Endemik
Kısaca: Endemik , Latince endemos (indigenous) kelimesinden gelir ve “yerli” anlamında kullanılır. ...devamı ☟
Botanik biliminde endemik, genel olarak alanları belirli bir ülke veya bölgeye ait, yerel, ender ve çok ender bulunan türlere denir. Bu duruma da endemizm adı verilir. Endemik alan; bir ada, bir yarımada veya bir dağ olabileceği gibi birkaç metrekarelik alanlar da olabilir. Türkiye endemik bitkiler açısından dünyanın önemli ülkelerinden birisidir.
Türkiye'nin siyasi hudutları içerisinde doğal olarak yetiştiği halde başka hiçbir yerde yetişmeyen, diğer bir deyişle dünyada yalnız ülkemizde yetişen bitkiler Türkiye endemikleri olarak adlandırılır. Yurdumuz endemiklerinin sayısı 3000 dolaylarında olup endemizm oranı %33 civarındadır.(Davis, 1965-1988). Ülkemizde endemik tür sayısı diğer Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında ülkemizin bu zenginliği daha iyi anlaşılır .Avrupa ülkeleri arasında en çok türe sahip olan ülke Yunanistan olup 800 civarındadır. Aynı şekilde endemik türlerce zengin İspanya ve Yugoslavya’da ise bu sayı 400-500 arasındadır.
Ülkemizdeki endemik türelerin en önemlilerinden birkaçı; Kaz dağında orman meydana getiren Kazdağı göknarı (Abies equi-trojani), Eğridir güneyindeki Kasnak Meşesi (Quercus vulcanica), Köyceğiz-Dalaman arasında yaygın olan Sığla veya Günlük ağacı ve ormanları (Liquidambar orientalis), Beşparmak Dağları (Ege bölümü)ndaki Kral eğreltisi (Osmunda regalis) ile Datça yarımadasında bulunan Datça Hurması (Phoneix theophrasti)dır. Yurdumuzun bilhassa dar derin yarılmış dağlık alanlarında endemiklerin sayısı bir hayli yüksektir. Bunun yanında özellikle Pleistosen’deki iklim şartlarına göre yetişmiş ve yayılma imkanı bulmuş, fakat günümüzde bilhassa dağlık bölgelerimize lokal alanlarda hayatiyetlerini sürdüren çeşitli flora bölgelerine ait bitkiler görülür. Örnek olarak, Karadeniz Fitocoğrafya Bölgesindeki Akdeniz elemanları, Nur, Dedegöl, Ağrı, Nemrut, Mercan(Munzur) dağlarındaki nemli ılıman ve nemli soğuk bitkilere örnek verilebilir.
Bunun yanında ülkemizde Konzervatif endemikler yanında, yeni gelişmekte olan progresif endemikler de bulunmaktadır.Bu bakımdan ülkemiz, hem çeşitli familyalara ait hem de endemikler yönündende çok zengindir.
Türkiye’de yetişen endemik türler tabiatta, aşırı otlatma, yangın, bilinçsiz kesim, söküm,ıslah çalışmaları, yapılaşma, şehirleşme ve herbisit kullanımı gibi çeşitli tehlikelerle karşı karşıyadır.Bu olumsuz faktörler kimi zaman bitkinin yok olmasına ve bir anlamda yer yüzünde ortadan kalkması anlamına gelmektedir. Ekim ve arkadaşları(1985) yaptıkları çalışmada endemik türlerin 12’sinin neslinin tükendiğini belirlemişlerdir.Bu olumsuz faktörler zamanla bitkilerin durumlarını tespit etme ve gerekli önlemleri alma ihtiyacını doğurmuştur. Bu ihtiyaca yardımcı olmak amacı ile “Uluslararası Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği(IUCN)” kurulmuştur.Bu kuruluş yapığı çalışmalarla bitkiler için tehlike sınıflarını belirlemiş ve kritik durumdaki bitkileri buna göre değerlendirerek Kırmızı Bülten denilen “ Red Data Book ” isimli eseri ortaya çıkarmışlardır. Bu çalışmalardan sonra aynı kategoriler esas alınarak “ Türkiye’nin Nadir ve Endemik Bitkileri ” adlı bir kırmızı bülten hazırlanmıştır.
endemik
Türkçe endemik kelimesinin İngilizce karşılığı.adj. endemic, organism that is native to a place or biota in an exclusive; (Medicine) disease that is continuously present more or less in people of a specific class or in people living in a specific area or location
Bu konuda henüz görüş yok.
Endemik
3 yıl önceEndemik ile aşağıdakilerden biri kastedilmiş olabilir: Endemik (tıp) - Bir tıbbi terim. Endemik (biyoloji) - Bir biyoloji (botanik ve zooloji) terimi...
Endemik, Endemik (botanik), Endemik (tıp), Anlam ayrımEndemik (tıp)
5 yıl önceEndemik (Eski Yunanca'dan en: içinde + demos: insanlar), epidemiyolojide bulaşıcı bir hastalığın dışarıdan herhangi bir etki olmadan belli bir popülasyonda...
Endemik (tıp), AIDS, Bağışıklık, Epidemiyoloji, Populasyon, Sivrisinek, Sıtma, Reprodüksiyon, Epidemi, Anopheles, SuçiçeğiTürkiye'deki endemik bitkiler listesi
3 yıl öncetürlerinin yaklaşık 3.000'i ise Türkiye'ye endemiktir. Bu özelliği ile Türkiye, tüm Avrupa'dakinden daha fazla endemik bitki türüne sahiptir. Bunun sebepleri...
Allium
3 yıl önce(eğri soğan) endemik Allium arlgirdense (bozkır soğanı) Allium armenum (pembe sırım) endemik Allium armerioides (mardin soğanı) endemik Allium arsuzense...
Allium, Taksonomi, 1793, Afrika, Alliaceae, Allium cepa, Allium sativum, Alt cins, Alt familya, Alt oymak, Alt sınıfİris
3 yıl önceendemik Iris elegantissima (alaca kurtkulağı) Iris farashae (kır navruzu) endemik Iris foetidissima (kokar süsen) Iris galatica (kaba navruz) endemik...
İris, İrisSalgın
3 yıl önceyüksek derecede seyreden alışılagelmiş hastalıklar ise endemik olarak adalandırılır. Endemik hastalığa bir örnek sıtmadır. Afrikanın bazı bölgelerinde...
Türkiye biteyi, Moltkia
7 yıl önceTürkiye biteyinde, Moltkia cinsine bağlı toplam 2 takson bulunmaktadır. Endemik takson sayısı 1'dir. Bu liste son halidir. Moltkia aurea Boiss. Afyon,...
Kazdağı Millî Parkı
6 yıl önceyaratmıştır. Tüm bu özel şartlar, bölgeyi endemik türler açısından zengin bir hale getirmiştir. Kazdağı Göknarı bu endemik türlerin başında yer alır. Bunun dışında...