Türkçe Bilgi: Elazığ tarihi

Elazığ, Eski Harput’un bir devamıdır. Harput şehri ise, Anadolu’nun en eski yerleşim merkezlerindendir. Harput’un bilinen en eski sakinleri Hurrilerdir. Hurrilerden sonra bölgeye Hititler hakim olmuştur. M.Ö. IX. yüzyıldan itibaren ise Urartular bölgeye hakim oldular. Hitit devletinin başkenti “Hattuşaş” (Boğazköy)taki yazılı kaynaklarda Harput mıntıkası, “Işuva” olarak geçer. Bilahare bu bölge Mittaniler, asurlular, Persler arasında el değiştirmiş, Makedonya Kralı İskender’in istilasına uğramış, İskender’in ölümünden sonra Selevkoslar, Partlar, Kommagene Krallığı arasında el değiştirmiş, M.Ö. 3. asırda Roma’nın hakimiyeti altına girmiştir. Roma’nın M.S. 395’te bölünmesi üzerine bu bölge Bizans (DoğuRoma)ın payına düşmüştür. Hazret-i Ömer zamanında 624-650 seneleri arasında Harput ve civarı, İslam ordusu tarafından fethedilmiştir. Sonra Bizanslılar bölgeyi geri almışlarsa da, 1071 Malazgirt Zaferinden sonra Türk akınları başlamıştır. Türkmen beylerinden Çubuk Bey, 1085’te Bizans komutanı Philaretos Brakhamios’u yenerek Harput’u fethetmiştir. Kısa bir müddet sonra civar kaleleri de fetheden Çubuk Bey ölünce yerine oğlu Mehmed Bey geçti.

1115’te Artukoğlu Belek Bey, bölgeyi ele geçirerek, Harput merkez olmak üzere Artukoğulları’nın Harput kolunu kurdu. Kısa zamanda Harput’tan Halep’e kadar uzanan bir devlet halini aldı. 1234’te Anadolu Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat, Elazığ’ı kendi topraklarına katarak Artukoğullarının Harput koluna son verdi.

Selçuklular devrinde Harput, bir Subaşı ile idare ediliyordu. Gıyaseddin Keyhüsrev’in 1243 Kösedağ Savaşında Moğollara yenilmesi üzerine bölge İlhanlıların hakimiyeti altına girdi. Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılması üzerine Anadolu’da beylikler dönemi başladı. 1399’da bağımsızlığını ilan eden Dulkadiroğlu Zeyneddin Karaca, Harput’a hakim oldu. Dulkadiroğulları zamanında Harput önemli yerleşim merkezlerinden biriydi.

1468’de Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan, Dulkadiroğullarından Melik Arslan’la mücadele etmiş ve Melik Arslan’ın sulh istemesi üzerine 4000 altın göndererek Harput Kalesini teslim almıştır.

Akkoyunlulardan sonra Harput’un idaresi Şah İsmail Safevi’ye geçmiştir (1507). Yavuz Sultan Selim, Çaldıran Seferinden döndükten sonra (1514) Doğu Anadolu’nun fethi için Bıyıklı Mehmed Paşayı görevlendirmiştir. Bu bölgedeki beylerin Osmanlı idaresine alınması için Mehmed Paşaya meşhur tarihçi İdris-i Bitlisi yardım etmiştir. Yavuz Sultan Selim Han 1515 yılında Karaman beylerbeyi Hüsrev Paşa kumandasında büyük bir orduyu yola çıkardı ve ordu Diyarbakır tarafına gitmeden evvel Harput ve Ergani’yi zaptetmekle meşgul oldu. Harput’un etrafı Çerkez Hüseyin Bey tarafından alınmasına rağmen, kale henüz İranlıların elindeydi. Yeniçerilerle beraber Kemah Hakimi Karaçinzade Ahmed Bey kaleyi kuşattılar ve üç günlük muhasaradan sonra kale zaptedildi.

Harput ve yöresi eski devirlerden Osmanlı devrine kadar, kültürel bakımdan tarihte önemli bir bölge olmuştur.

Elazığ Tarihi

Elazığ Tarihi Hakkında Detaylı Bilgi

Görüşler ve Yorumlar