ikonuna tıklayınız.
"ERBAA" kelimesi, Arapça olup "dört" anlamına gelmektedir. Resmi kayıtlarda 18. yüzyılın başlarından itibaren Erbaa adının kullanıldığı görülmektedir. Bir ara bu kelime "Nevahi-i Erbaa" şeklinde kullanılmıştır. O dönemlerde Niksar Amasya arasında en önemli yerleşim birimleri; Erek, Karakaya, Sosuna (Uluköy) ve Taşabat (Taşova) idi. Nüfus yönünden ancak birer nahiye büyüklüğünde ve aynı bölgede olmalarından hepsine birden Nevahi-i Erbaa yani "dört nahiye" deniliyordu. Hatta tahakkuk eden vergiler de bu isimle kaydediliyordu. H.1256/M.1840 da, Erbaa adıyla maruf dört nahiyenin (Erkek, :Karakaya, Sonusa, Taşabat) vergisi 47ı243 kuruş olarak resmi evraka geçmiştir. Buna göre Erbaa; Erek, Karakaya, Sonusa ve Taşabat'ın genel bir adı olmuş, dördü birden sanki bir kaza (ilçe) görünümünü almıştır. Hatta resmiyette Kaza-i Erbaa tabiri de kullanılmıştır.
COĞRAFİ BİLGİLER Erbaa İlçesi Orta Karadeniz bölgesinde Tokat iline bağlı olup, Kelkit ve Tozanlı çaylarının birleşerek Yeşilırmak (İris) adını aldığını yerde bereketli topraklar üzerinde kurulmuş şirin bir ilçemizdir. İlçe toprakları, kısmen Tozanlı çayı olmak üzere özellikle Kelkit Irmağı boyundaki bir ova ile bunu çevreleyen dağlık yerleri içine alan 1111 Kilometrekarelik bir sahadır. Kuzeyden Samsun'un Çarşamba ilçesi ile Ordu ilinin Akkuş ilçesi, batıdan Amasya'nın Taşova ilçesi, doğudan Tokat'ın Niksar ilçesi, güneyden Tokat merkez ve güneybatıdan Turhal ilçesi ile çevrilidir. ilçenin üzerinde bulunduğu ovanın kuzeyinde; Canik dağı içerisinde değerlendirilen Karınca dağı, güneyinde Sakarat ve Boğalı dağları, doğu ve batısında da bu dağların uzantıları yer almaktadır. Toprağın doğal yapısı, jeoljik olarak daha ziyade ikinci zamanın (Kretase) devri ile üçüncü zamanın başlangıcı olan Miyosen, Ologosen devirlerinde teşekkül etmiştir. Genelde üçüncü zaman yaşlı olarak kabul edilir. Arazi filiş, kalker ve konglo meralardan oluşmaktadır. Toprağın rengi kırmızı ile kahverengi arasında değişir. Toprak çeşidi itibariyle yarı nemli iklim bölgelerinin toprakları içerisinde yer alır. Ovanın kurak olan kısımlarında, özellikle güneydeki alçak dağ yamaçlarında topraklar açık kahverengi "Step" toprağına benzerken, daha nemli olan kuzeydeki alçak dağ yamaçlarında renkleri kırmızılaşır. Buralarda yer yer nemli iklim şartları altında oluşan ve "Terra Roza" denilen kırmızı topraklara rastlanır.
İKLİM
Erbaa İlçesi Orta Karadeniz Bölgesi iklimi ile İç Anadolu Bölgesi iklimi arasında bir geçiş iklimi gösterir.Kuzey Anadolu?nun dağ silsilesi burada etkisini kaybettiğinden ve Yeşilırmak havzasının batısında rutubetli rüzgarlara maruz kaldığından ılıman bir iklim hüküm sürmektedir.Bu nedenle kışlar yağışlı ve ılıktır.Ayrıca burada Mikro Klimatik alanlara rastlanır. Akdeniz İklimi özelliklerini ve bu iklimi karakterize eden bitkileri rastlanır.Kozlu, Meydandüzü, Osmanköy civarında Çatalan orman serisinde ?Cedrus Libantika? yani Lübnan Sediri,yine Erbaa- Doğanyurt arasındaki alanlarda,Zeytin,İncir gibi bitkiler bunun en güzel örneğidir.Her mevsim yağışlı olan bu bölgede yağışlar ilkbahar ve kış aylarında yoğun olmakla birlikte yaz aylarında büsbütün kurak geçmez.İlçede yıllık yağış miktarı 363 m3 tür. NÜFUS VE YERLEŞİM (Belediye ve köy bilgileri için isminin üzerine tıklayınız)
Erbaa'nın kent nüfusu 1927'de 5.000'in biraz üzerindeydi (5625). 1927-1950 arasında ilçe merkezinin nüfusu %25 arttı. Asıl büyüme 1950'den sonra oldu. 1950-1980 arasında 3,5 katını aşarak 25.000 dolayına ulaştığı 1998 nüfus sayımında 33.554 rakamını gösteren kent nüfusu, şu anda 5.000 dolayında seyretmektedir. İlçe genelinde nüfus yoğunluğu olarak km²'ye 90 kişi düşmektedir ki (89,6), bu haliyle ülke ve il ortalamasının çok üzerinde bulunmaktadır. EKONOMİ
Erbaa'da sanayileşme çok yenidir. 1942 deki yıkıcı depremden sonra kurulan yeni Erbaa 1946 da sadece bir un fabrikası ile Kızılay'ın bir hızar atölyesi bulunmakta idi. Çünkü halk o yıllarda bir yandan 2. Dünya savaşının getirdiği sıkıntıları atlatmaya çalışırken, bir yandan da arka arkaya bir kaç kez meydana gelen deprem felaketlerini göğüslemek zorunda kalmıştır. 1950'den sonra Erbaa'da hızlı bir gelişim ve değişim süreci yaşandığı 1968'lere doğru "Toprak Sanayi'nin" yıldızı parlamaya başladığı 1973 yılında Tokat kalkınmada öncelikli iller arasına alınınca, bu durum bölgede birkaç yatırımcının ilgisini çekmiş, sonuçta küçük çaplı bir takım yatırımlar yapılmıştır. Bu Yatırımlar yerel ve bölgesel pazara yönelik taşa toprağa dayalı sanayi dallarında yoğunlaşmıştır. 1980'den sonra Samsun Erzurum karayolunun sağı ve soluna dizi dizi kiremit ve tuğla fabrikaları sıralanmaya başlanmıştır. Toprak sanayinin yanı sıra orman ürünlerine dayalı ahşap parke ve kereste fabrikaları da bu hızlı gelişmede yerini almıştır. Erbaa'da toprak, orman ve tekstil sanayinden başka çeşitli sanayi kolları da gelişme halindedir. Son verilere göre ilçede faaliyet gösteren belli başlı sanayi kuruluşları şunlardır: Tuğla ve kiremit fabrikaları 21 adet, Parke ve kereste fabrikaları 5 adet , Kireç fabrikaları 2 adet , Kireç paketleme fabrikaları 1 adet , Un fabrikaları 3 adet , Tekstil fabrikaları 12 adet , Çivi fabrikaları 1 adet , Çelik eşya fabrikaları 5 adet , Plastik ayakkabı fabrikası 1 adet , Mozaik fabrikası 1 adet . Erbaa'daki mevcut sanayi sektörüne dikkat edildiğinde en baş sıraları toprak sanayi, orman sanayi ve tekstil sanayinin ağırlığı açıkça görülür. Erbaa Tokat'ın en Zengin ilçelerinden biridir. Fert başına düşen ortalama gelir, Türkiye standartlarının altında değildir. (1600-2000 Dolar) bununla birlikte ferdi gelir her gün biraz daha artmaktadır. Düşük gelirliler bilhassa dağ (orman) köylerinde oturan kesimdir. çünkü hem işlenecek toprak miktarı az, hem de mevcut arazi bayır bacak ve kalitesizdir. Buralarda hayvancılık ise uzun süren kış şartlarında çok yorucu ve bıktırıcı bir iştir. Ovay doğru inildikçe hayat standardı yükselmektedir. Çünkü arazinin her türlü tarıma uygunluğu ve verimin yüksekliği, bilhassa devlete kolayca pazarlama imkanı olan tütün ve şeker pancarı gibi endüstri ürünlerinin yetişmesi ovada oturanların yüzünü güldürmektedir. bu yüzden ova köyleriyle, dağ köyleri arasında büyük bir gelir dengesizliği göze çarpmaktadır.
İlçe merkezinde tarım ürünlerinin yanı sıra son 15 yıl içerisinde görülen bir sanayi patlaması söz konusudur. Açılan irili ufaklı fabrikalar sokakta boş gezen insanların gideceği bir ekmek kapısı haline gelmiştir. 1946'larda Erbaa'da sadece bir un fabrikası, birde Kızılay'ın hazır atölyesi olduğu hatırlanırsa (155) bu alanda büyük bir aşama kaydedildiği görülür. İlçe bazında hayat seviyesi çok yüksek olmasa bile, her geçen gün biraz daha iyileşmektedir. Bunun en güzel gösterisi; daha düne kadar kerpiç duvarlı evlerde oturanlar, şimdi çok katlı binaların sahibidirler. Eskiye göre bu gün Erbaalı; tarımda makineleşme ve modernleşme, sanayi ve ticarette serbest pazar imkanları sayesinde daha fazla üretim, daha fazla kazanç peşindedir.
Erbaa, öteden beri bir tarım beldesidir. Tarım Erbaa ekonomisinin temelidir. İlçenin doğal yapısı, iklimi, önemli su kaynakları ve verimli toprakları; turunçgiller dışında orta iklim kuşağı bitkilerinin hemen hemen tamamının yetişmesine elverişlidir. Bu yönüyle tarımsal potansiyeli oldukça yükseltir. Tokat ilinin bitkisel üretim değerinin %25 Erbaa'dan sağlanmaktadır. Erbaa'nın bu bakımdan Tokat ve Türkiye tarımı ve ekonomisine ayrı bir yeri vardır. Denizden yüksekliği 195 m ye kadar inen bu çok zeytin ağaçları ovada hemen göze çarpanlardandır. Tütün, üzüm, hububat, baklagiller, sebzeler, meyve çeşitleri üretilmekte, pamuk yetiştirmek bile imkan dahilindedir. Hatta bazı tarihi kaynaklarda pamuk, Erbaa'nın yetiştirdiği ürünlerin başında sayılmıştır. Erbaa'nın sahip olduğu iklim şartları ikinci bir ürün yetiştirmeye de elverişlidir. Önceleri tahıl ürünlerinin yanı sıra afyon ve keten gibi ürünler de yetiştirilmesine rağmen, şu anda üretimi yasaktır. Eskiden ilkel metotlarla yapılan tarım işçiliği, bugün yerini modern usullere bırakmıştır. Yinede yukarı orman köylerinde, arazinin makineleşmeye el vermediği kesimlerinde kara saban, çiftçinin vazgeçilmez parçasıdır.
SOSYAL DURUM
Erbaa ve yöresi mutfağı hayli zengin yemekleri tat ve lezzette olup çoğunluğu yöreye aittir. Bu yiyecekler genel olarak dört gurupta toplanır. 1- Çorbalar Katıklı çorba, Kara çorba, Zoğal (kızılcık) çorbası, Bulgur çorbası, Hamurlu çorba, Dutma çorbası, Toyga çorbası, Mısır çorbasI 2- Yemekler Keşgek (gendüme), Nohut yahnisi, Patlıcan Boranısı, Lahana Kavurması, Pancar yemekleri, Boranılı, Hazır ve Kesilmiş makarna, mevsime göre toplanan pancar çeşitleri bakımından Erbaa çevresi çok zengindir. Bunların en yaygın olanları, madımak, nivik, efelik, kömeç, kuş ekmeği, kazan karasıdır. Ayrıca yöremiz halkı mıhlama olarak bilinen yemekleride çok değişik şekilde yapmaktadır. Pancar, domates mıhlaması gibi. 3-Ekmek ve Börekler; börekler yapılış tarzlarına ve tatlarına göre değişik isimlerle söylenirler. Sinilerde sade börek (Çandır böreği), cevizli burma böreği, sade karafırın ekmekleri, cevizli ekmek ve börekler, mısır unundan güdül, saç ekmeği paağaç, bayramlarda yapılan cevizli, çökelikli, haşhaşlı yağlılar, parmak, bişi, katmer su böreği, çarşaf böreği, fetil, gömme, bileki; 4-Tatlılar; şipsili pasta, irmik tatlısı, baklavalar, kadayıflar, un helvaları yufka tatlıları, pekmezler, kabak tatlıları.
misafir - 9 yıl önce
misafir - 9 yıl önce
misafir - 9 yıl önce