Hamdi Yazır okumaya kendi babasından başladı. İlk ve orta öğrenimini Elmalı’da tamamladı. Kur’an-ı kerimi ezberledi. Arapça ve fıkıh öğrendi. Medrese tahsiline İstanbul’da başladı. Bayezid Camiinde Kayserili Mahmud Hamdi Efendinin derslerine devam ederek icazet (diploma) aldı. Hocasıyla aynı adı taşıdıklarından isimlerini ayırmak için hocasına “Büyük Hamdi” kendisine de “Küçük Hamdi” ismi verilmiştir.
Elmalılı Hamdi Yazır 1904 senesinde rüus (ilmiye rütbesi, ilim adamlığı payesi) imtihanına girerek kazandı. Böylece Bayezid Camii (dersiamı) hocası olarak ders vermeye başladı. Bir taraftan da Mekteb-i Nüvvab (kadı, hakim yetiştiren okul)a devam ederek burayı da bitirdi. Matematik, felsefe, edebiyat sahalarında incelemelerde bulundu. Arapça ve Farsça yanında Fransızcayı da öğrendi. Diğer taraftan devrin hattatlarından Sami ve Âkif Efendilerden hüsn-i hat (güzel yazı) dersleri alarak hat öğrendi. Yazı çeşitlerinden sülüs, nesih ve ta’likte güzel yazı örnekleri verdi.
1906 yılında meşihat (Diyanet İşleri Dairesi) kaleminde görev aldı. 1909’da Sultan İkinci Abdülhamid Hanın hal’i (tahttan indirilmesi) için yazılan fetvanın müsveddesini hazırladı. Meşrutiyetin ilanı üzerine Antalya’dan mebus (milletvekili) seçilip meclise girdi. Bu arada ders vermeye de devam etti. Mülkiye-i Şahane (Siyasal Bilgiler Fakültesi) de usul-i fıkıh, Mekteb-i Nüvvabda Dürer ve Ahkam-ı Evkaf ve Süleymaniye Medresesinde mantık derslerini okuttu. Darül Hikmet-il-İslamiye azalığında bulundu. 1919’da teşkilata başkan seçildi. 1922 yılında Ankara’da TBMM’nin açılmasıyla İstanbul’dan ayrıldı. Ankara’da faaliyete geçen Şer’iyye ve Evkaf Nazırlığına (Başkanlığına) girdi. Bir müddet burada görev yaptı. Medreselerin kapatılmasıyla açıkta kaldı. Bundan sonra başka bir görev almadı.
Hayatının sonuna kadar kendini ilmi çalışmalara verdi. Hasta olmasına rağmen, hayatının son döneminde meşhur tefsiri Hak Dini Kur’an Dili adlı eserini yazdı. 27 Mayıs 1942’de vefat etti.
Eserleri
1. Hak Dini Kur’an Dili: Dokuz ciltlik tefsir kitabıdır.2. Metalib ve Mezahib: Felsefeye dairdir. Fransızcadan tercümedir. Bu esere ilave açıklamalar yapmıştır.
Beyanül Hak ve Sebilürreşad mecmualarında pekçok makale yazmıştır.
