savın bence tek savunulacak yanının Gemlik’in eski bir kent olması ve hemen hemen tüm eski kentler gibi bu kentin de adı Türklerden önceki devirde kullanılmasıdır. Nitekim Gemlik feth edildiğinde de bu adı taşıyordu. Ancak bu yakıştırmanın yani Kam İla’nın fonetik yapısı Kumla’ya daha çok uymaktadır. Olasılıkla kumla sözcüğü buradan gelmiştir. Çünkü bu köyler de eski köylerdir. Gemlik, Türklerin ilk tersanesidir. İnegölden gelen keresteler bu limandan İstanbul’a taşınmıştır. Bozburun ise Kürek için kesim alanıdır.
Kasaba’da Solaksubaşı Mehmet Ağa Camii, han ve hamam yaptırmıştır. (B. O. A. Cevdet Evkaf no. 18718) Demirtaş Paşa da bir mescid yaptırmış. 1888 yılında Gemlik’te 32 cami ve mescid ile, 18 kilise vardı. Ayrıca 2 tekke 9 han 565 dükkan 48 Okul 33 hamam 1 kaplıca ile 65 oda vardı.
Cuinet’in 1894 yılında yayınladığı kitapta;kent merkezinde 242 müslümana karşılık 4620 rum, 107 ermeni ve 178 yabancı olmak üzere toplam 5147 kişinin yaşadığını yazar. Bu tarihte Gemlik merkezde ise üç kilise varmış. Gemlik Bursa’daki Yıldırım Camii ve medresesine vakıf edilmiştir. Kasabanın geliri bu vakıflara yollanırdı. İlçeye bağlı birçok köy, her yıl beş bin kürek verirmiş. Gemlik-Bursa karayolu 1856 yılında yapılmıştır. Bu yolun yapılması ile Gemlik canlanmıştır. Gemlik uzun yıllar Kite’ye bağlı bir köy idi. Bu ilçede şarap mukatası varmış ki, kadı sicillerinde bu mukattanın 2 yük akçe ettiği yazılır. Bu ilçe sınırlarında XIX. Yüzyılda 650 Karakeçeli aşireti üyesi varmış. Bursa Yıllıkla’rına göre Gemlik’teki Belediye örgütü kurulduktan sonra zaman zaman başkanlığı Rumlar almıştır. Örneğin 1886 yılında Gemlik Belediye Başkanı, Lugonidi Efendi adlı bir Rum’dur. 5 kişilik Belediye Meclisinde ise Todorani ve Ohannes Efendiler yer alır. İki yıl sonra Belediye Başkanlığına Mehmet Rüşti seçilmiş, Bir yıl sonra da Nuri Bey, 1892 yılında Dimitrus, 1895 Andiriko, 1890 yılında Coci, 1906 yılında Armut Yanot efendi 1908 yılında ise Andriko adlı bir Rum Başkan olmuştur. Bir yıl sonra yine Andriko adlı bir başka Rum, Belediye Başkanı olmuştur. Bu tarihte ise 5 kişilik Belediye Meclisinde Hacıoğlu Duyumidi, Hiristo Çaku, Petraki, Snodi Efendi, Papazoğlu İspro Ağa adlı azınlıklar yer alır.
1908 Yıllığına göre Gemlik’te 1. 077 hane vardı. Bugün Gemlik’te Çarşı Alipaşa ve Demirsubaşı adı ile anılan eski bir cami vardır. Bu cami 1858 yılında kapudan Ali Paşa tarafından yenilenmiştir. Balıkpazarı(Yeni Cami) Camii ise aslında Panagia Pazariotissa Kilisesi’dir. Ematullah(Küçük)Camiide eski bir yapıdır. Gemlik’te ayrıca;Koimesis, H. Taxiarches, Panagia Theoskepatos, Panagia Gorgoepikoss, H. Ignatios, H. Georgios tes kırizou, Christos kiliseleri ile kentin Theotokos Hodegetria, Herakleion manastırları varmış. H. Georgios Manastırı ise kentin güneyindeymiş. Armutlu’nun Yalova iline bağlanmasından sonra Gemlik’e bugün 3’ü belde olan 21 köy bağlıdır.
İLÇENİN KONUMU:
Gemlik Bursa’nın 30 Km. kuzey batısında Marmara denizinin sakin bir kıyısında kurulmuştur. Bursa iline bağlı olan ilçe yerkürenin 29 derece 13 dakika doğu meridiyeni ile 40 derece 12 dakika kuzey pareleli üzerinde bulunur. Doğusu katırlı dağlarıyla Orhangazi arazisi, batısı marmaranın ilçeye ad olan körfezi, kuzeyi samanlı dağları ve güneyinde Bursa’nın dalgalı yereyi ile çevrilidir.
COĞRAFİ DURUMU:
Gemlik’in üç tarafı ihtiyarlamış tek ve sıra dağlarla kuşatılmış olup batısı Marmaranın daima sakin olan mavi sularına doğru açıktır.
Kıyıdan başlayarak doğu istikametinde uzanan 3-4 km. uzunluğunda ve 2-3 km. genişliğinde olan ova Gemlik’in yeğane düzlüğüdür. İznik gölünden gelen karsak deresi bu düzlüğü ikiye bölmüş vaziyettedir. Ova Karsak boğazına doğru hem derenin kıvrıntılarıyla hafif bir yükselme gösterir, hemde yavaş yavaş daralır.
Kuzeyden samanlı dağlarıyla, güneyden katırlı dağlarının batıya doğru uzantıları Gemlik Körfezini kapalı bir havza haline sokmuştur. Dağların arasında suların oyduğu derin vadilerle çökme neticesinde meydana gelen çukurlar pek çoktur.
Volkanik kütlelerin mevcudiyeti vaktiyle bu arazinin bir indifa sahası olduğunu göstermektedir. Yer kabuğunun yerleşmediği şimdi bile bol yağmurlardan sonra meydana gelen kaymalardan görmek mümkündür. Samanlı dağlarının Gemlik körfezine bakan yamaçları tatlı eğimlerle birplatformu teşkil eden sıra dağlardan ayrılan bu kollar ise kıyıya kadar dik bir şekilde inerek kıyının düzgün manzarasını sivri burunlar halinde bozmuştur. (Bunlardan, Göztepe burnu, Kapaklı Burnu, Sarı Burun, Manastır Burnu en önemlileridir. )Armutlu bucağı batısına kadar devamlı bir alçalma ile inen samanlı dağları Bozburnunun dik kayalıklarını teşkil ederek denize kadar 6 millerde tekrar denizin yüzüne çıkarak imralı adasını meydana getirir.
Gemlik’in kurulduğu nokta denize dikey inen az yükseklikte bir sırtla bunun yamaçları ve denizin çekilmesinden meydana gelen dar kıyı düzlüklerinden ibarettir. ilçenin kıyıları eski kayıkhane Burnundaki kayalık çıkıntılar bir tarafa bırakılacak olursa tamamiyle düzdür. Pek derin olmayan kıyılar derelerin taşıdığı molozlarla devamlı sığlaşmaktadır.
Gemlik körfezi umumiyetle sakin ve dalgasızdır. Doğudan batıya uzunluğu 35 Km. Güneyden kuzeye en geniş yeri 10-15 km. olan körfez daima sakin olmasını sağlayan karşılıklı iki burundur. (Tuzla ve Kapaklı burunları)her iki sahilde birbirine cephe alan bu burunlar körfezi bir kıskaç içine almış gibidir. Körfez bu kıskaçlar arasında adete bir havuza benzer. Körfez sularının sığ 1-10 m. derin kısımları ise 100-150 m. arasındadır. İlçenin eski adı kilyos olduğu için körfeze eskiden kilyos denirdi. Körfezin bir adıda incir limanıydı.
Asırlarca birçok ulusların gemilerine sığınak olan bu şirin körfez bu günde sessiz isuları ile bakanların gözlerini okşamaktan geri kalmamaktadır.
TARIM:
Ekonomik yapıyı oluşturan ana yapı tarımdır. Bu sektör içinde yer alan önemli ekonomik dilim zeytinciliktir. Gemlik zeytini Ülkemizin en iyi, en kaliteli siyah sofralık zeytinlerin elde edildiği Gemlik çeşididir. Yıllık zeytin üretimimiz 35 Bin ton civarında olup zeytin ağaç sayımız 2. 300. 000. ’dir.
SANAYİ:
İlçemizda Sanayi 1935 yılında Celal Bayar’ın temelini attağı ve 1938 yılında Atatürk tarafından açılışı yapılıp üretime geçen Sungipek ve Viskon mamülleri Sanayi fabrikasıdır. Bunu Zeytinyağı ve Sabun fabrikalarının açılışları izlemiştir. İlçemizde Türkiye genelinde 5 Büyük Sanayi tesisinin yanında 100’e yakın’da Sanayi tesisi bulunmaktadır.
TURİZM:
Gemlik 1. derecede turistik hüviyete haiz bir ilçedir. Gemlik körfezi Marmaranın bir plaj, yaz eğlenceleri ve dinlenme sitesi olmaktadır. Küçükkumla, Büyükkumla, Karacaali köylerindeki dinlenme evlerinde Turistik otel, kamplar ve pansiyonlara gelen turistleri ağırlamaktadır. Bu köylere kara ve deniz yolu ile gidilebilir. Gemlik Bursa’ya 30 Km. Yalova’ya 40 Km Kaynak:Gemlik Ticaret Odası
misafir - 9 yıl önce
misafir - 9 yıl önce
misafir - 9 yıl önce