Fortran

Kısaca: Tarihçesi1954'de IBM tarafından üretilen IBM 704 için ilk sürümü John Backus ve ekibi tarafından geliştirilmiştir. Backus ve ekibi Kasım 1954'de "The IBM Mathematical FORmula TRANslating System: Fortran" isimli raporu yayınlamışlardır. Fortran ilk yüksek düzey programlama dili olmasa da 1950'deki yüksek programlama dilleri derlenmeden, bir çevirici(interpreter) yardımıyla çalıştırılıyordu. ...devamı ☟

Tarihçesi

1954'de IBM tarafından üretilen IBM 704 için ilk sürümü John Backus ve ekibi tarafından geliştirilmiştir. Backus ve ekibi Kasım 1954'de "The IBM Mathematical FORmula TRANslating System: Fortran" isimli raporu yayınlamışlardır. Fortran ilk yüksek düzey programlama dili olmasa da 1950'deki yüksek programlama dilleri derlenmeden, bir çevirici(interpreter) yardımıyla çalıştırılıyordu. Bu da makine koduyla yazılan programlardan en az 10 kat daha yavaş çalışmalarına sebep oluyordu. 1950'lerdeki bilgisayarlar için hız çok şey ifade ettiğinden yazması zor da olsa makine kodu bu yüzden hala populerdi. İşte bu noktada Backus ve ekibi hem yüksek programlama dilleri gibi kolay yazılabilen hem de makine kodunda yazılmış gibi hızlı çalışan bir programlama dili sözüyle Fortran 'ı tanıttılar.

Fortran 'ı diğer yüksek düzey programlama dillerinden ayıran bir çevirici yerine bir derleyici(compiler) kullanmasıydı. Program yüksek düzey dilde yazıldıktan sonra makine koduna çevriliyor ve böylece hız kaybı engelleniyordu. Her ne kadar ilk derlenebilir yüksek düzey dilin Fortran olup olmadığı hala tartışma konusu olsa da, Fortran geniş kitleler tarafından kullanılmış ilk yüksek düzey derlenebilir dildir. İlk Fortran sürümü Fortran 0 'dır.

Sürümleri

Fortran 0 : İlk Fortran sürümünde hız için esneklikten vazgeçildi. Bu yüzden ilk sürümde program içindeki tüm değişkenlerin önceden tanımlanması gerekiyordu.

Fortran I : Ocak 1955'de başlayan çalışmalar Nisan 1957 bitirilerek Fortran I tanıtıldı. İlk sürümden farklı olarak değişken isimleri 6 karaktere kadar çıkabiliyordu, veri giriş çıkış sisteminin düzeni değiştirilmişti. Ayrıca if ve do ifadeleri içeriyordu. Daha önceleri tekrarlama işlemi için özyineleme(recursion) kullanılırken do ifadesi sayesinde fonksiyon içinde yineleme(iteration) işlemi gerçekleştirildi. Fortan I 'deki değişken isimleri I,J,K,L,M,N ile başlıyordu. Bunun sebebi de o zamanki bilgisayarların bilimsel çalışmlarında kullanıldığından ve bilim insanlarının denklemlerinde değişken olarak bu harfleri çok kullanmalarından kaynaklanıyordu.

Fortran II : 1958 baharında tanıtılan Fortran II, Fortran I 'deki bir çok hatayı düzeltiyordu. Getirdiği en önemli yenilik alt-programların ayrı ayrı derlenebilmesini sağlamaktı. Böylece alt-programda yapılan küçük bir değişim için tüm programı yeniden derlemek yerine, sadece alt-programın derlenmesi sağlandı. Bu zor olan ve genellikle makine hatası sonucu yarıda kalan derleme işlemine büyük bir kolaylık sağladı.

Fortran III : Fortan III tasarlanmasına rağmen asla geniş bir kullanım alanı bulamadı.

Fortran IV : 1960 ve 1962 yıllarında gelişmiş olan Fortran IV zamanın en geniş alanda kullanılmış programlama dili oldu. 1966'da Fortran 66 adı altında standart haline geldi(ANSI, 1966). Fortran IV büyük bakıma Fortran II 'nin gelişmiş haliydi. En önemli değişikliği mantıksal if ifadesi ve fonksiyonlara başka fonksiyonların parametre olarak aktarılabilmesiydi.

Fortran 77 : Fortran IV 'e ek olarak string işleme, mantıksal döngüler ve if ifadesine else ifadesi eklenmişti.

Fortran 90 : Fortran 77 'den epey farklı özellikleri vardır. En belirgin özelliği diziler için dinamik olarak yer ayrımının yapılabilmesidir. Ayrıca Case, Exit, Cycle, gibi yeni ifadeler eklenmiştir. Bir modul ünitesi eklenmiştir. Bu moduller Private veya Public ulaşım iznine sahip veri ve fonksiyon saklayabilmektedir. Ayrıca Fortran 77 'de olan bazı özelliklerde yeni sürümden çıkarılmıştır. Fortran 90 ile birlikte FORTRAN olan yazım şekli Fortran olarak değiştirilmiştir.

Fortran 95 : Fortran 95 ile dil hala evrimini devam ettirmektedir.

FORTRAN

İngilizce FORTRAN kelimesinin İspanyolca karşılığı.
Fortran (lenguaje de programación)

FORTRAN

İngilizce FORTRAN kelimesinin Fransızca karşılığı.
fortran, langage informatique de programmation (Informatique)

FORTRAN

İngilizce FORTRAN kelimesinin Almanca karşılığı.
Fortran, Computersprache

FORTRAN

İngilizce FORTRAN kelimesinin İtalyanca karşılığı.
Fortran (linguaggio in informatica)

FORTRAN

İngilizce FORTRAN kelimesinin Portekizce karşılığı.
Fortran, linguagem de programação (Informática)

FORTRAN

i. fortran, kullanımı kolaylaştırıcı sembolik programlama dili

FORTRAN

Fransızca FORTRAN kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. FORTRAN

FORTRAN

Almanca FORTRAN kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. FORTRAN

FORTRAN

Türkçe FORTRAN kelimesinin İngilizce karşılığı.
[FORTRAN] n. FORTRAN

FORTRAN

Flemenkçe FORTRAN kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. FORTRAN

FORTRAN

İngilizce FORTRAN kelimesinin Flemenkçe karşılığı.
FORTRAN (programmeertaal)

FORTRAN

[FORTRAN] n. FORTRAN

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

FORTRAN
3 yıl önce

Fortran (önceleri FORTRAN), özellikle sayısal hesaplama ve bilimsel hesaplama için uygun olan genel amaçlı, yordamsal, zorunlu programlama dilidir. 1954'te...

FORTRAN, IBM, Yorumlayıcı, ATAN, ACOS(x), ASIN, MOD, SINH, TANH, COSH, LOG10
John Backus
5 yıl önce

- ö. 17 Mart 2007, Ashland, Oregon), Amerikalı bilgisayar yazılımcısı. Fortran programlama dilini geliştiren ve çağdaş yazılım dünyasına giden yolu açan...

John Backus, Fortran, IBM
PGPLOT
6 yıl önce

destekler. PGPlot'un kendisi de çoğunlukla Fortran 77'de yazılmıştır. PGPlot alt programcıkları Fortran 77 veya Fortran 90 gibi programlardan direkt olarak çağırılabilir...

PGPLOT, AIX, C, C++, California Institute of Technology, Fortran, GIF, Linux, Solaris, Unix, Yazıcı
OpenMP
3 yıl önce

ilk arayüz programını Fortran 1.0 için Ekim 1997 OpenMP ile yayınladı. Bir sonraki yıl C/C++ standartını piyasaya sürdüler. Fortran ve C/C++ 2.0 versiyonları...

Modula-2
6 yıl önce

toplar denilmesine rağmen yaygınlaşmamış bir dildir. Hem de tercih edilen Fortran, Cobol, Pascal, C ve Ada'yı kapsamasına rağmen. Wirth, bu dilin devamı...

Programlama dili
3 yıl önce

Pascal, Basic, C, C#, C++, Java, JavaScript, Cobol, Perl, PHP, Python, Ada, Fortran, Delphi ve Swift'tir. Donanım ve yazılımın bir veya daha fazla yapılandırması...

Programlama dilleri, ALGOL, ASP, ActionScript, Ada, Ada programlama dili, Assembly, BASIC, B programlama dili, Bilgisayar, C
KDevelop
3 yıl önce

istenirse başka bir derleyici kullanır. Şu anki 3.5 sürümü Ada, Bash, C, C++, Fortran, Java, Pascal, Perl, PHP, Python, Ruby ve SQL başta olmak üzere birçok...

KDevelop, 2004, Derleyici, GPL, KDE, İşletim sistemi
Root
3 yıl önce

Python ve Ruby arayüzleri de mevcuttur. ROOT benzeri diğer paketler : PAW (FORTRAN temelli), JAS (Java temelli). CERN ROOT web sayfası (İngilizce)12 Mart...

ROOT, Arayüz, C++, CERN, CINT, FORTRAN, JAS, Java programlama dili, Nesne yönelimli programlama, PAW, Python