ENZİMLERİN YAPISI
Enzimlerin varlığı uzun zamandan beri görgül olarak bilinmekle beraber, yapıları ancak yakın zamandan beri bilinmektedir. Kristalleşmiş ilk enzim olan üreaz J.B. Sumner tarafından 1926’da elde edildi.O zamandan beri yaklaşık 400 enzim kristalleştirilmiş ve en az 1000 tanesi belirlenmiştir. Enzimlerin hepsi proteindir. Proteazlar gibi bir kısmı etkinliklerini yalnızca proteinli yapılarına borçludur.Bunun tersine, diğerleri proteinli olmayan tamamlayıcı maddelerin varlığını gerektirir: bir metal iyonu ya da koenzim denen karmaşık bir organik molekül. Bu durumda tepkime ancak koenzim ile meydana gelir. Protein yalnızca alttepkenin bağlanmasında işe karışır. Koenzimsiz enzimlerde proteinin bir kısmı tepkimeye katılır: ilgili aminoasitler, polipeptit zinciri üzerinde komşu olmayabilirler ama zorunlu olarak üç boyutlu olarak yer almalıdırlar (molekülün ikincil ve üçüncül yapısının katlanması). Alttepken ile temasa geçen aminoasitler bütününe etkin alan denir. Bu alan da ikiye ayrılır: alttepkene zayıf ya da kuvvetli bağlarla bağlanan yere bağlanma alanı, alttepkeni kimyasal tepkimeyi yaptırmak üzere etkileyen yere kataliz alanı denir. Bazı enzimler,proenzim ya da zimojen denen ve etkin olmayan öncüler biçiminde salgılanırlar.Bunlar doğal olarak etkinleşirler; örneğin, memelilerin midesinde etkin olmayan enzimsel pepsinojen, mide suyunda önceden var olan pepsin ile etkin pepsine dönüşür.Enzim aktivitesini etkileyen faktörler
Sıcaklık Enzimlerin reaksiyon hızının yükselmesi sıcaklık ile doğru orantılıdır. Örneğin sıcaklık 10 °C yükseldiğinde reaksiyon hızı bir kat artar. Fakat belirli bir noktadan itibaren düşmeye başlar ve sonra tamamen durur. Bu en yüksek noktaya optimum sıcaklık denir.Asitli derecesi Çok defa fazla asititede ve alkalik ortamda inaktiftirler. Bazı hallerde enzimler en yüksek aktiviteyi belirli bir pH derecesine optimum pH denir.
Enzim, substrat konsantrasyonu Eğer bir enzim sisteminin pH ve sıcaklığı sabit tutulursa, enzim/substrat konsantrasyonu arasındaki orana bağlı olarak bir reaksiyon hızı görülür. Substratın ya da enzimin fazla olması, bu hızı değişik şekillerde etkileyebilir. Bol substrat bulunan bir ortama enzim eklenince, son ürünün miktarı artar.
Enzim zehirleri
Bazı enzimler özellikle zehirlerden etkilenirler. Siyan, solunumda önmeli rol oynayan Sitokrom oksidaz enzimini etkileyerek inhibe eder ve ölüm meydana gelebilirler. Hatta enzimin bizzat kendisi zehir etkisi yapabilir. Örneğin, 1 mg kristal tripsin farenin damarına enjekte edilerse fare ölür.
Su
Enzimlerin büyük bir kısmı faaliyetlerini su içerisinde gösterdiklerinden, suyun miktarıda enzim faaliyetinde etkin rol oynar. Genellikle %15'in altında su içeren ortamda, enzimler faaliyet göstermezler. Reçel ve pekmez yapımında su önemli bir faktördür. Sulandırılan reçelin, balın ya da pekmezin mayalanması ve ekşimesi bu yüzdendir.