Köye ait en eski bilgiler ilçe sitesinde alıntıya göre 1500'lü yıllara kadar gitmektedir. Fakat bu tarihlerde Brastik'te yaşayanlar Gülabiler değildirler çünkü Gülabi'nin soyundan olanlar köye sonradan gelip yerleşmişlerdir. Köylülerin Köyün Tarihi hk. AnlattıklarıHıdır Bütüner; (1946 Brastik doğumlu, yaşadıgı yer Hamburg-Almanya) Tunceli(Dersim)'den Erzincan'a gelen Gülabi üç ogluyla †“İnçeri(Yeniçeri),Taçin ve Ahmet önce Erzincan'nın Kürtköyü'ne (Pınarönü) geçmiş daha sonra sırasıyla Tımıgı(Yagca köyü) ve oradan da Dereşoran(Dere köy)'e gider. Gülabi Dere köyü'ne yerleşir ve yaşamını orda sürdürür. Gülabi'nin mezarı Mendık'taymış. İnçeri (Yeniçeri) Brastik'e, Taçin Kürt köyü ve Yukarı Gamarik Bölgesi'ne, Ahmet ise Dereköy'e (hepsi Gülabi soyundandır) yerleşmistir. Dolayısıyla adıgecen köylerde Gülabi'nin neslindendir. Aşagı Gamarik†˜te(Konuksever köyü) ise Talaylar ve Özkullar'da Gülabi neslindendir. Bir rivayete göre Gülabi'nin ikinci eşinden olma oglu Mahsut da Maksutuşagı'na yerleşmiştir. Bu köyde yaşayan Caferler, Çantolar ve Seydikler Gülabi neslindendir. Gülabi, Ovacık'ın Ferhat(h)an Aşireti'nden olup bu aşiretin kimlere baglı oldugu ise halen tartışma konusudur. Eski Brastik'te Gülabi'nin oglu İnçeri(Yeniçeri) yerleştigi zaman Tan'lılar yaşamaktaymış, zamanla onlar köyü terk etmişlerdir. Rivayete göre çok iyi cirit oynayan İnceri'ye bir cirit oyununda o zamanki Brastik'te yaşayanlar tarafından kendilerinden taraf cirit oynanması için bir teklif yapılır. Gülabi, oğlu için yapılan bu teklifi kabul eder. Fakat oğluna herhangi bir şey olması halinde buna karşılık tazminat alacagını söyler ve bu anlaşma kabul edilir. Cirit esnasında İnçeri'nin bir dişi kırılır ve buna karşılık Gülabi'ye Brastik'te bir tarla verilir, böylece İnçeri köye yerleşir ve zamanla köy Gülabilere kalır. Haydar Kantekin; (Hamburg-Almanya, 05.09.2006) Brastik'te 1968-1969 yıllarında heyelan oluyor. Eski köyden Esimli Köyü'ne ilk giden Nuri Alver'dir. Esimli Köyü yapılırken muhtar Hasan Bütüner'dir. Xitik'in tarlası ciritin oynandıgı yerdir. Köy ilk okulu 1957 (Bastik'teki) yılında eğitime başlamıştır. Murtaza Kantekin; (Hamburg-Almanya) İlk kurban bayramı yaklaşık 1970'li yılların başında yapılmaya başlandı. Ali Köz (lakabı:Alle) Almanya'dan izine geldi, Dursun ögretmen(Gamarikli) radyodan duydular, şeker dagıttılar. Şeker bayramının köyümüzde başlaması; davul zurna çalındı ve bu olaydan bir yıl sonrada kete yapılmaya başlandı.
Göç
Şu an yaşanılan köy Brastig'in toprak kayması sonucu devlet tarafından yapılan 53 adet evin köylüye dağıtılması sonucu 1970'li yıllarda kurulmuştur. Yeni köyün ismi Esimli'dir Eski köyle arasında yaklaşık iki kilometre mesafe vardır. Brastik(eski köy) şuan tamamen harabe durumundadır, toprak kaymasının zamanla artmasıyla ileride burada yaşamın izlerinin yok olacagı izlenimini vermektedir. Eski köy bildiğimiz klasik anlamda bir köy olup tamamen taş ve toprak evlerden yapılmıştı, dolayısıyla buradaki evler doğanın çetin şartlarına karşı koyamayacak kadar dayanıksızlardı. Yeni köye gelenlerin hemen hepsi eski köydeki evlerini yıkıp, ağaçlarını ve taşlarını yeni köyde yaptıkları inşaatlarda kullanmışlardır. Eski köyden yeni köye taşınma düzenli bir şekilde olmayıp önceleri genellikle "yeni evli olan gençlerle baslamış" yıllar itibariyle birer ikişer olmak kaydıyla devam etmiştir. Fakat 80'lerin sonuna doğru bu göç tamamlanıp eski köyde yaşayan kalmamıştır. Yeni köyde herkesin devlet tarafından yapılmış evi olmaması sebebiyle sonradan gelenlerin hepsi kendi imkanlariyla kendi evlerini yapmışlar, burada kendi suçları oldugu gibi, örneğin; bunların birçoğu devlet tarafından yaptırılan evlerden istememiş, sebep ise kendi evlerini yapanların hem eski köyü terk etmek istememeleri hem de köyün heyelandan tamamen yıkılacagına inanmamış olmalarıdır. Diğer nedenler arasında zamanla artan nüfus artışının yapılan evlerin yetersiz kalmasında etkili olması, o zamanlar ancak evli çiftler yeni yapılan köyde ev isteme hakkına sahip olmaları sayılabilir.
İbadet
Cem (Toplanma) 1955'lı yıllara kadar düzenli olarak yapılmıştır. Cem ibadeti Perşembe akşamları yapılırdı. Cem törenine abdestli gidilir. Törene giden kişiler birlikte lokma (yiyecek birşeyler) götürürlerdi. Aşağıda köyümüzde bir zamanlar görev yapan dedelerin soyları ,geldikleri yerler ve sorumlulukları yani görevleri belirtilmiştir.
BENİM KÖYÜM
Baharda şenlenir bağı, bahçesi
Kokusu başkadır benim köyümün
Unutturur adama gamı, kederi
Havası başkadır benim köyümün
XXX
Akşam olur herkes döner evine
Can kurban inan ki benim köyüme
Gülabi'nin torunları derler bizlere
Özü başkadır benim köyümün
XXX
Yeşil yeşil meşeleri var dağında
Meyve ağaçları çiçek açar bağında
Her çeşit otlar yeşerir toprağında
Yeşili başkadır benim köyümün
XXX
Köyümün kenarından akar çayı
Kıvrım kıvrım dolanır sular tarlayı
Unuttum sanma orda olmayı
Dostluğu başkadır benim köyümün
XXX
Yaz gelince çıkarlar yaylaya
Gurbetçiler hasretle döner sılaya
Benden selam olsun Aziz Ağa'ya
Sevgisi başkadır benim köyümün
İbrahim SEVİNDİK
Ali Rıza Köz - 4 yıl önce